Që kur Rusia aneksoi Krimenë dhe Sevastopolin nga Ukraina në vitin 2014, konflikti ushtarak midis republikave të vetëshpallura të Donetskut dhe Luhanskut, të mbështetur nga Rusia, dhe qeverisë ukrainase e kanë mbajtur lindjen e vendit në një gjendje krize.
Siç përmblodhi Zyra e OKB-së për Koordinimin e Çështjeve Humanitare (OCHA) në një raport të shkurtit 2021: “Konflikti i vazhdueshëm dhe mungesa mbizotëruese e një zgjidhjeje politike kanë shkaktuar një dëm të rëndë në jetët e miliona ukrainasve të zakonshëm që jetojnë në të dy anët. Ajo gjithashtu ka shkëputur rrjetet e ndërvarura më parë të shërbimeve dhe tregjeve dhe ka shkëputur njerëzit nga qytetet nga të cilat ata vareshin për përfitime sociale dhe shërbime thelbësore.”
Në vitin 2021, OCHA vlerësoi se 3.4 milionë njerëz në zonat e prekura nga konflikti kishin nevojë për ndihmë humanitare, që përfaqësonte 8 për qind të popullsisë totale të Ukrainës. Edhe pse ky është një reduktim i ndjeshëm nga shifra e 5 milionëve të vitit 2015, kriza nuk ka përfunduar ende. Me kërcënimin në rritje të një pushtimi rus, rreziku i shndërrimit të tij në një katastrofë ka qenë më i madh. Rusia besohet se ka rritur ndjeshëm praninë e saj ushtarake në kufirin ukrainas në javët e fundit, me nivelet e trupave që tani vlerësohet të kalojnë 100,000.
Nëse, dhe në çfarë mase, kjo situatë do të përshkallëzohet është ende e paqartë dhe, në atë që disa komentues e kanë krahasuar me nivelet e mohimit të përfaqësuara në dramën e Netflix ‘Don’t Look Up’, Presidenti i Ukrainës Zelenskiy ka qenë i etur për të minimizuar rrezikun e menjëhershëm që vjen: “Ne po shikojmë lart. E kuptojmë se çfarë po ndodh. Por ne kemi qenë në këtë situatë për tetë vjet. Ne nuk duhet të shikojmë vetëm lart, por edhe tokën… Kërcënimi është i vazhdueshëm.” Tha Zelenskiy një konferencë për mediat e huaja, duke shtuar: “Nuk mund të themi se lufta do të ndodhë nesër ose deri në fund të shkurtit. Po, mund të ndodhë, për fat të keq. Por ju duhet ta ndjeni pulsin çdo ditë.”
Rusia vazhdon të mohojë se po planifikon një pushtim, por ka qenë shumë e qartë në shprehjen e kundërshtimit të plotë të Kremlinit ndaj një zgjerimi të mëtejshëm të NATO-s drejt lindjes, diçka që organizata ka refuzuar ta përjashtojë, dhe nga ana tjetër Ukraina haptazi aspiron anëtarësimin në aleancë.
Përpjekjet diplomatike deri më tani kanë dështuar për të zgjidhur krizën. Ndërkohë, partnerët humanitar të OCHA-së “synojnë të ndihmojnë 1.8 milionë njerëz (në vitin 2022), me një kërkesë financimi prej 190 milionë dollarësh”, duke u fokusuar në “shpëtimin e jetëve, sigurimin e aksesit në shërbimet bazë dhe forcimin e mbrojtjes së atyre që preken nga konflikti dhe Covid-19.” /abccnews.al
