Mund të thuhet shumë për debatet presidenciale që zhvillohen në periudhën parazgjedhore në SHBA. Ka thënie që kanë hyrë në histori, por edhe gabime që kandidatëve u kushtuan edhe presidencën.
Në vitet e fundit mënyra se si ato janë zhvilluar ka ndryshuar shumë duke përfshirë parametrat që dikur nuk kishin gjasa të ndryshoheshin.
Në një artikull, Reuters rendit debatet kryesore presidenciale që janë zhvilluar në gjashtë dekadat e fundit, duke filluar me debatin mes John Kennedy dhe përfundon me atë që ndodhi mes Biden dhe Trump.
Kennedy kundër Nixon
Debati i parë u zhvillua në shtator 1960 midis Kenedy dhe Zëvendës Presidentit Republikan Richard Nixon. Zëvendëspresidenti erdhi menjëherë pas një vizitë në spital dhe shikuesit u përqendruan në atë që panë dhe jo në atë që dëgjuan.
Rezultati ishte se John Kennedy ishte në gjendje të fitonte zgjedhjet që u zhvilluan dy muaj më vonë, në nëntor.
Carter vs Ford: Gabimi që i dha fitoren Carter
Në vitin 1976 Jimmy Carter u përball me Gerald Ford. Në komentet që u panë si një gabim i madh, Ford tha: “Nuk ka asnjë sundim sovjetik në Europën Lindore dhe nuk do të jetë kurrë nën administrimin e Fordit”.
Pas kësaj deklarate, Carter arriti të fitojë zgjedhjet.
Carter vs Reagan: Si republikani fitoi
Carter u shfaq në debatin e dytë kundër Reagan, pasi kishte bojkotuar të parin sepse kishte kandidatin e palës së tretë John Anderson. Presidenti akuzoi Regan se planifikon të shkurtonte fondet e Medicare për kujdesin shëndetësor për të moshuarit.
Reagan, i cili tashmë ishte ankuar se Carter po keqinterpretonte pozicionet e tij për një sërë çështjesh, tha: “Dhe ja ku jemi përsëri” dhe qeshi, duke shkaktuar të qeshura nga audienca dhe një rresht. Si rezultat, Reagan fitoi zgjedhjet.
Reagan vs Mondale: Ai arriti të fitojë pavarësisht problemit të moshës
Reagan iu përgjigj me sukses një pyetjeje rreth moshës së tij në debatin e vitit 1984, kur, duke iu drejtuar kandidatit presidencial demokrat Ëalter Mondale, tha:
“Dua ta dini se edhe unë nuk do ta bëj problem moshën në këtë fushatë. Nuk do të shfrytëzoj, për qëllime politike, rininë dhe papërvojën e kundërshtarit tim”.
George Ë. Bush vs Michael Dukakis: Gabimi i madh i Michael Dukakis
Në vitin 1988, debati mes Zëvendës Presidentit republikan George Ë. Bush filloi me demokratin Michael Dukakis, i cili u pyet nëse ai do të mbështeste dënimin me vdekje për dikë që përdhunoi dhe vrau gruan e tij.
Pyetja i ofroi kandidatit, një shans për të treguar anën e tij emocionale. Përgjigja e tij e gabuar arriti të tregojë pikërisht të kundërtën. Si rezultat, Bush fitoi zgjedhjet.
Bush – Clinton – Perot: Linja që mbeti e pandryshuar
Në vitin 1992, tre kandidatë, kandidati republikan George W. Bush, demokrati Bill Clinton dhe i pavaruri Ross Perot ndanë të njëjtën fazë. Gjatë debatit të dytë nga tre, Bush u kap duke parë orën e tij në kamera gjatë një debati mbi borxhin kombëtar.
Kur u pyet më vonë nga gazetari se çfarë kishte në mendje kur shikoi orën e tij, ai u përgjigj: “Do ta dëgjoj këtë katrahurë edhe për 10 minuta.”
Clinton vs Dole
Në një debat të vitit 1996 me Clinton, republikani Bob Dole u pyet nga një student nëse, në moshën 73-vjeçare, ishte shumë i vjetër për të kuptuar nevojat e të rinjve. Ai u përgjigj se në moshën e tij, inteligjenca dhe përvoja e tij nënkuptonin se ai kishte avantazhin e mençurisë.
Clinton u përgjigj: “Mund t’ju them vetëm se nuk mendoj se senatori Dole është shumë i vjetër për të qenë president.
Është mosha e ideve të tij që unë vë në pikëpyetje”. Clinton u rizgjodh.
Bush vs Gore:
Në debatin e tij të parë me republikanin XhorxhW. Bush, nënpresidenti demokrat Al Gore tërhoqi kritika për psherëtimën me zë të lartë ndërsa fliste Xhorxh W. Bush.
Bush fitoi zgjedhjet.
Bush vs Kerry
Në vitin 2004, tre debatet mes Bushit dhe demokratit John Kerry u ofruan votuesve një kontrast të mprehtë në stil, me Bush që u qëndronte argumenteve të thjeshta ndërsa Kerry foli me një sërë faktesh për të mbështetur mendimin e tij.
Pjesa më e madhe e debatit të parë u fokusua në Irak, me Bush që mbrojti vendimin e tij për të urdhëruar trupat amerikane në vend dhe Kerry duke e akuzuar Bushin për veprim të pamatur dhe pa mbështetje ndërkombëtare.
Në një moment, Kerry tha: “Kur ne hymë, ishin tre vende [në koalicion]: Britania e Madhe, Australia dhe Shtetet e Bashkuara.” Bush u përgjigj se Kerry nuk i kishte përfshirë të gjithë anëtarët: “Në fakt, ai harroi Poloninë”. Bush u rizgjodh.
Biden vs Palin
Në debatin e zëvendëspresidentit të vitit 2008, kandidatja e republikanit John McCain, Sarah Palin dhe kandidati i demokratit Barack Obama, Joe Biden, u përplasën për ekonominë dhe Irakun gjatë një debate.
Në një moment, Biden tha: “Palin kishte një fjalë shumë të fortë, “Thuaj se nuk është kështu, Joe”.
Si Biden ashtu edhe Palin kanë premtuar ta bëjnë politikën ekonomike të SHBA më miqësore me punëtorët e klasës së mesme, por Biden tha se McCain i kishte karakterizuar bazat e ekonomisë si të forta kur goditi kriza financiare. Obama-Biden fituan zgjedhjet.
Obama vs Romney: Gabimi i Obamës në debatin e parë
Në zgjedhjet e vitit 2012, Obama bëri një gabim kyç në debatin e tij të parë me republikanin Mitt Romney, duke habitur dhe alarmuar mbështetësit e tij. Por në debatin e tyre të dytë, Romney, në përgjigje të një pyetjeje në lidhje me barazinë e pagave gjinore, tha se ai kishte “dosje plot me gra” si kandidate për postet e kabinetit.
Menjëherë pas kësaj, fraza u bë një meme në mediat sociale dhe një grup në Facebook që tallte Mitt Romney. Obama fitoi përshtypjen dhe u rizgjodh.
Trump vs Hillary Clinton
Në zgjedhjet e vitit 2016, debati i parë midis Donald Trump dhe demokrates Hillary Clinton tërhoqi 84 milionë shikues në SHBA, një rekord për një debat.
Një shkëmbim fyerjesh dominoi debatin e tyre të dytë, me Clinton që gozhdoi Trumpin për komentet fyese seksuale që ai bëri për gratë. Trump u përpoq të shmangte kritikat duke akuzuar Bill Clinton, bashkëshortin e kandidatit, se u bën më keq grave.
Në librin e saj të vitit 2017, Clinton shkroi se në debatin e tyre të dytë, Trump e bëri atë të tërhiqej.
“Kam ruajtur gjakftohtësinë time, e ndihmuar nga një jetë e tërë ballafaqimi me burra të vështirë që përpiqeshin të më rrëzonin”, tha ajo.
Në debatin e tretë, Trump e quajti Clintonin “një grua të shëmtuar” dhe refuzoi të thoshte se do të pranonte rezultatin e zgjedhjeve.
Trump kundër Biden
Në zgjedhjet e vitit 2020, Trump po kërkonte të përmbyste rezultatin, në debatin e tij të parë me Biden. Por agresiviteti i tij funksionoi kundër tij. Ai ndërpreu vazhdimisht Biden dhe moderatorin Chris Wallace deri në atë pikë sa e gjithë ngjarja doli jashtë kontrollit. Ai sulmoi familjen Biden.
Sondazhet dhe fokus grupet e kryera më pas treguan se votuesit nuk e miratuan sjelljen e tij. Trump më vonë do të tërhiqej nga debati i dytë pasi u bë virtual pasi u diagnostikua me COVID-19.
Në një moment, kur Trump e ndërpreu atë, Biden tha: “Biden nuk është i vetmi që mund të bëjë diçka të tillë”.
Pence kundër Harris: Miza që fitoi debatin
Në zgjedhjet e vitit 2020, ndërsa kandidati për zëvendëspresident Pence po debatonte me kundërshtaren e tij demokrate, senatoren Kamala Harris, një insekt tërhoqi vëmendjen.
Insekti qëndroi aty për disa minuta gjatë përballjes, duke shpërqendruar shikuesit që mund të kishin kërkuar një pushim nga të gjitha bisedat për taksat dhe tregtinë. “Miza fitoi debatin,” shkroi në Tëitter Gene Duncan, një shkrimtar nga Oregon.
Biden vs Trump: Debati që e detyroi Biden të jepte dorëheqjen
Në qershor 2024, Presidenti Biden pati një performancë shumë të keqe.
Performanca e Biden tronditi kolegët e tij demokratë dhe nxiti shqetësimet e votuesve se aftësitë e tij ishin zbehur me moshën.
Dy burrat nuk shtrënguan duart. Më 21 korrik, Biden u tërhoq dhe miratoi zëvendëspresidenten Harris si kandidaten e partisë për t’u përballur me Trump në zgjedhjet e 5 nëntorit.
Harris e pranoi zyrtarisht kandidaturën më 22 gusht.
/abcnews.al