Shkëlqimi i aurora borealis dhe binjakja në hemisferën jugore, aurora australis, mahnit kushdo që është me fat të shohi shfaqjen magjike që dhurojnë në tokë gjatë shpërthimeve tyre.
Dritat veriore dhe jugore, të cilat kufizohen në Arktik dhe Antarktidë, kanë krijuar habi për shekuj dhe vazhdojnë ta bëjnë këtë.
Ditët e fundit, fotografët dhe kushdo që vëzhgonte qiellin kanë parë spektaklin madhështor të dritave në vende si shteti i Kolorados, juglindja e Anglisë dhe Uellsi i Ri Jugor. Pilotët kanë ndryshuar destinacionin e tyre në mes të fluturimit për t’i dhënë pasagjerëve të tyre një vështrim më të afërt të fenomenit.
Çfarë i shkakton aurorat?
Aurorat shkaktohen nga aktiviteti në diell, veçanërisht një lloj stuhie diellore e quajtur nxjerrje masive koronale, e cila lëshon gaz dhe grimca të elektrizuara në hapësirë. Kur këto grimca të elektrizuara arrijnë linjat e fushës magnetike në polet veriore dhe jugore, gjë që zakonisht zgjat rreth tre ditë, ato hyjnë në atmosferën e Tokës.
Pasi atje, grimcat dhe energjia ndërveprojnë me gazrat në atmosferë, duke prodhuar dritë me ngjyra të ndryshme në qiell. Sipas Aurora Watch në Universitetin Lancaster në Mbretërinë e Bashkuar, oksigjeni lëshon ngjyrën jeshile, ngjyrën që shihet më shpesh, si dhe dritën e kuqe. Azoti shkëlqen blu dhe vjollcë, sipas NASA-s.
Moti i kthjellët mund të ndihmojë gjithashtu për t’i bërë aurorat më të dukshme.
Studiuesit në Observatorin e Dinamikës Diellore të NASA-s zbuluan dy shpërthime diellore të klasit M të premten dhe të shtunën që çuan në nxjerrje masive koronale (CME), duke prodhuar aurorat magjepsëse. Shpërthimet më të vogla diellore janë caktuar në klasën A, të ndjekura nga B, C, M dhe X, janë më të mëdhenjtë, sipas NASA-s.
CME-të gjithashtu ndonjëherë mund të prishin operacionet satelitore dhe komunikimin në Tokë.
Të martën, një tjetër flakë diellore shpërtheu në “X-class”, sipas EarthSky, megjithëse nuk kishte asnjë CME shoqëruese.
Rritja më e fundit në aktivitetin gjeomagnetik është nxitur nga një rajon “i madh dhe kompleks magnetikisht” i njollave diellore i njohur si AR3234, sipas Zyrës Met në Mbretërinë e Bashkuar.
Sa të shpeshta janë aurorat?
Udhëtimi i fundit gjeomagnetik i egër tani pritet të lehtësohet, që do të thotë më pak mundësi për njerëzit që të shohin dritat veriore ose jugore në ditët në vijim.
Gjatë disa viteve të ardhshme, dritat veriore mund të shfaqen më në jug më rregullisht, tha Robert Massey, drejtor ekzekutiv në Shoqërinë Mbretërore Astronomike.
Dielli kalon nëpër një cikël diellor 11-vjeçar ku niveli i aktivitetit të shpërthimit luhatet. Cikli 25, i fundit, filloi në dhjetor 2019 i quajtur ndryshe minimumi diellor, është një periudhë kur dielli është ende aktiv, por është më i qetë dhe ka më pak njolla diellore.
Tani po i afrohemi ciklit maksimumi diellor, që pritet të ndodhë në korrik 2025, që do të jetë një kohë kur do të ketë një numër të madh njollash diellore dhe rritje të aktivitetit diellor.
Massey tha se ngjarjet diellore që shkaktojnë aurorat do të bëhen më të zakonshme ndërsa shkojmë drejt maksimumit diellor.
Planetët e tjerë në sistemin diellor gjithashtu përjetojnë aurora.
Jupiteri është i mbuluar me ngjyra spektakolare në polet e tij, megjithëse aurorat e tij të fuqishme shkaktohen nga një mekanizëm i ndryshëm nga ata në Tokë, sipas hulumtimit të botuar në 2021.
Did you see the Northern Lights last night?
Share any photos you took using #LoveUKWeather to be in with a chance of featuring later
There’s another chance to see the #Aurora tonight https://t.co/l3mE3kxZ4Y
— Met Office (@metoffice) February 27, 2023
/abcnews.al
