Ligjet e luftës i japin mbrojtje të veçantë spitaleve. Izraeli ka pretenduar prej kohësh se spitali al-Shifa, më i madhi në Rripin e Gazës, shërben si një qendër kryesore komandimi për Hamasin, grupi që vrau 1,200 njerëz në Izrael më 7 tetor. Në orët e para të 15 nëntorit, anëtarët e Shaldag, një njësi elitare komando e forcave ajrore izraelite, hynë në spital.
Deri më tani ka pak prova se ai ishte një objekt i madh ushtarak. Vetëm ditët në vijim do të përcaktojnë nëse Izraeli në fakt ka çrrënjosur një seli të Hamasit.
Për Izraelin, spitali është një shembull kryesor se si Hamasi fshihet pas civilëve të pafajshëm brenda objektivave që janë llogaritur të provokojnë zemërim nëse sulmohen.
Për palestinezët, vënia në shënjestër e një spitali është emblematike se sa pak i vlerëson Izraeli vuajtjet palestineze. Nëse Izraeli dështon të justifikojë akuzat e tij kundër al-Shifa, operacioni i tij në Gaza do të dështojë, raporton abcnews.al.
Më 27 tetor, Forcat Mbrojtëse të Izraelit thanë se al-Shifa, e cila është në qendër të qytetit të Gazës, ishte “fokusi” i aktivitetit të Hamasit në Rripin e Gazës.
Ata thanë se vendi kishte “disa tunele nëntokësore” të përdorura nga liderët, duke përfshirë një “qendër kontrolli” për njësinë e sigurisë së brendshme të Hamasit dhe një “selinë” për të drejtuar raketat, forcat komanduese dhe ruajtjen e armëve.
Zyrtarët izraelitë thanë se Hamasi kishte filluar krijimin e objektit në vitin 2007, duke zgjeruar bodrumet fillimisht nga Izraeli kur zgjeroi spitalin në vitet 1980.
Ata kanë thënë gjithashtu se kishte disa kate dhe hapësirë për disa qindra njerëz. Amnesty International, një organizatë për të drejtat e njeriut, ka thënë se Hamasi kishte përdorur pjesë të al-Shifa “për të arrestuar, marrë në pyetje, torturuar dhe keqtrajtuar të dyshuar” në vitin 2014, raporton abcnews.al.
Udhëheqja e Hamasit mendohet të jetë strehuar poshtë spitalit gjatë luftërave në 2009 dhe 2014. Zyrtarët izraelitë thonë se është përdorur për të mbajtur 240 pengjet e kapur më 7 tetor, disa prej të cilëve u plagosën.
Amerika ka konfirmuar shumë nga këto pretendime. Më 14 nëntor, John Kirby, një zëdhënës i Shtëpisë së Bardhë, tha se Hamasi dhe Xhihadi Islamik Palestinez, një grup më i vogël, operonin një “qendër komandimi dhe kontrolli” nga al-Shifa.
Më 16 nëntor, pasi ushtria kishte hyrë në spital, Kirby tha se Amerika ishte “ende e bindur për informacionet e inteligjencës. Hamasi i ka mohuar akuzat dhe personeli mjekësor në al-Shifa thotë se nuk ka parë asnjë provë për to.
IDF tha se ka gjetur “materiale të inteligjencës, teknologji dhe pajisje ushtarake, qendra komandimi dhe kontrolli dhe pajisje komunikimi” në al-Shifa. Ushtria ka publikuar foto që tregojnë armë, municione dhe raketa antitank të prodhuara nga Irani.
Është shumë herët për të arritur një gjykim përfundimtar nëse pretendimet më dramatike të Izraelit do të mbështeten përfundimisht nga prova. IDF po negocion me stafin mjekësor për evakuimin e vendit, i cili ka të ngjarë të duhen disa ditë. Trupat gjithashtu po lëvizin ngadalë nga frika e kurtheve. Ata janë nën urdhër të rreptë që të mos hyjnë në tunele dhe kanë përdorur robotë dhe qen për t’i eksploruar ato.
Për më tepër, Hamasi ka pasur javë të tëra kohë për të mbuluar gjurmët e tij që kur u bë e qartë se ofensiva tokësore e Izraelit do të ishte shumë më e madhe se në të kaluarën.
Edhe nëse Izraeli gjen prova, ai mund të mos përmbushë pritshmëritë e botës. Në aspektin ligjor, zbulimi i një arsenali armësh mund të jetë i mjaftueshëm për të bërë që një spital të humbasë mbrojtjen e tij. Megjithatë, konventat e Gjenevës specifikojnë se prania e armëve të vogla dhe municioneve të marra nga luftëtarët e plagosur nuk është e mjaftueshme.
Vetë Izraeli është kryesisht përgjegjës. Shumë personel të mbrojtjes izraelite janë shumë kritikë ndaj IDF për ndërtimin e një tabloje joreale të asaj që mund të gjendet nën al-Shifa, raporton abcnews.al.
Edhe zyrtarët e inteligjencës izraelite nuk besojnë se grupi aktualisht ka selinë e tij kryesore, në masën që ekziston një gjë e tillë brenda spitalit. Sipas tyre, ndoshta janë zhvendosur në Khan Younis, një qytet në Gazën jugore që shtrihet përtej zonës aktuale të operacioneve të Izraelit.
Më 15 nëntor, IDF hodhi fletëpalosje në qytet duke paralajmëruar banorët e lagjeve të caktuara të largoheshin. Krahu ushtarak i grupit, Brigadat Qassam, nuk ka një seli të vetme zyrtare apo bazë të përhershme.
Kjo për IDF do të thotë dy sfida. Njëri është problemi i inteligjencës për gjetjen e komandantëve. Vitet e fundit, dega e inteligjencës ushtarake e IDF-së është përpjekur të rifreskojë “bankën e synuar” të saj të paraluftës duke përdorur inteligjencën artificiale për të analizuar të dhënat e mbledhura nga satelitët dhe mbikëqyrja ajrore.
Sfida tjetër është ligjore. Sipas ligjeve të luftës, një objekt tjetër civil mund të bëhet ushtarak sipas “qëllimit” të tij, nëse Hamasi synon të kthehet në një vend në të ardhmen, ai mund të jetë në shënjestër, raporton abcnews.al.
Por rregullat për spitalet janë më të rrepta. Komiteti Ndërkombëtar i Kryqit të Kuq, një organizatë humanitare, thotë se një ushtri duhet të “ndërprejë” sulmin e saj “nëse objekti nuk i plotëson më kriteret që çojnë në humbjen e statusit të mbrojtur”, për shembull, nëse luftëtarët kanë ikur.
IDF, e cila duket se ka një pikëpamje të gjerë të rregullave për spitalet, siç bën me të gjitha shënjestrimet, thotë se pas disa luftërave në të cilat udhëheqësit e Hamasit janë zhytur nën al-Shifa, Izraeli synon të “pastrojë” spitalin një herë e përgjithmonë.
/abcnews.al
