Në Izium, në këtë qytet të shkatërruar nga lufta në verilindje të Ukrainës, banorët ecin me kujdes për shkak të minave. Pas dyerve të mbyllura, të mbijetuarit presin në agoni që trupat e të dashurve të tyre të identifikohen.
Kjo është jeta në Izium, një qytet në lumin Donets në rajonin e Kharkiv që u rimor nga forcat ukrainase në shtator, por ende vuan pasojat e 6 muajve të pushtimit rus.
Brutaliteti i pushtimit rus
Civilët ukrainas i torturuan dhe i zhdukën. Varreza masive me qindra trupa janë zbuluar dhe lagje të tëra janë shkatërruar gjatë luftimeve. Izium është një kujtesë e tmerrshme e kostos njerëzore të luftës. Gjashtë muaj pasi u çlirua, banorët thonë se vazhdojnë të paguajnë çmimin, raporton abcnews.al.
Shenjat e mëdha të kuqe që paralajmërojnë për minat janë të vendosura përballë një peme midis një kishe dhe spitalit kryesor të qytetit, i cili ende funksionon pavarësisht bombardimeve të shumta ruse.
Në këtë qytet, të gjithë kanë një histori: Ose kanë shkelur njërën dhe kanë humbur një gjymtyrë ose njohin dike që i ka ndodhur diçka e tillë.
Çdo ditë zbulohen mina, të fshehura përgjatë brigjeve të lumenjve, në rrugë, në fusha, në pemë. Por shqetësimi më i madh janë minat me eksploziv të lartë kundër këmbësorisë.
Të vogla dhe që nuk bien në sy, janë shumë të përhapura në qytet. Human Rights Watch ka dokumentuar se Moska ka përdorur të paktën tetë lloje minash, të ndaluara nga Konventat e Gjenevës, në të gjithë Ukrainën lindore.
Në një raport të janarit, monitoruesi i të drejtave i bëri thirrje gjithashtu Kievit të hetojë përdorimin e dukshëm nga ushtria ukrainase të mijëra minave të ndaluara në Izium, raporton abcnews.al.
“Askush nuk mund ta thotë më saktësi përqindjen totale të territorit në Kharkiv që është me mina,” tha Oleksandr Filchakov, kryeprokurori i rajonit. “Ne po i gjejmë ato kudo.”
Shumica e banorëve janë të kujdesshëm, duke iu përmbajtur shtigjeve të njohura. Por edhe atëherë, ata nuk janë të sigurt.
“Ne kemi mesatarisht një person në javë me plagë nga minat, tha Dr. Yurii Kuzentsov.
Një pacient shkeli minat dy herë: Së pari në qershor kur humbi një pjesë të thembrës dhe herën e dytë në tetor kur humbi të gjithë këmbën. Shumica e pacientëve të Kuzentsov thanë se kishin qenë të kujdesshëm.
“Ata ishin të sigurt se kjo nuk do t’u ndodhte kurrë,” tha ai.
Oleksandr Rabenko, 66 vjeç, shkeli në një minë 200 metra larg shtëpisë së tij ndërsa po ecte nëpër një shteg të njohur drejt lumit për të marrë ujë.
Djali i tij, Eduardi, kishte çminuar një shteg të ngushtë me një lopatë. Rabenko kishte ecur poshtë saj disa herë, deri më 4 dhjetor, kur humbi këmbën e djathtë ndërsa pastronte disa shkopinj.
Shtëpia e djalit të saj Oleksandr u godit nga një bombë marsin e kaluar, duke vrarë 52 njerëz të strehuar brenda bodrumit. Ata përfshinin tetë nga të afërmit e Zhyharovës djalin e saj dhe gjithë familjen e tij, duke përfshirë dy vajza.
Shtatë trupat e të afërmve u zhvarrosën në shtator. U deshën muaj për t’i identifikuar ata, tha ajo. Tani ajo pret vetëm një identifikim tjetër, të mbesës së saj.
Nga 451 trupat e zhvarrosur në Izium, duke përfshirë gati 440 të gjetur në varreza masive, 125 ende nuk janë identifikuar, tha Serhii Bolvinov, kreu i Departamentit të Hetimeve të Policisë Kombëtare të Kharkiv.
Disa janë aq të dekompozuar sa është e vështirë të nxirret një mostër e ADN-së, tha ai. Herë të tjera, autoritetet nuk janë në gjendje të gjejnë një përputhje të ADN-së mes të afërmve. Puna e mundimshme mund të zgjasë muaj.
Zhyharova shpreson se eshtrat e mbesës së saj do të identifikohen së shpejti.
“Unë do t’i varros, do të vendos gurët e varreve,” tha ajo. “Pas kësaj, çfarë të bëjmë? Jeta vazhdon.”
Shkalla e shkatërrimit në Izium, me një popullsi prej 50,000 banorësh të paraluftës, është befasuese. Zyrtarët ukrainas vlerësojnë se 70% deri në 80% e ndërtesave të banimit u shkatërruan, raporton abcnews.al.
Ngadalë, banorët po rikthehen.
“Shumë nga ushtarët tanë vdiqën për shkak të kësaj, dhe ne u detyruam të largoheshim nga Izium për një kohë, dhe tani jemi rikthyer dhe jemi të shokuar se si është shndërruar qyteti,” tha ai.
Në fshatin Kamyanka pranë Izium, çdo shtëpi mban plagët e luftës.
/abcnews.al
