Një projekt i OKB-së në Kosovë u mundëson vajzave serbe dhe shqiptare të luajnë futboll së bashku. Sporti dhe takimet e lidhura me të mjegullojnë kufijtë që normalisht duken të pakapërcyeshëm.
Është ftohtë dhe mjegull në Brezovicë, një qytet malor në Kosovën jugore, por ka shumë aktivitet para sallës së lehtë që është kaq tipike këtu. Shumë vajza të reja vijnë në sallë me çantat e tyre sportive dhe përgatiten për stërvitjen e ardhshme të futbollit. Kjo në vetvete është një veçori e veçantë, në fund të fundit, futbolli në Kosovë është një gjë mashkullore. Por ajo që është absolutisht e jashtëzakonshme është se vajzat kosovare nga familjet serbe dhe shqiptare po e ndjekin së bashku pasionin e tyre për futbollin.
Aurora Cakolli është vetëm 14 vjeç dhe erdhi në Brezovicë me ekipin e saj nga KFV Prishtina me autobus nga kryeqyteti i Kosovës, 80 kilometra larg. Aurora dëshiron të stërvitet këtu dhe më pas të luajë kundër ekipit të FC Brezovica në qytetin fqinj të Shtërpcës. Brezovica dhe Shtërpca përbëjnë një nga komunitetet e pakta të mëdha serbe në jug të Kosovës, i cili është i banuar kryesisht nga banorë me origjinë shqiptare. Në shkollat lokale flitet serbisht, ndërsa në Prishtinë Aurora mëson në shqip.
Por ky nuk është problem për futbollistet, sepse ato gjithsesi komunikojnë në anglisht. Nuk ka pengesa kontakti, sepse ato kombinojnë pasionin për futbollin dhe interesin për të tjerët – edhe sepse ka vetëm pak mundësi për vajzat kosovare për të luajtur futboll. “Është e vështirë të jesh futbolliste në Kosovë”, konfirmon Aurora. “Madje fillimisht kam filluar me ekipin e meshkujve, derisa kam marrë vesh për KFV Prishtinën”.
Fuqizimi përmes futbollit
Ndryshe nga kategoria e meshkujve, Federata e Futbollit e Kosovës u ofron vetëm vajzave dhe grave të moshës mbi 17 vjeç mundësi për të luajtur në një ligë. Për t’u dhënë vajzave të reja qasje në futboll KFV Prishtina ka nisur me mbështetjen e OKB-së një projekt që synon t’u japë vajzave në Kosovë më shumë mundësi zhvillimi dhe në të njëjtën kohë të kapërcehen kufijtë etnikë brenda popullatës.
“Vajzat nën moshën 17-vjeçare nuk kanë vetëm shancin të luajnë futboll me këtë projekt”, thotë Armenda Filipaj, themeluesja e KFV Prishtina. Fuqizimi përmes futbollit është shumë i rëndësishëm në vendin tonë, veçanërisht kur në këto ekipe janë vajza nga të gjitha grupet etnike. Falë projektit të OKB-së, deri tani janë themeluar pesë klube, dy shqiptare, dy serbe dhe një klub goran. Goranët janë pakicë sllavo-islame nga Kosova jugperëndimore. Fanellat për lojtarët janë blerë përmes një granti. Me grante mbulohen gjithashtu shpenzimet për trajnerët, gjyqtarët dhe transportin.
Distancat ndonjëherë janë të gjata, sepse në Kosovë ka vetëm disa fusha të mira futbolli me terren artificial, të cilat përdoren edhe nga skuadrat e meshkujve. Megjithatë, Armenda Filipaj gjen gjithmonë mundësi stërvitjeje dhe lojërash për vajzat e saj.
Ndeshje ndërkombëtare mes kosovareve
“Unë e dua futbollin dhe tani jam e lumtur për mundësitë e mira të stërvitjes dhe lojës”, tha 14-vjeçarja Jana Simanoviq, një nga lojtarët e FC Brezovica para ndeshjes kundër KFV Prishtinës. Të dyja skuadrat vrapojnë në fushë me një logo të OKB-së në fanellat e tyre. E gjitha në të verdhë është skuadra e serbëve të Kosovës, ndërsa skuadra e shqiptarëve të Kosovës është e veshur e gjitha në të kaltërt.
Mbi 170 vajza janë tashmë aktive në projekt. Ndeshjet e skuadrave kundër njëra-tjetrës janë pika kulmore, ato kanë një lloj karakteri ndërkombëtar sepse lojtarët vijnë nga i njëjti vend, por nga kultura dhe grupe të ndryshme etnike. Sigurisht, të dyja skuadrat duan të fitojnë dhe trajnerët bëjnë pjesën e tyre duke dhënë vazhdimisht udhëzime nga linja e kontaktit gjatë gjithë lojës. Por edhe kur janë pesë minuta para fillimit të lojës, bëhet e qartë se kontaktet dhe takimet janë gjithashtu të rëndësishme. Madje njëra apo tjetra miqësi tashmë është zhvilluar.
Futboll – asgjë tjetër
“Seanca e sotme stërvitore dhe loja miqësore me shkollën “Prishtina” është diçka e veçantë, sepse e dimë se ku jetojmë dhe si është situata këtu”, tha Zvonko Staletovic, trajner i FC Brezovica. “Për ne, vetëm futbolli është i rëndësishëm, asgjë tjetër”.
Një veçori tjetër e veçantë e projektit të OKB-së është se ai zbut kufijtë që zakonisht janë shumë të vështirë dhe të rreptë. Në pjesën tjetër të Kosovës, asnjë serb nuk mund të jetë anëtar i një ekipi kosovar ose i shoqatës sportive lokale.
Sporti kosovar organizohet ekskluzivisht nga shqiptarët e Kosovës. “Ka pasur nisma për të punësuar futbollistë nga minoriteti serb”, tha për DW Taulant Hodaj, sekretar i përgjithshëm i Federatës së Futbollit të Kosovës. “Kishte serbë që donin të luanin për Kosovën, por fatkeqësisht kishte presion politik nga Serbia që i pengoi lojtarët meshkuj dhe femra të merrnin pjesë në garat e organizuara nga Federata e Futbollit të Kosovës”.
Veto nga Serbia
Kosova është anëtare e FIFA-s dhe UEFA-s që nga maji 2016 dhe ka shoqatën e saj kombëtare të futbollit. Në atë kohë Serbia protestoi kundër pranimit dhe e çoi çështjen në gjykatën më të lartë sportive CAS në Zvicër. Aty e gjithë kjo u pa si apolitike dhe anëtarësimi u konfirmua.
Por ndërsa Kosova është inkorporuar në federatat sportive ndërkombëtare, statusi i saj politik është një pikë diskutimi. Më 17 shkurt 2008, parlamenti i Kosovës shpalli pavarësinë. Që atëherë Kosovën e kanë njohur sipas ligjit ndërkombëtar 115 shtete, përfshirë Gjermaninë. Megjithatë shtete si Serbia, Rusia dhe Kina, si dhe pesë vende anëtare të BE-së, nuk e kanë njohur ende pavarësinë e Kosovës. Serbia ende e konsideron Kosovën si provincën e saj të shkëputur.
Prandaj edhe për FIFA-n ishte e qartë se me pranimin e Kosovës, tensionet dhe konfliktet politike mund të kryheshin edhe në fushën e sportit. Organizata botërore vendosi që skuadra e Kosovës të mos lejohet të luajë kundër Serbisë apo Bosnjë-Hercegovinës në garat ndërkombëtare si kualifikimet për Kampionatin Evropian dhe Kupën e Botës apo Ligën e Kombeve UEFA për arsye politike.
Përvojë pozitive me efekte afatgjata
Vajzat në Shtërpcë janë shumë larg një ndikimi të tillë përçarës. Ajo që ka rëndësi për ta është mundësia për të ndjekur pasionin e tyre për futbollin dhe shkëmbimi me njëri-tjetrin. Rezulton se përveç futbollit, ato në fakt kanë të njëjtat interesa dhe preferenca.
“Do të ishte mirë të luanim futboll së bashku çdo ditë dhe ta shijonim ditën së bashku”, thotë serbja e Kosovës Jana Simanovic. Ajo ëndërron të bëhet vërtet e suksesshme në futboll dhe një ditë të marrë pjesë në turne ndërkombëtarë.
Edhe në frymën e Janës duhet shpresuar që shembulli i saj dhe i vajzave të tjera të jetë precedent. Sa më shumë përvoja pozitive të ketë në shkëmbimin e fëmijëve dhe të rinjve serbë dhe shqiptarë, aq më mirë është për të gjithë marrëdhëniet me njëri-tjetrin dhe për normalizimin e situatës politike. Sepse pa to bota e futbollit mes Serbisë dhe Kosovës nuk do të jetë normale./DW
