Nga Martin Konecny, Euobserver
Përballë dhunës së tmerrshme izraelito-palestineze, liderët europianë kanë ringjallur thirrjet për një zgjidhje me dy shtete për të ndaluar ciklin e gjakderdhjes. Megjithatë, në të njëjtën kohë, Bashkimi Europian është gati të shpenzojë para për strategjinë rajonale të Izraelit duke synuar të bëjë të kundërtën: të anashkalojë çështjen palestineze dhe të shmangë një kompromis territorial.
I iniciuar nga komisioneri hungarez i BE, Olivér Várhelyi, Komisioni Europian miratoi të marten, një plan financimi prej 18 milion euro të titulluar “Bashkëpunimi rajonal BE-Izrael në mbështetje të Marrëveshjeve të Abrahamit dhe luftën kundër antisemitizmit”.
Rritja 9-fish e fondeve vjetore për Izraelin, e përshpejtuar në mes të fushatës së tij shkatërruese ushtarake në Gaza, është në kontrast me tentativën për pezullimin, vonimin dhe kufizimin e ndihmës zhvillimore të BE-së për palestinezët nën të njëjtin komisioner, raporton abcnews.al.
Megjithatë, ajo që është më e diskutueshme është fokusi i planit të ri të financimit të BE-së.
Marrëveshjet e Abrahamit, prioriteti i parë i planit, janë një grup marrëveshjesh që normalizojnë marrëdhëniet midis Izraelit dhe Emirateve të Bashkuara Arabe, Bahreinit, Marokut dhe pjesërisht Sudanit, të ndërmjetësuara nga administrata Trump në vitin 2020.
Në mënyrë thelbësore, Marrëveshja hiqte dorë nga kërkesa për t’i dhënë fund pushtimit të Izraelit dhe për të krijuar një shtet palestinez në Bregun Perëndimor dhe Gaza, një parakusht që vendet arabe kishin këmbëngulur deri atëherë.
Që nga marrëveshja e parë e normalizimit me Emiratet e Bashkuara Arabe, kryeministri izraelit Netanyahu ka qenë jashtëzakonisht i qartë në lidhje me strategjinë e Izraelit me marrëveshjet: të zëvendësojë doktrinën “tokë për paqe” me “paqe për paqe” dhe “paqe përmes forcës”, sipas së cilës, “Izraelit nuk i kërkohet të heqë dorë nga asnjë territor”.
Në të vërtetë, që nga nënshkrimi i marrëveshjes, Izraeli vazhdoi të zgjeronte vendbanimet e tij të paligjshme në Bregun Perëndimor me një ritëm të përshpejtuar dhe të avanconte aneksimin de facto të territorit, duke e bërë gjithnjë e më të pamundur zgjidhjen me dy shtete, raporton abcnews.al.
Megjithatë, në një model të njohur, aleatët më të afërt të Izraelit në Shtetet e Bashkuara dhe Europë u shtirën sikur nuk dëgjonin ose shihnin atë që liderët izraelitë po thoshin hapur dhe po bënin në mënyrë të dukshme, dhe në vend të kësaj i cilësuan marrëveshjet si një ndihmë për paqen rajonale.
Administrata e Biden e përqendroi politikën e saj rajonale në promovimin e zgjerimit të mëtejshëm të marrëveshjeve, veçanërisht me Arabinë Saudite. Palestinezët nuk u lanë pa asnjë horizont politik, perspektivë apo opsione, me supozimin e nënkuptuar se ata do të pranonin dominimin e Izraelit në baza të përhershme.
Larg nga paqja, kjo qasje ndihmoi në krijimin e kushteve për një shpërthim dhune, që erdhi me një nivel tronditës të brutalitetit të Hamasit më 7 tetor.
Siç vuri në dukje me vend shefi i politikës së jashtme të BE-së, Josep Borrell “Për shkak të Marrëveshjeve të Abrahamit, shumë besuan se çështja izraelito-palestineze mund të anashkalohej edhe pse situata në terren vazhdoi të përkeqësohej. Ky iluzion ka kontribuar në nxitjen e urrejtjes.”
E megjithatë, Brukseli tani po e dyfishon këtë qasje.
Po, Marrëveshjet e Abrahamit janë një realitet, me të cilin BE-ja duhet të përballet. Por pse të subvencionojmë Izraelin dhe Emiratet e Bashkuara Arabe, vende me GDP për frymë më të lartë se BE për të rritur bashkëpunimin e tyre tashmë në lulëzim?
Dhe pse të përhapet një narrativë vetë-mashtruese se mbështetja e një aleance autokracish me një vend që pushton me forcë një popull tjetër është “i favorshëm për paqen e qëndrueshme rajonale”, sipas planit të BE-së?
Edhe duke e lënë mënjanë çështjen palestineze, nuk ka asnjë provë të qartë se Marrëveshjet kanë përmirësuar stabilitetin rajonal.
Përkundrazi, ato kanë përkeqësuar tensionet midis Marokut dhe Algjerisë, kanë forcuar sundimtarët ushtarakë të Sudanit përballë forcave pro-demokracisë dhe kanë kontribuar në militarizimin e rajonit, raporton abcnews.al.
Edhe në Libi, një përpjekje e fundit e fshehtë për të promovuar normalizimin me Izraelin rezultoi në një skandal destabilizues.
Në vend të paqes, Marrëveshja e Abrahamit përfaqëson një largim nga e drejta ndërkombëtare, të cilën BE-ja është e detyruar ta promovojë nga traktatet e saj.
Si pjesë e Marrëveshjes, SHBA dhe Izraeli njohën aneksimin e paligjshëm të Saharasë Perëndimore nga Maroku, ndërkohë që të gjitha qeveritë pjesëmarrëse mbyllën një sy ndaj aneksimeve dhe vendbanimeve të paligjshme të Izraelit.
Për më tepër, sondazhet e opinionit tregojnë se marrëveshjet e normalizimit që BE dëshiron të mbështesë janë thellësisht dhe gjithnjë e më të papëlqyeshme në mesin e popullit arab në të gjithë rajonin, pavarësisht promovimit nga sundimtarët e tyre autoritarë.
Me masakrën në Gaza, opozita publike vetëm sa është rritur më tej. Zelli i Komisionerit Varhelyi në mbështetjen e Marrëveshjeve të Abrahamit nuk është befasues.
Hungaria e Viktor Orban ishte i vetmi vend i BE-së i pranishëm në ceremoninë e nënshkrimit të Marrëveshjeve nga Trump në vitin 2020 dhe ka vazhduar t’i lavdërojë ato që nga ajo kohë.
Ndërsa një grup i konsiderueshëm i shteteve anëtare është i mërzitur me këtë veprim, ata nuk kanë mbledhur një shumicë të nevojshme për të bllokuar planin e financimit, gjë që ka lejuar Komisionin ta shtyjë atë.
Një arsye është plani për Marrëveshjet e Abrahamit me luftën kundër antisemitizmit. Megjithatë, ndërsa lufta kundër antisemitizmit është thelbësore, lidhja e tij me një axhendë politike të diskutueshme izraelite minon integritetin e tij, raporton abcnews.al.
Kjo duhet ta bëjë planin më shumë, jo më pak të kundërshtueshëm. Për hir të saj, politika mbi antisemitizmin duhet të jetë e dallueshme nga politika kontestuese “pro-izraelite”.
Tronditja e dyfishtë e sulmeve të Hamasit dhe hakmarrja e Izraelit në Gaza e kanë kthyer nevojën për paqen izraelito-palestineze në axhendën europiane.
Miratimi i buxhetit nga BE për marrëveshjet që e kanë shtyrë dukshëm paqen dhe kombinimi i saj me luftën kundër antisemitizmit është pikërisht mënyra për të mos ecur përpara.
/abcnews.al.
