Qeveria franceze ka vënë në shënjestër mediat sociale për trazirat që kanë shpërthyer në qytete në të gjithë vendin, duke thënë se platformat si Snapchat dhe Tik Tok luajtën një rol kyç në përhapjen e dhunës.
Megjithatë, disa ekspertë paralajmërojnë se platformat nuk mund të mbajnë përgjegjësi për trazirat. Snapchat, Telegram dhe TikTok kanë kontribuar vërtet në përhapjen e videove që tregojnë pjesëmarrjen masive të të rinjve në protestat për vdekjen e 17-vjeçarit Nael, i cili u qëllua për vdekje nga një oficer policie në Nanterre javën e kaluar, raporton abcnews.al.
Megjithatë, në të njëjtën kohë, imazhet e një biblioteke të djegur në Marsejë, një dyqani elektronik të grabitur dhe një automjeti të blinduar të sigurisë në rrugët e Nanterre u përhapën shumë shpejt.
Incidentet e dhunshme që shpërthyen natën e 29 qershorit në qytete të ndryshme franceze, tre ditë pas vdekjes së Naelit, u regjistruan dhe u përhapën gjerësisht në rrjetet sociale.
Një ditë më parë, videot e zjarreve dhe dëmeve u shpërndanë kudo në Tëitter, Snapchat, TikTok dhe Telegram. Aq sa të premten, presidenti francez Emmanuel Macron u bëri thirrje platformave kryesore të heqin “përmbajtjet e ndjeshme”.
Ai u kërkoi atyre që të punojnë së bashku për të identifikuar ata “të cilët përdorin këto rrjete sociale që bëjnë thirrje për trazira ose për të intensifikuar dhunën”.
Procesi i përhapjes së videove është shpesh i njëjtë. Shumica dërrmuese vjen nga Snapchat, një platformë që është shumë e popullarizuar në mesin e të rinjve: 81% e fëmijëve të moshës 8-19 vjeç në Francë kanë një llogari (Audirep/e-Enfance, 2021), raporton abcnews.al.
Gjatë një takimi të martën me kryetarët e bashkive nga dhjetëra rajone të prekura nga trazirat e javës së kaluar, Macron foli për mundësinë e “përmirësimit” dhe madje “ndalimit” të rrjeteve sociale në rastet më ekstreme.
“Ne duhet të reflektojmë për përdorimin e këtyre rrjeteve sociale mes të rinjve, në familje, në shkolla, për ndalimet që duhet të miratojmë”, tha Macron në deklaratat e konfirmuara nga presidenca franceze.
“Kur gjërat dalin jashtë kontrollit për njëfarë kohe, ne pyesim veten nëse duhet t’i përmirësojmë apo t’i bllokojmë ato.
Është e rëndësishme të mos e bëjmë këtë në momentin e duhur. Më vjen mirë që nuk u desh”, shtoi presidenti francez.
“Të bllokohet aksesi në rrjetet sociale? Ashtu si Kina, Irani, Koreja e Veriut?”, tha ligjvënësi i krahut të djathtë Olivier Marlet.
Përgjigja e presidencës franceze ishte e menjëhershme dhe deklaroi se Macron nuk tha në asnjë rast se po mendon të bllokojë rrjetet sociale. I pyetur në një konferencë për shtyp pas një takimi të kabinetit, zëdhënësi i qeverisë Olivier Veran tha se do të ishte një “pezullim” i disa funksioneve, si gjeolokacioni, raporton abcnews.al.
Sipas tij, ky funksion u mundëson “të rinjve të mblidhen në një vend të caktuar, informacion që shpesh shoqërohet me “udhëzime” se si të ndezin zjarrin”. Rrjetet sociale shpesh identifikojnë dhe kufizojnë aksesin ndaj njerëzve që bëjnë thirrje për dhunë, pasi kjo mund të jetë në kundërshtim me politikat e tyre.
Ata gjithashtu heqin materialet e postuara në platformat e tyre në mënyrë që të jenë në përputhje me ligjet e çdo vendi, shpesh duke ndjekur udhëzimet e qeverisë përkatëse, edhe kur këto janë të diskutueshme.
Një shembull i fundit ishte vendimi i Twitter majin e kaluar për të censuruar një postim me urdhër të qeverisë turke, vetëm disa javë përpara zgjedhjeve presidenciale të vendit.
Snapchat thotë në faqen e tij të internetit se punon me agjencitë e zbatimit të ligjit dhe qeveritare për të përmbushur “kërkesat e vlefshme” për informacion që mund të ndihmojë në hetime.
Kompania merr shumë kërkesa gjatë gjithë vitit. Raporti i saj i fundit i transparencës për gjysmën e dytë të 2022 tregoi se mori shumë kërkesa nga qeveria amerikane, e ndjekur nga Britania, Kanadaja dhe Gjermania.
Zyrtarët në Francë bënë 100 kërkesa urgjente për informacionet rreth përdoruesit dhe identifikuesit e llogarisë, si adresën e emailit dhe numrin e telefonit. Kompania tha se dha “disa të dhëna” në 54% të kërkesave.
Për të njëjtën periudhë, raporti i transparencës i TikTok tregoi se mori shumë më pak kërkesa, më pak se 20 nga qeveria franceze, raporton abcnews.al.
Protestë politike apo dhunë?
Hani Farid, një ekspert digjital në Universitetin e Kalifornisë, Berkeley, i cili dha dorëheqjen janarin e kaluar nga “bordi i përmbajtjes” i TikTok në SHBA, tha se nëse një qeveri kërkon që disa përmbajtje të hiqen sepse shkel ligjin vendas, shumica e platformave do të jenë dakord.
Megjithatë, ai sqaroi se aftësia për të zbatuar kërkesat varet edhe nga platforma, si dhe nga shtrirja dhe arsyetimi i kërkesës. Nëse një qeveri “kërkon heqje të dhjetëra mijëra pjesëve të përmbajtjes, atëherë kjo mund të përballet me më shumë rezistencë,” tha Farid.
Emma Lanceau, drejtore e Projektit të Shprehjes së Lirë të Qendrës për Demokraci dhe Teknologji, tha se ndërsa është legjitime që shërbimet online të heqin përmbajtjen që në mënyrë legjitime nxit dhunën, ato duhet të jenë të kujdesshme, veçanërisht me kërkesat që mund të jenë gjithëpërfshirëse ose të tepruara.
Gjatë debateve të nxehta politike, Lanceau vuri në dukje se përdoruesit mund të përdorin gjuhë shumë të ashpër ose “nënkupton dhunë” pa synuar të nxisin ose të kryejnë akte të dhunshme, raporton abcnews.al.
“Të rinjtë në Francë po protestojnë aktualisht kundër dhunës nga shteti, e cila është një aspekt vendimtar i veprimtarisë së tyre politike,” pohoi Lancelot.
“Mënyra se si kompanitë e mediave sociale po reagojnë tani po ndikon vërtet në aftësinë e njerëzve për të gjetur zërin e tyre politik.
Është një vijë tepër e hollë në të cilën duhet të ecim”, përfundoi ajo.
/abcnews.al
