UASHINGTON (AP) – Rezerva Federale po përballet me kritika thumbuese për mungesën e atyre që vëzhguesit thonë se ishin shenja të qarta se banka Silicon Valley ishte në rrezik të lartë të kolapsit në dështimin e dytë më të madh të bankave në historinë amerikane.
Kritikët tregojnë për shumë shenja të qarta që karakterizonin bankën, duke përfshirë rritjen e saj të shpejtë që nga pandemia, nivelin jashtëzakonisht të lartë të depozitave të pasiguruara dhe investimet e saj të shumta në obligacionet afatgjata të qeverisë dhe letrat me vlerë, të cilat ranë në vlerë ndërsa normat e interesit u rritën.
“Është e pashpjegueshme se si mbikëqyrësit e Rezervës Federale nuk mund ta shihnin këtë kërcënim të qartë për sigurinë dhe qëndrueshmërinë e bankave dhe për stabilitetin financiar,” tha Dennis Kelleher, shefi ekzekutiv i firmës Better Markets, një grup mbrojtës.
Tregtarët e Wall Street-it dhe analistët e industrisë “kanë ngritur zërin publikisht për këto çështje për shumë e shumë muaj që nga vjeshta e kaluar,” shtoi zoti Kelleher.
Rezerva Federale ishte mbikëqyrësi kryesor federal i bankës me qendër në Santa Clara, Kaliforni. Banka mbikëqyrej gjithashtu nga Departamenti i Mbrojtjes Financiare dhe Inovacionit në Kaliforni.
Tani pasojat e dështimit së bankës Silicon Valley, së bashku me bankën Signature me bazë në Nju Jork, e cila dështoi gjatë fundjavës, po komplikojnë vendimet e ardhshme të Rezervës Federale rreth asaj se sa lart do të rrisë normën e saj të interesit në luftën kundër inflacionit kronik të lartë.
Shumë ekonomistë thonë se banka qendrore ka të ngjarë të rrisë normat e interesit me një gjysmë pikë javën e ardhshme , gjë që do të përbënte një hap në luftën e saj të inflacionit. Norma e saj aktualisht qëndron në rreth 4.6%, niveli më i lartë në 15 vjet.
Me kolapsin e dy bankave të mëdha duke nxitur ankthin për bankat e tjera rajonale, Rezerva Federale mund të fokusohet më shumë në rritjen e besimit në sistemin financiar sesa në përpjekjen e saj afatgjatë për të zbutur inflacionin.
Raporti i fundit i qeverisë mbi inflacionin, i publikuar të martën, tregon se rritja e çmimeve mbetet shumë më e lartë se sa preferon Rezerva Federale, duke e vendosur drejtuesin Jerome Powell në një situatë më të vështirë. Çmimet bazë, të cilat përjashtojnë kostot e paqëndrueshme të ushqimit dhe energjisë dhe shihen si një matës më i mirë i inflacionit afatgjatë, u rritën me 0.5% nga janari në shkurt – më e larta që nga shtatori. Kjo është shumë më e lartë krahasuar me objektivin vjetor prej 2% të Rezervës Federale.
Nga të gjitha këndvështrimet, Silicon Valley ishte një bankë e pazakontë. Drejtuesit e saj ndërmorën rreziqe të tepërta duke blerë miliarda dollarë letra me vlerë dhe bono thesari kur normat e interesit ishin të ulëta. Ndërsa Rezerva Federale rriti vazhdimisht normat e interesit për të luftuar inflacionin, vlera e obligacioneve të Silicon Valley humbi vazhdimisht vlerën.
Shumica e bankave do të kishin kërkuar të bënin investime të tjera për të kompensuar këtë rrezik. Rezerva Federale gjithashtu mund ta kishte detyruar bankën të rriste kapital shtesë.
Banka ishte rritur me shpejtësi. Asetet e saj u katërfishuan në pesë vjet në 209 miliardë dollarë, duke e bërë atë bankën e 16-të më të madhe në vend. Dhe afërsisht 94% e depozitave të saj ishin të pasiguruara sepse ato tejkalonin kufirin e sigurimit prej 250,000 dollarësh të Korporatës Federale të Sigurimit të Depozitave.
Kjo përqindje ishte e dyta më e lartë në mesin e bankave me më shumë se 50 miliardë dollarë aktive, sipas agjencisë së vlerësimit S&P. Nënshkrimi kishte përqindjen e katërt më të lartë të depozitave të pasiguruara.
Dështimet e bankave ka të ngjarë të sjellin një rishikim të ardhshëm të rregullave të Rezervës Federale që përcaktojnë se sa para duhet të mbajnë bankat e mëdha në rezervë./VOA
