Shkrimtarja dhe bashkëshortja e Ismail Kadaresë, Helena në një interviste për ABC News, rrëfen detaje rreth veprës së Kadaresë “Kur sunduesit grinden”.
Pyetje: “Si e ke përjetuar këto momente të ngjizjes së kësaj vepre pasi ke qëndruar afër të madhit Kadare”.
Helena Kadare: “Kjo është vepra që i ka ngrenë më shumë kohë sepse shkruan në një mënyrë artistike, por është një vepër dokumentare. Flitet për 3 minuta që Stalini ka biseduar me poetin e madh Pastërnak. Gati po bëhet një shekull përpara dhe ai ishte arrestuar në atë kohë. Ai e mori papritur në telefon kur ishte në banesën e tij. Në Rusi siç dihej banesat ishin të ngushta dhe familjet banonin në të njëjtin vend. Domethënë e dëgjuan dhe të tjerët që Stalini po flet me Pastërnakun. Një gjë krejt e veçantë dhe e jahstëzakonshme. E pyeti: “Ç’mendon për mikun tënd që është i arrestuar dhe ai tha nuk di çtë them se ne shkruajmë në mënyra të ndryshme”. Dhe Stalini ia preu fjalën sipas dëshmitarëve që nuk dite ta mbrosh mikun tënd dhe ia mbylli telefonin. Ka shumë variante për këtë gjë. Variantet janë shumë. 13 ka shkruar vetëm Ismaili bazuar në dëshmitë”.
Pyetje: “Parimisht në këtë bisedë gjithmonë marrëdhënia e shkrimtarit me pushtetin është paksa edhe delikate. Në raste që i jep frymëmarrje ka raste që edhe e shtrëngon. Ka elementë që e cënon atë pushtetin e tij. Besoj se ka edhe nota autobiografike në këtë vepër të tij”.
Helena Kadare: “Nota autobiografike konkrete nuk ka, por ka frymën e kësaj gjëje që e ka njohur shumë mirë gjatë kohës që krijonte në vitet e komunizmit. Domethënë ajo frymë ndihet sepse ka shumë vite që mbledh material, për këtë variantin flas, bisedën Stalin-Pastërnak dhe vetvetiu detajet e jetës që ka pasur ai vetë ndërthuren në këtë histori që ka ngelur nga enigmat më të mëdha në fakt dhe Ismali mendon që ka dhënë variantin e saktë”.
Pyetje: “Ka shfrytëzuar dokumente arkivore”?
Helena Kadare: “Ka shfrytëzuar aq shumë sa për vite të tëra shtëpia jonë është mbushur me fletë që nuk donte t;i hiqte e thoshte lëri lëri kështu që edhe për mua është një gëzim që shyqyr ky libër mbaroi, doli. Gjithmonë hezitonte për fundin të cilin ai mendonte se nuk e ka bërë ashtu siç e donte. Janë vetëm disa faqe për të cilën unë e nxita dhe i thashë nxirre kështu me një fund të thjeshtë dhe ke kohë gjithmonë që ta ripunosh, siç ka bërë me “Mosmarrëveshjen” përshembull”./abcnews.al
