Nga Bret Stephens – New York Times
Përgatiti: Enkeleda Bodini-abcnews.al
Data e zakonshme e dhënë për fillimin e Luftës së Dytë Botërore është 1 shtatori 1939, kur Hitleri pushtoi Poloninë pas nënshkrimit të Paktit Molotov-Ribbentrop. Por kjo ishte vetëm një në një seri ngjarjesh që në atë kohë mund të dukeshin të shkëputura.
Midis tyre: Pushtimi japonez i Mançurisë në 1931. Pushtimi italian i Abisinisë në 1935. Rimilitarizimi i Rheinlandit në 1936 dhe Lufta Civile Spanjolle, e cila filloi në të njëjtin vit. Bashkimi me Austrinë dhe kriza e Sudeteve në 1938. Pushtimi sovjetik i Polonisë javë pas atij gjerman dhe pushtimet në perëndim të Gjermanisë vitin e ardhshëm. Operacioni Barbarossa dhe Pearl Harbor në 1941.
Çështja është se Lufta e Dytë Botërore filloi deri sa u mblodhën një mori gjërash, si uji që ngrihet derisa të çajë një digë. Ne, gjithashtu, kemi jetuar për vite kur janë rritur, megjithëse u desh pushtimi i Ukrainës nga Rusia që pjesa më e madhe e botës ta vinte re.
Para pushtimit kemi pasur pushtimet ruse në Gjeorgji, Krime dhe Ukrainën lindore; bombardimet masakruese ruse në Aleppo; përdorimi i agjentëve radioaktivë dhe kimikë kundër disidentëve rusë në tokën britanike; Ndërhyrja ruse në zgjedhjet amerikane dhe hakimet masive të rrjeteve kompjuterike; vrasja e Boris Nemtsov dhe helmimi dhe burgosja flagrante e Alexei Navalny.
A u përball ndonjë nga këto shkelje të sovranitetit, shkelje ligjore, shkelje të traktateve, krime lufte dhe krime kundër njerëzimit me një përgjigje të fortë, të bashkuar, ndëshkuese që mund të kishte shmangur raundin tjetër të zemërimit?
A e çliruan Vladimir Putininin përgjigjet e Perëndimit ndaj shkeljeve të tjera të normave globale – përdorimi i armëve kimike nga Siria kundër civilëve, çrrënjosja e autonomisë së Hong Kongut nga Pekini, lufta e Iranit me prokurë kundër fqinjëve të tij?
Me pak fjalë, a kishte Putin ndonjë arsye për të menduar, përpara 24 shkurtit, se ai nuk do të ishte në gjendje të humbte pushtetin me pushtimin e tij?
Jo nuk kishte.
Ndryshe nga pretendimi se sjellja e Putinit është rezultat i provokimit perëndimor – si refuzimi për të përjashtuar absolutisht anëtarësimin eventual në NATO për Ukrainën – Perëndimi ka kaluar kryesisht 22 vjet duke e qetësuar Putinin në forma të ndryshme. Shkatërrimi i Ukrainës është fryt i kësaj sjelljeje.
Administrata e Biden-it tani përballet me pyetjen nëse dëshiron t’i japë fund këtij cikli.
Përgjigja nuk është e qartë. Sanksionet kanë dëmtuar ekonominë ruse, dërgesat e armëve në Ukrainë kanë ndihmuar në ngadalësimin e përparimit rus dhe brutaliteti i Rusisë ka bashkuar NATO-n. Kjo është për nder të presidentit.
Por administrata vazhdon të funksionojë nën një sërë iluzionesh potencialisht katastrofike.
Sanksionet mund të shkatërrojnë Rusinë në terma afatgjatë. Por lufta e menjëhershme në Ukrainë është afatshkurtër. Përderisa një nga efektet kryesore të sanksioneve ka qenë dërgimi i dhjetëra mijëra rusëve të klasës së mesme në mërgim, ata në fakt ndihmojnë Putinin duke dobësuar një bazë të fuqishme të opozitës politike. Sa për oligarkët, ata mund të kenë humbur jahtet e tyre, por nuk mund të mendohet se do të marrin armët kundër Putinit.
Armatosja e Ukrainës me raketa Javelin dhe Stinger ka vënë në siklet ushtrinë ruse. Sigurimi i Kievit me avionë luftarakë MIG-29 dhe sisteme të tjera armësh që mund të ndryshojnë situatën në terren mund të ndihmojë në ndryshimin e rrjedhës së luftës. Refuzimi për ta bërë këtë mund të zgjasë vetëm agoninë e Ukrainës.
Sugjerimet e shpeshta se Putini e ka humbur tashmë luftën ose se ai nuk mund të fitojë kur ukrainasit janë të bashkuar në urrejtjen e tyre për të ose se ai është duke kërkuar për një rrugëdalje – dhe se ne duhet të mendojmë mënyra të zgjuara për t’i siguruar atij një të tillë – mund të rezultojë të jenë të drejta.
Por ato janë jashtëzakonisht të parakohshme. Kjo luftë është vetëm në javën e tretë; nazistëve iu desh më shumë kohë për të pushtuar Poloninë. Aftësia për të nënshtruar një popullatë të luftarake është kryesisht një funksion i dhimbjes që një okupator është i gatshëm të shkaktojë. Për të patur një tregues për këtë, shikoni se çfarë i bëri Putin Grozny-t në vitin e tij të parë në detyrë.
Refuzimi për të vendosur një zonë ndalim-fluturimi në Ukrainë mund të justifikohet sepse tejkalon rreziqet që vendet e NATO-s janë të përgatitura të tolerojnë. Por idea se duke vepruar kështu mund të nisë Lufta e Tretë Botërore, injoron historinë.
Amerikanët u përballën me pilotët sovjetikë që vepronin nën mbulesën kineze ose koreano-veriore në Luftën Koreane pa hedhur në erë botën. Dhe refuzimi ynë i zëshëm ndaj konfrontimit është një ftesë, jo një pengesë, për përshkallëzimin rus.
Tani ekziston një rrezik serioz që këto iluzione të mund të shemben shumë papritur.
Ka pak prova deri më tani se Putini ka ndërmend të ulë numrin e humbjeve të tij, përkundrazi, për ta bërë këtë tani – pas marrjes së kostos ekonomike të sanksioneve, por pa arritur një fitore të qartë – do të rrezikonte kontrollin e pushtetit.
Përfundimi: Prisni që ai të rrisë agresivitetin e tij. Nëse ai përdor armë kimike, siç bëri Bashar al-Assad, ose përdor armë bërthamore në fushëbetejë, në përputhje me doktrinën e kahershme ushtarake ruse, a humbet ai më shumë se sa fiton? Përgjigja e kësaj është vetë pyetja. /abcnews.al
