A keni dëgjuar për Paradoksin Fermi? Si ndodh që pavarësisht se besohet se ka qytetërime të tjera në galaktikën tonë, ne ende nuk e kemi parë asnjë provë të ekzistencës së tyre.
Domethënë, nëse qytetërimet e përparuara po përhapen me shpejtësi në të gjithë “Rrugën e Qumështit”, ai duhet të kishte arritur tashmë në sistemin tonë diellor.
Por kjo nuk ka ndodhur deri më tani. Shkencëtarët janë marrë me paradoksin Fermi për një kohë të gjatë dhe janë përpjekur të kuptojnë pse ende ne nuk shohim asnjë provë të zgjerimit të qytetërimit teknologjik.
Mund të ndodhë që zhvillimi i jetës është një fenomen jashtëzakonisht i rrallë në hapësirë, ose mund të mos jetë e lehtë të krijohet teknologjia me të cilën udhëtimi ndëryjor është i mundur.
Hulumtimi i ri ofron një mundësi tjetër – Dielli ynë nuk është interesant për qytetërimet jashtëtokësore shumë të zhvilluara.
Për të kuptuar paradoksin e Fermit, është e nevojshme të merret parasysh ekuacioni i Drake. Ekuacioni i Drake është një vlerësim i numrit të qytetërimeve në “Rrugën e Qumështit”. Një faktor i rëndësishëm në atë ekuacion janë yjet sepse merret parasysh shpejtësia e formimit të tyre në galaktikë, sa planete janë rreth tyre dhe sa prej këtyre planetëve mund të kenë zhvilluar jetë.
Ekuacioni më pas merr në konsideratë probabilitetin e krijimit të qytetërimeve dhe sa prej tyre mund të arrijnë atë fazë të zhvillimit për të dërguar një sinjal në hapësirë dhe kështu të dëshmojnë ekzistencën e tyre. Në fund të fundit, ekuacioni Drake vlerëson jetëgjatësinë e këtyre qytetërimeve.
Duke përdorur të dhëna të ndryshme, pra përgjigje për pyetjet e mësipërme, marrim vlerësime të ndryshme për numrin e qytetërimeve të mundshme teknologjike. Edhe pse është një eksperiment mendim, ai ende bazohet në prova dhe të dhëna të caktuara empirike, shkruan universetoday.
Hulumtimi i ri merret gjithashtu me paradoksin Fermi, por me fokus në llojet e yjeve. Gjegjësisht, ekspertët besojnë se qytetërimet jashtëtokësore të zhvilluara teknologjikisht nuk janë të interesuara për të gjitha llojet e yjeve. Për shembull, yjet me masë të ulët, veçanërisht yjet xhuxh të tipit K, janë më interesantët për një qytetërim në zgjerim.
N = R* × fp × ne × fl × fi × fc × L
N – numri i qytetërimeve të avancuara teknologjikisht në galaktikën “Rruga e Qumështit”;
R* – shpejtësia e formimit të yjeve në galaktikë;
fp – fraksioni i atyre yjeve me sisteme planetare;
ne – numri i planetëve, për sistem diellor, me një mjedis të përshtatshëm për jetë organike;
fl – fraksioni i atyre planetëve të përshtatshëm ku në të vërtetë shfaqet jeta organike;
fi – pjesa e planetëve të banueshëm ku në të vërtetë shfaqet jeta inteligjente;
fc – pjesa e qytetërimeve që arrijnë nivelin teknologjik ku mund të dërgohen sinjale të dallueshme;
L – kohëzgjatja që këto qytetërime dërgojnë sinjalet e tyre.
Problemi themelor është se katër termat e fundit janë krejtësisht të panjohura, duke i bërë të pamundura vlerësimet statistikore
Analiza më e famshme e paradoksit Fermi
Në studimin e tyre, shkencëtarët përmendin një nga analizat më të famshme të paradoksit Fermi, të bërë në vitin 1975 nga astrofizikani amerikan, Michael Hart. Në punën e tij, astrofizikani tregoi se si qytetërimi mund të përhapet nëpër galaktikë në një periudhë kohore më të shkurtër se mosha e vetë galaktikës.
Ai shpjegoi se çfarë do të ndodhte nëse një qytetërim dërgon anije kozmike në 100 yjet e ardhshme dhe kolonizonte ato zona. Gjegjësisht, ai beson se secila prej atyre kolonive mund të bëjë të njëjtën gjë dhe procesi mund të përsëritet vazhdimisht.
Hart vuri në dukje se një qytetërim teknologjik do të kishte kohë të mjaftueshme për të arritur tek ne nëse nuk është më i ri se dy milionë vjet. Ai beson se shpjegimi i vetëm për mungesën e provave të qytetërimeve jashtëtokësore është se ato nuk ekzistojnë në të vërtetë.
Më pas ai arriti në përfundimin se projekti SETI (dhe programe të ngjashme) ishte një humbje kohe dhe parash dhe se nëse dikush do të kolonizonte sistemin tonë diellor, pasardhësit tanë ndoshta do ta bënin atë. Por shkencëtarët që kanë punuar në këtë hulumtim nuk pajtohen me teorinë e tij.
Tërheqja e veçantë e yjeve xhuxh
Një supozim themelor për ata që mendojnë për paradoksin Fermi është se të gjithë yjet janë po aq tërheqës për një qytetërim të përparuar. Por a është e vërtetë kjo? Ekspertët që kanë punuar në këtë studim besojnë se nuk është kështu.
“Duke ndjekur hipotezën e Hansen dhe Zuckerman (2021), supozojmë se një qytetërim në zgjerim do të vendoset në sistemet xhuxh K ose M, duke shmangur yjet me masë më të madhe, në mënyrë që të maksimizojë mbijetesën brenda galaktikës”, thonë shkencëtarët.
Nëse një lloj ylli zgjat për 10 miliardë vjet dhe një tjetër për 10 trilionë, lind pyetja se çfarë ndryshimi bën kjo për një shoqëri jashtëtokësore.
Por ekspertët besojnë se nëse yjet zgjidhen nga një qytetërim që është një milion vjet i vjetër, apo edhe më i vjetër, dhe që është përhapur në sisteme të ndryshme diellore, atëherë jetëgjatësia e yllit është një faktor shumë i rëndësishëm.
Gjegjësisht, yjet xhuxh të tipit K dhe M xhuxhët (xhuxhët e kuq) jetojnë shumë më gjatë se Dielli ynë. Edhe për një qytetërim jashtëzakonisht të përparuar, kolonizimi i një sistemi tjetër diellor do të kërkonte shumë burime. Pse t’i harxhojmë ato në një sistem yjor që mund të mos zgjasë shumë?
Autorët e punimit të ri llogaritën se sa kohë do t’i duhej një qytetërimit të përparuar për të kolonizuar galaktikën nëse do të synonte vetëm yjet xhuxh të tipit K dhe M dhe zbuluan se do të duheshin dy miliardë vjet për të arritur të gjithë yjet. Nëse do të udhëtonte me shpejtësi më të madhe, do ta arrinte këtë në shumë më pak kohë.
Një qytetërim krejtësisht i ndryshëm
Shkencëtarët deklarojnë se është e mundur që një qytetërim i përparuar që synon vetëm yjet xhuxh po përhapet tani në “Rrugën e Qumështit” dhe se kjo mund të jetë arsyeja pse ne nuk e vumë re ose pse nuk dërgoi një sinjal në drejtimin tonë.
Ata gjithashtu besojnë se ia vlen të kërkohen shenja të përhapjes së një qytetërimi tjetër dhe nuk pajtohen me Hartin se SETI dhe projekte të ngjashme janë humbje kohe dhe burimesh. Ndoshta ato qytetërime janë aq të ndryshme nga tonat, saqë është e vështirë të dallohen.
Për shembull, çka nëse jeta jashtëtokësore është jashtëzakonisht e ndryshme, çka nëse i gjithë kuptimi dhe përvoja e tyre e kohës ndryshon nga e jona? Po sikur të zotëronin zgjatjen e jetës dhe të jetonin aq gjatë sa individët të mund të ishin pjesë e zgjerimeve të shumta në sisteme të tjera yjore?
Po sikur të mos bëhet fjalë për individë, por për një hibrid të një individi dhe një kolektivi gjenetik? Po sikur të mund të shkarkojnë informacion të ri gjenetik në mënyra që ne as nuk mund ta imagjinojmë?
Prandaj, shkencëtarët besojnë se ne duhet të vazhdojmë të shikojmë në pafundësinë e hapësirës dhe të kërkojmë ndonjë gjurmë të ekzistencës së “gjelbërve të vegjël” dhe se duhet të fokusohemi veçanërisht në sistemet xhuxh brenda galaktikës sonë.
