Çmimet në SHBA u rritën me 7% vitin e kaluar që është rritja më e madhe vjetore në gati katër dekada. Fuqitë shpenzuese të kunsumatorëve amerikanë dhe të ekonomisë më të madhe në botë kanë filluar të sinjalizojnë se kjo situate duhet të ndalojë. “Tani zbuloj se jam duke gjurmuar vazhdimisht koston e artikujve të caktuar,” tha Sevan Tavoukdjian.
Aktori 34 vjeçar u zhvendos në apartamentin e tij në Nju Jork muajin e kaluar dhe kur pa se sa do të kushtonte mobilimi i tij u trondit. Ai hoqi dorë nga planet për të blerë mobilje dhe në vend të kësaj dërgoi një mesazh në grupin e tij në Facebook “Blej Asgjë”, ku njerëzit ofrojnë sende të padëshiruara falas raporton “BBC”.
Familja mesatare amerikane duhej të shpenzonte afërsisht 3,500 dollarë më shumë vitin e kaluar se në 2020 për të njëjtat mallra dhe shërbime për shkak të inflacionit, sipas studiuesve në Modelin e Buxhetit Penn Wharton në Shkollën Wharton të Universitetit të Pensilvanisë.
Kostot e banesave u rritën me 4.2%, faturat e ushqimeve u rritën me 6.3% dhe çmimet e veshjeve ishin 5.8% më të larta. Mobiljet e jetesës dhe ngrënies që po kërkonte Tavoukdjian u rritën me më shumë se 17%. Por pagat nuk kanë vazhduar me rritjen, duke i shtyrë njerëzit të heqin dorë nga blerjet dhe t’i zëvendësojnë me alternativa më të lira ose si Tavoukdjian të kërkojnë diçka falas.
Situata ka nxitur një rritje të aktivitetit në shkëmbimet e lagjeve si projekti “Blej asgjë” që është grupi, të cilit Tavoukdjian i’u drejtua kur donte të mobilonte apartamentin e tij dhe që është rritur që nga fillimi i pandemisë. Anëtarësia në grup është më shumë se dyfishuar gjatë dy viteve të fundit në më shumë se 5.3 milion anëtarë në mbarë botën. Grupi së fundmi ka krijuar një aplikacion për të përballuar kërkesat.
Në Freecycle, një faqe e ngjashme ku pjesëmarrësit zakonisht ofrojnë rreth 20,000 artikuj çdo ditë, numri i postimeve çdo ditë është rritur me rreth 15% në muajt e fundit, i nxitur nga shqetësimet financiare, tha themeluesi Deron Beal. “Njerëzit, kuptohet, ata po blejnë benzinë ose shkojnë në dyqan dhe shohin çmime të larta dhe kërkojnë të kapin pak qindarkat e tyre dhe Freecycle është një alternativë e mirë,” tha ai.
Edhe familjet me të ardhura më të larta, të cilat zakonisht mund të jenë të izoluara nga presionet, po rishikojnë shpenzimet e tyre të zakonshme, tha Tania Brown që është një planifikuese financiare me më shumë se 20 vjet përvojë. “Ekziston një ndjenjë e përgjithshme shqetësimi për inflacionin: ‘Sa do të zgjasë kjo, si do të ndikojë kjo në jetën e tyre të përditshme,” tha ajo.
Shtrydhja kontribuoi në një tërheqje të shpenzimeve konsumatore në dhjetor dhe në një ngadalësim që ka të ngjarë të vazhdojë, tha Kathy Bostjancic që është kryeekonomistja financiare amerikane në Oxford Economics. Firma e saj pret rritje të shpenzimeve konsumatore prej rreth 3.5% këtë vit, por një ngadalësim të dukshëm nga fitimi masiv prej 8% të vitit të kaluar, pa përfshirë inflacionin.
“Konsumatorët, për shkak të çmimeve “ngjitëse shokuese” dhe prej zhgënjimit për zgjedhjet kaq të dobëta që kanë në dispozicion kanë vendosur të bëjnë zgjedhje alternative, për të mos blerë fare ose për të gjetur një divan të dorës së dytë,” tha ajo. / abcnews.al
