Ngjarje që tronditën botën përgjatë vitit 2019 filluan të shënoheshin që në ditët e para të Janarit.
Kriza e Venezuelës, rasti i vrasësve serial në Qipro, zjarri shkatërrues i të ashtuquajturës Zonja e Parisit ose katedralja e Notre Damit, pushtimi turk në Siri, zjarri në “mushkëritë e botës” në pyjet e Amazonës, tërmeti në Shqipëri, janë vetëm disa prej tyre.
Lexoni, sipas rendit kronologjik, ngjarjet më kryesore të vitit 2019:
10 janar: Kriza presidenciale në Venezuelë
Në vitin 2019, një krizë presidenciale e Venezuelës shpërtheu kur Asambleja Kombëtare e vendit, e cila është opozita mazhoritare, shpalli presidentin e vendit, Nicolas Maduro , të paligjshëm dhe njohu Presidentin Venezuelës Huesselou si President të Venezuelës.
Maduro u rizgjodh si Presidenti Venezuelës për herë të dytë në maj 2018, por si procesi zgjedhor ashtu edhe rezultatet e zgjedhjeve janë kundërshtuar ashpër. Më 10 janar 2019, në ditën e betimit të dytë të Maduro, Asambleja Kombëtare shpalli rizgjedhjen e tij si të paligjshme.
Më 24 janar u mbajt një mbledhje e jashtëzakonshme e Organizatës së Shteteve Amerikane. Organizata e ka quajtur qeverinë e Maduro të paligjshme dhe ka bërë thirrje që të mbahen zgjedhjet presidenciale, me garanci “për një proces të lirë, të drejtë, transparent dhe të ligjshëm”. Këshilli i Sigurimit i OKB u mblodh në 26 janar, por nuk mori një vendim unanim. Sekretari i Përgjithshëm i OKB, Antonio Guterres bëri thirrje për dialog nga të dy palët.
14 Prill: Vrasësi Serial në Qipro – Kronika e Tmerrit
Faqja e parë e ditarit të tmerrit u shkrua në 14 Prill kur u gjet një kufomë brenda një pusi të minierës Mitsero. Pas pyetjeve të autoriteteve, trupi u identifikua se ishte Marie Rose, një grua e zhdukur më 5/5/2018 së bashku me vajzën e saj 6-vjeçare Sierra.
Zhvillimet e ditëve në vijim ishin rrëqethëse. Autoritetet arrestuan ish partnerin e gruas së re, një 33-vjeçar rumun Rose Marie. Disa ditë më vonë arrestojnë komandantin 35-vjeçar të Gardës Kombëtare, Nikos Metaxas dhe një oficer tjetër 30-vjeçar, si të dyshuar për vrasjen e Marie Rose dhe zhdukjen e vajzës së saj 6-vjeçare. Në sallën e gjyqit rrëfimet do të ishin tronditëse, do të dëgjoheshin për herë të parë rrëfimet e një vrasësi serial.
Pas zbulimit të trupave të tjerë, Orestis rrëfeu edhe për shtatë vrasje dhe më pas gjykata vendosi dënimin më të lartë në historinë e Qipros për vrasësin serial i cili tronditi opinionin publik me krimet e tij.
Gjykata e dënoi Orestes me burg të përjetshëm shtatë herë , pra burgim të përjetshëm një herë për secilën viktimë. 35-vjeçari u përball me 12 akuza në total nga të cilat shtatë ishin vrasje me paramendim dhe pesë rrëmbime.
15 Prill: Shoku global nga zjarri shkatërrues në Notre Dame de Paris
Tronditje dhe trishtim në mbarë botën shkaktuan katastrofën e madhe të pësuar nga Zonja e Parisit, një nga simbolet e qytetit, por edhe të njerëzimit, nga zjarri që u dogj në mënyrë të pakontrollueshme për 8.5 orë, në pjesën më të madhe të saj.
Më 15 Prill 2019, pak para orës 18:18 me kohën lokale në Francë, një zjarr shpërtheu duke shkatërruar një pjesë të konsiderueshme të çatisë së tempullit.
Herët të nesërmen, 16 Prill, në orën 9:50 të mëngjesit, Departamenti i Zjarrit në Paris njoftoi zyrtarisht se zjarri ishte shuar plotësisht. Shkaku i zjarrit nuk është konfirmuar ende.
Është thënë se shkak i zjarrit mund të jetë bërë rinovimet që bëheshin në ndërtesë.
21 gusht 2019: Amazona përfshihet nga flakët
Planeti u trondit pasi e ashtuquajtura “mushkrit e botës” ishin përfshirë nga flakët. Gjatë asaj dite dielli, i cili zakonisht është i ndritshëm në këto vende, u errësua nga tymi i trashë gri.
Presidenti brazilian Zaich Bolsonaru kishte thënë që qeveria e tij nuk kishte burime për të izoluar zjarret në pyjet e Amazonës, pasi imazhet satelitore treguan numrat rekord të zjarreve të vitit 2019.
Në një fjalim të transmetuar drejtpërdrejt në Facebook, presidenti tha se qeveria po kryente hetime për shkakun e këtyre zjarreve.
Zjarret në Amazonë u rritën me 83% në 2019, në krahasim me të njëjtën periudhë të vitit 2018, sipas INPE, agjencia e hulumtimit të hapësirës në Brazil. Kjo agjenci qeveritare kishte regjistruar 72.843 zjarre, numri më i lartë i regjistruar që nga viti 2013.
Presidenti i Brazilit Zaich Bolsonarou zemëroi ambientalistët duke bërë akuza të pabaza se OJQ-të janë shkaktarët për zjarret e shkaktuara, sepse ata shkurtuan fondet për mirëmbajtjen e tyre.
Zemërimi global u shpreh në mediat sociale, me #PrayforAmazonas (Lutuni për Amazon) e cila ishte tema kryesore në Twitter. Ambientalistët gjithashtu argumentuan se ishin fermerët ata që po digjnin pyllin për t’i kthyer pjesët e tij në kullota.
9 tetor 2019: Pushtimi turk në Siri
Ishte më 9 tetor 2019, kur Presidenti turk Tajip Erdogan njoftoi përmes Twitter se një operacion i ri ushtarak turk ishte nisur në veri-lindje të Sirisë kundër milicëve kurdo-siriane.
“Forcat e Armatosura Turke dhe Ushtria Kombëtare Siriane (rebelët sirianë të mbështetur nga Ankaraja) kanë nisur Operacionin “Burimi i Paqes” në veri të Sirisë,” shkroi presidenti turk.
Komuniteti Ndërkombëtar e dënoi pushtimin turk ndaj Sirisë.
Në gjashtë ditët e para të pushtimit të Rexhep Tajip Erdogan në Siri, 70 civilë dhe 135 luftëtarë nga Forcat Demokratike Siriane dhe 120 luftëtarë pro-turq kanë vdekur . Përleshja vrau gjithashtu 120 luftëtarë pro-turq, ndërsa OKB tha se 160,000 persona ishin larguar nga këto zona.
31 tetor 2019: Shteti Islamik konfirmon vdekjen e Al Bagdadit
Në këtë datë shteti Islamik konfirmoi se udhëheqësi Abu Bakr al-Bagdadi u vra pas një sulmi amerikan.
Organizata xhihadiste njoftoi se vendin e Al Bagdadit e pasoi Ebu Ibrahim al-Hashimi al-Kurasi.
Aimen al-Tamimi, një studiues në Universitetin e Swansea i specializuar në studimet për Shtetin Islamik, theksoi se emri që zëvendësoi Al Bagdadin nuk është i panjohur, por megjithatë ai tha se mund të jetë një zyrtar i rangut të lartë të quajtur Hadj Abdallah.
Abu Bakr al-Bagdadi vdiq dhe u varros në det njësoj si Osama Bin Laden.
26 nëntor 2019: Tërmeti në Shqipëri
Tërmeti 6.4 gradë që tronditi Shqipërinë është nga më të fortët që ka goditur Ballkanin Perëndimor për dekada të tëra, duke shkaktuar shembjen e qindra ndërtesave dhe vdekjen e 51 personave.
Zyrtarët ushtarakë, policorë dhe mbrojtësit civilë kërkuan disa ditë nën rrënoja, në qytete afër epiqendrës së tërmetit shkatërrues, pranë bregdetit shqiptar të Adriatikut.
Sizmologu shqiptar Rapo Ormeni theksoi se tërmeti vdekjeprurës i 26 nëntorit ishte më i forti i regjistruar në zonën e Durrësit që nga viti 1926.
12 Dhjetor: Zgjedhjet Britanike
Kryeministri Boris Johnson u cilësua në 13 dhjetor si njeriu më i fortë në Mbretërinë e Bashkuar pas triumfit të tij në zgjedhjet parlamentare të 12 dhjetorit, një triumf që i lejoi atij të mbajë premtimin e tij për largimin e Britanisë nga BE më 31 janar.
” Ne do ta zbatojmë Brexit në kohë në 31 Janar”, tha Johnson duke iu drejtuar një turme mbështetësish që e brohorisnin.
Vdekjet që tronditën botën në vitin 2019:
Viti me më shumë humbje ishte viti 2019. Aktorë, futbollistë dhe muzikantë ndërruan jetë gjatë këtij viti.
21 janar – Emiliano Sala
Emiliano Sala, futbollisti 28-vjeçar, vdiq nga rrëzimi i avionit që ai udhëtonte nga Franca për në Britaninë e Madhe.
Avioni me Sala në bord ishte zhdukur nga radari mbi kanalin La Manche, konkretisht ndërsa ishte rreth 20 kilometra në veri të Guernsey. Mbetjet e avionit u gjetën më pas në La Manche.
19 shkurt – Karl Lagerfeld
Stilisti i famshëm Carl Lagerfeld ndërroi jetë në 19 shkurt në moshën 85 vjeç.
Ai ishte dërguar në spital një natë më parë pasi ishte në gjendje të keqe shëndetësore. Ai ka drejtuar shtëpinë e modës Chanel që nga viti 1983.
4 Mars – Keith Flint
Keith Flint , këngëtari i Prodigy, vdiq më 4 mars në moshën 49 vjecare, në shtëpinë e tij në Essex, duke befasuar gjithë botën e artistike.
4 Mars – Luke Perry
Lajmi i vdekjes së aktorit të njohur amerikan, Luke Perry, tronditi botën i cili vdiq në 4 mars në moshën 53 vjeç pas një ataku kardiak.
21 maj – Niki Lauda
Nicky Lauda, një kampion botëror tre herë në Formula 1, vdiq të Maj në moshën 70 vjeç.
“Ne jemi shumë të trishtuar të njoftojmë se Nicki ynë i dashur vdiq i qetë të hënën, 20 maj 2019, me familjen e tij në krah”, thanë të afërmit e legjendës së F1 në një deklaratë.
1 qershor – José Antonio Reyes
Vdekja e papritur e lojtarit të madh spanjoll shkaktoi tronditje në botën e futbollit.
Lajmi ra si një rrufe kur Ekipi i Seville, i udhëhequr nga Reyes, njoftoi se pasditen e 1 qershorit futbollisti 35-vjeçar humbi jetën në një aksident rrugor./abcnews.al
