Janë pikërisht 10, zhvillimet më të rëndësishme gjeopolitike që do të ndikojnë në botë në vitin 2024, sipas një raporti.
Intensifikimi i rivaliteteve gjeopolitike në një sistem global multipolar me një numër në rritje të lojtarëve strategjikë do t’i detyrojë qeveritë dhe bizneset të vënë më shumë theks në ndërtimin e elasticitetit ndaj rreziqeve në zhvillim në vitin 2024.
1-) Lojtarët strategjikë globalë
Ndërsa konkurrenca midis SHBA-së, BE-së, Rusisë dhe Kinës do të vazhdojë, një numër i konsiderueshëm lojtarësh në zhvillim si India, Brazili, Turqia, Afrika e Jugut, Irani dhe Arabia Saudite do të përpiqen të forcojnë rolin e tyre rajonal apo edhe global , duke komplikuar balancat ndërkmbëtare.
2-) Konkurrenca gjeopolitike për inteligjencën artificiale
“Beteja” për inovacionin dhe zhvillimin e mëtejshëm të inteligjencës artificiale, e kombinuar me qasje të ndryshme rregullatore, do të përshpejtojë zhvendosjen drejt krijimit të formacioneve të reja gjeopolitike. Primati aktual i SHBA-së në këtë teknologji mund të sfidohet, kryesisht nga Kina, por edhe nga forcat që do të krijojnë një mjedis më pak të rreptë, raporton abcnews.al.
3-) Sfidat e brendshme në SHBA dhe Kinë
Në SHBA, tendencat polarizuese dhe tensionet sociale do të intensifikohen gjatë periudhës parazgjedhore, duke intensifikuar problemet e qeverisjes. Prandaj, në Kinë, efektiviteti i politikës makroekonomike mund të vihet në pikëpyetje. Këto zhvillime ka të ngjarë të ndikojnë në normën e rritjes globale.
4-) Një cikël garash të rëndësishme elektorale
2024 është një vit i garave elektorale vendimtare, në vendet që përfaqësojnë 54% të popullsisë së botës dhe 60% të PBB-së. Ndër të tjera, zgjedhjet në SHBA, Mbretëri e Bashkuar, Indi, Meksikë, Afrikën e Jugut, Tajvan, por edhe pan-europiane për Parlamentin Europian, ka të ngjarë të çojnë në qasje të reja ndaj politikës industriale, ndryshimeve klimatike dhe armiqësive të vazhdueshme.
5-) Prioriteti i sigurisë ekonomike
Pandemia dhe lufta në Ukrainë kanë nxjerrë në pah rreziqet e ekonomive kombëtare nga zinxhirët e globalizuar të furnizimit.
Qeveritë janë përgjigjur duke zbatuar në plan të parë konceptin e politikës industriale, me synimin për të nxitur prodhimin vendas të mallrave kritike, një zhvillim që pritet të çojë në një lidhje gjithnjë e më të ngushtë midis politikës ekonomike dhe politikës së sigurisë kombëtare, raporton abcnews.al.
6-) Burimet e furnizimit
Nevoja për të ri-menduar zinxhirët e furnizimit do të jetë si një fitore për tregjet e e ekonomive të forta, si Meksika për SHBA-në, ose Turqia dhe Maroku për Europën.
7-) Gjeopolitika e deteve
Gjysma e popullsisë së botës jeton brenda rreth 161 kilometrash (100 milje) nga deti, 90% e mallrave lëvizin nëpërmjet rrugëve detare dhe 95% e të dhënave botërore nëpërmjet kabllove nënujore, ndërsa një e treta e prodhimit të energjisë së botës është në det të hapur.
Konkurrenca për hyrjen dhe kontrollin e deteve do të intensifikohet në vitin 2024, me implikime të rëndësishme për zinxhirët e furnizimit, rrjedhën e të dhënave, furnizimin me ushqim dhe energjinë.
😎 Konkurrenca për mallrat thelbësore
Ndryshimi i klimës, lufta në Ukrainë dhe tranzicioni i energjisë po riformësojnë dinamikën e ofertës dhe kërkesës për një numër të konsiderueshëm mallrash thelbësore.
Konkurrenca globale për të siguruar furnizime me minerale kritike, ushqim dhe ujë pritet të intensifikohet. Pozicioni i privilegjuar i Kinës në furnizimin e materialeve të nevojshme për prodhimin e baterive do të hasë vështirësi, ndërsa nevoja për të zëvendësuar eksportet e grurit të Ukrainës do të çojë në një reduktim të tokës në dispozicion për rritjen e drithit të destinuar për prodhimin e biokarburanteve.
9-) Presionet për të rikthyer politikat klimatike
Ngadalësimi ekonomik dhe inflacioni i lartë po detyrojnë shumë qeveri të tërhiqen nga objektivat e tyre për reduktimin e emetimeve për shkak të kostove të tyre të larta afatshkurtra.
Në të njëjtën kohë, megjithatë, mbështetja e qeverisë për ekonominë e gjelbër po rritet. Formimi i politikave klimatike dhe kuadrit rregullator në vitin 2024 do të ndikohet në mënyrë vendimtare nga nevojat për zhvillim ekonomik dhe siguri energjetike, duke çuar në politika të reja, raporton abcnews.al.
10-) Përshtatja me ndryshimet klimatike
Gjatë 30 viteve të fundit, politikat klimatike janë fokusuar në reduktimin e emetimeve të gazeve serrë për të moderuar ritmin e ndryshimeve klimatike. Megjithatë, ndryshimi i klimës tani është një realitet, temperaturat midis 2014 dhe 2022 ishin më të nxehtat e regjistruara dhe në vitin 2024, ngjarjet ekstreme të motit pritet të intensifikohen, me ndikime që mund të përfshijnë kosto të rënda ekonomike, mungesa ushqimore, trazira sociale, rritje të emigrimit madje edhe luftëra.
Me këto të dhëna, barra e politikës tani po kalon në marrjen e masave të menjëhershme për të adresuar ndikimin e krizës klimatike.
Sipas raportit, secila prej këtyre dhjetë zhvillimeve kryesore gjeopolitike të analizuara pritet të ndikojë drejtpërdrejt në sektorë të veçantë të ekonomisë dhe rajone gjeografike, duke kërkuar iniciativa specifike për të zbutur rreziqet dhe për të marrë masa më efektive.
Megjithatë, ndikimi i tyre më i gjerë do të prekë të gjitha bizneset në mbarë botën.
/abcnews.al
