Loading ...
Nga David L. Phillips, Balkan Insight
Shtetet e Bashkuara kanë pasur përplasje të vazhdueshme me Kinën dhe Rusinë për sa i përket ideologjisë dhe ndikimit. Si një demokraci liberale, sistemi amerikan i qeverisjes është i kundërti i modelit autoritar të qeverisjes në Kinë dhe Rusi, të dy shkelës të të drejtave të njeriut.
Kina së bashku me Rusinë po nxisin konflikte në Ballkanin Perëndimor, Detin e Kinës Jugore dhe Ukrainën – duke testuar bazat e vendosmërisë së Amerikës. Vëllazëria midis Kinës dhe Rusisë daton që nga themelimi i Partisë Komuniste Kineze, CPC, 100 vite më parë.
Komunistët e Kinës u frymëzuan nga Revolucioni Bolshevik i vitit 1917 dhe konsolidimi i tij në të gjithë Perandorinë Ruse. Po kështu, Kina Komuniste lindi gjatë konflikteve. Partia Komuniste arriti të fitonte si kundër japonezëve ashtu edhe forcave nacionaliste të Chiang Kai-shek, raporton abcnews.al
Trupat kineze u vendosën në gadishullin Korean në 1950. Kina ishte gjithashtu në luftë me vetveten, gjatë Revolucionit Kulturor të viteve 1960. Kina mori udhëheqjen e botës Komuniste kur Bashkimi Sovjetik u shemb në 1991.
Rusia është një fuqi botërore në rënie; Kina është në rritje. Xi dhe Presidenti i Rusisë, Vladimir Putin, janë të bashkuar për shkak të poshtërimit historik nga Fuqitë e Mëdha dhe kundërshtimeve të vazhdueshme ndaj Perëndimit.
As Kina dhe as Rusia nuk dëshirojnë të përballen në mënyrë direkt me SHBA-në. Tani për tani, të dyja vendet po nxisin konflikte të “ kota” dhe në hapësirën kibernetike. Qëllimi i tyre është të mohojnë vlerat universale të lirisë dhe demokracisë, ndërsa minojnë udhëheqjen amerikane dhe institucionet perëndimore të tilla si NATO dhe BE, raporton abcnews.al
Pas samitit Biden-Putin, Ministri i Jashtëm rus Sergey Lavrov tha: “Hegjemonia juaj ka mbaruar dhe rregullat tuaja nuk do të zbatohen. ”
Kina dhe Rusia do të vazhdojnë të testojnë kufijtë e fuqisë së tyre derisa të vendosin vetë ti japin fund. Xi ka paralajmëruar se ata që përpiqen të bllokojnë rritjen e fuqisë së Kinës do të përballen me një “mur prej çeliku”.
A ishin vërejtjet e tij një paralajmërim për Perëndimin? Reputacioni i Xi ka rënë për shkak të mënyrës së si ai menaxhoi pandeminë. Mrekullia ekonomike e Kinës nuk është më si më përpara, ekonomia e saj është rritur me vetëm 6.6 përqind në 2018, niveli më i ulët në 28 vite.
Popullsia e saj po plaket, duke ngadalësuar më tej zhvillimin ekonomik. Partia Komuniste përbëhet nga elita, vështirë se përfaqëson 1.4 miliardë kinezë.
Ndërkohë Ukraina është një pikë “kyçe” për përshkallëzimin e konfliktit midis Rusisë dhe Perëndimit. Rusia mbështet milicitë separatiste në Donbas, në Ukrainën juglindore. Kohët e fundit përshkallëzoi tensionin duke u përballur me HMS Defender , një anije luftarake britanike që lundroi në ujërat ndërkombëtare pranë Krimesë, të cilën Rusia e aneksoi në 2014.
Britania nuk e njeh aneksimin e paligjshëm të Krimesë nga Rusia, ose pretendimin e saj ndaj ujërave territoriale të Ukrainës në Detin e Zi. Sipas kryeministrit të Mbretërisë së Bashkuar Boris Johnson, “Pika më e rëndësishme është që ne nuk e njohim aneksimin rus të Krimesë. Ajo është pjesë e një territori sovran të Ukrainës. ”
Përgjigja e Rusisë ishte e shpejtë, duke përfshirë reprezaljet ushtarake dhe diplomatike. Avionët rusë të luftës dyshohet se kanë qëlluar gjatë kalimit të “Defender” përmes korridorit bregdetar të Krimesë. Moska lajmëroi ambasadorin britanik, duke paralajmëruar për masa shtesë nëse anijet britanike do të vazhdojnë të lundrojnë përgjatë bregdetit të Krimesë.
Kina ka qenë gjithmonë e gatshme për konflikte. Deti i Kinës Jugore është një rrugë ujore e pasur përmes së cilës “kalojnë” 3.4 trilionë dollarë tregti në vit. Kontrolli i rrugëve detare nuk është thelbësor vetëm për trafikun komercial, por për flotën në rritje të Kinës që projekton fuqinë në rajon.
Në shkelje të ligjeve të detit, anijet e marinës kineze goditën dhe fundosën një anije vietnameze peshkimi pranë Ishujve Paracel vitin e kaluar. Kina po ndërton bazat e marinës, të cilat ajo i quan “stacione kërkimore” në Fiery Cross Reef, the Subi Reef. Në vitin 2016, Filipinet sfiduan veprimet e Kinës përpara Tribunalit të Arbitrazhit, i cili vendosi në favor të Filipineve dhe hodhi poshtë pretendimet e Kinës.
Kina shpërfilli përfundimin e gjykatës, duke rritur edhe më shumë tensionet me Filipinet, Vietnamin, Brunei, Malajzinë dhe Tajvanin. Kina po përballet gjithashtu me Japoninë për kontrollin e Ishujve Senkaku në Detin e Japonisë, raporton abcnews.al
Administrata e Obama-s iu përgjigj ndryshe. Anijet luftarake amerikane lundruan brenda 12 miljeve detare të ishujve të diskutueshëm pa njoftuar ose kërkuar leje. Duke mbështetur Të drejtën Detare, SHBA kundërshtoi qasjen e Kinës.
Administrata e Biden ka rifilluar veprimtarinë e saj të lundrimit. A do të jetë e mjaftueshme kjo për të parandaluar agresionin detar të Kinës?
Ballkani Perëndimor është gjithashtu një pikë e rrezikshme. E mbështetur nga Rusia, Serbia refuzon të pranojë se Kosova është një shtet i pavarur dhe sovran. Ajo ka bllokuar përpjekjet e Kosovës për të fituar një njohje më të madhe globale duke u bashkuar me organizatat ndërkombëtare dhe duke vendosur marrëdhënie diplomatike me shtetet e tjera, raporton abcnews.al
Rusia dhe Serbia janë përpjekur të frikësojnë Kosovën duke krijuar baza ushtarake pranë kufirit të Kosovës. Ajo pretendon se baza në Nish, Serbia e Jugut, është një reagim për emergjencën civile dhe operacione humanitare.
Baza në të vërtetë përdoret për të mbledhur informacione mbi aktivitetet perëndimore. Serbia ka krijuar 11 baza të tjera ushtarake afër kufirit të Serbisë me Kosovën. Kjo ka për qëllim të pengojë përpjekjet e Kosovës për t’u bashkuar me NATO-n dhe për të fituar njohjen nga të gjitha vendet anëtare të BE-së.
Rusia mbështeti një grusht shteti kundër qeverive të Maqedonisë së Veriut dhe Malit të Zi kur ata kërkuan anëtarësimin në NATO. Negociatorët nga Serbia dhe Kosova janë takuar për më shumë se 10 vite. Ata rifilluan dialogun e tyre në Bruksel më 15 qershor 2021.
Serbia pikërisht atë ditë nisi stërvitjet ushtarake që përfshinin 15,000 trupa duke përdorur pajisje ruse, të tilla si tanket T-72M, avionët e luftës MIG-29 dhe avionët Mi35. Dronët e armatosur të blerë nga Kina ishin gjithashtu një pjesë e stërvitjes. “Operacioni Rrufeja” ishte një paralajmërim për Kosovën që të braktisë qëllimin e saj për integrimin Euro-Atlantik.
Zgjerimi i Kinës është gjithashtu shqetësues.
Vuçiç nuk pranon të pranojë që Serbia e humbi Kosovën për shkak të krimeve të Sllobodan Millosheviçit.
Një Kosovë e lirë, e pavarur dhe pro-Perëndimore nuk do të bashkohet kurrë me Serbinë. Ndërsa Kosova po përgatitet për fazën tjetër të dialogut të saj me Serbinë, Kosova mund të mos marrë pjesë në bisedime derisa baza e Nishit dhe objektet ushtarake ruse në kufi me vendin të mbyllen.
Liderët e Kosovës nuk mund të negociojnë për pavarësinë, e cila tashmë është njohur nga më shumë se 110 vende. Kina dhe Rusia bashkëveprojnë së bashku në Ballkan. Serbia është një përfituese kryesore e Nismës “Një rrip, një rrugë” .
Në këmbim, Serbia ka mbështetur shtypjen e Kinës ndaj demokracisë në Hong Kong, abuzimet e të drejtave të njeriut në Xinjang dhe qëndrimin e ashpër ndaj Tajvanit. Vuçiç ka kërcënuar BE-në duke mbështetur zyrtarisht hapat për të forcuar marrëdhëniet Serbi-Kinë dhe duke zgjeruar bashkëpunimin ushtarak, raporton abcnews.al
Agjencia Ruse e Inteligjencës, GRU, është aktive në Serbi dhe në të gjithë botën. Siguria Kibernetike dhe Agjencia e Sigurisë së Infrastrukturës e Departamentit Amerikan të Sigurisë Kombëtare kanë konfirmuar që GRU spiunon agjencitë dhe industritë e qeverisë amerikane.
GRU mund të ketë shkaktuar sulmet kibernetike, duke synuar tubacionin kolonial që transporton naftë, gaz dhe karburant avioni në Bregun Lindor. Rusia gjithashtu përdori malware për të prishur sistemin zgjedhor të SHBA-së 2016, duke përfshirë regjistrimin e votuesve dhe makineritë e votimit.
Rusia qëndron pas operacioneve që kërkojnë të përkeqësojnë përçarjet në shoqërinë amerikane, duke dobësuar kështu unitetin dhe vendosmërinë e Amerikës. SHBA nuk mund të qëndrojë në heshtje ndaj veprimeve agresive nga Kina dhe Rusia. Ajo duhet të bashkëpunojë edhe me kombe të tjera për të zgjeruar operacionet detare në Detin e Kinës Jugore, raporton abcnews.al
Ajo gjithashtu duhet të mbështesë lundrimin e lirë në Detin e Zi duke mbështetur stërvitjet detare të Britanisë. Sanksionet do të tregonin se SHBA-ja dhe aleatët e saj kanë zero tolerancë ndaj agresionit rus kundër Ukrainës.
Kur bëhet fjalë për Kosovën, SHBA-të presin një vendim të prerë. Dialogu Kosovë-Serbi është një farsë. Nëse SHBA dëshiron që dialogu të funksionojë, ajo duhet të caktojë një të Dërguar të Posaçëm për të ndërmjetësuar dialogun midis dy vendeve.
Ajo mund të detyrojë Presidentin serb Aleksandar Vuçiç të njohë Kosovën duke kërcënuar se do të ngrijë pasuritë e Vucic dhe vëllait të tij. Bisedimet nuk mund të jenë vetëm në lidhje me statusin e Kosovës. Ata duhet të përqendrohen në statusin e marrëdhënieve Kosovë-Serbi si shtete të pavarura dhe sovrane.
Për të treguar se kjo do të thotë biznes, SHBA duhet të kërkojë mbylljen e bazës së Nishit dhe objekteve të tjera ushtarake ruse në Serbi, duke vendosur një embargo armësh ndaj Serbisë. Spiunët në ambasadat kineze dhe ruse, që veprojnë si oficerë politikë, duhet të dëbohen.
Kina dhe Rusia janë kundërshtarë strategjikë të SHBA-së. Ata po testojnë vendosmërinë e Amerikës në të gjithë botën. Për të shmangur një përballje të madhe ushtarake në të ardhmen, SHBA duhet të kundërshtojë me vendosmëri provokimet që po bëhen sot.
Ka ardhur koha që SHBA të përballet me Kinën dhe Rusinë, duke kërkuar llogari për aktivitetet e tyre dashakeqëse.
Përktheu Sonila Backa-abcnews.al
