Nga Leonid Nevzlin, World Crunch
Konflikti në Izrael që nisi pas sulmit të Hamasit më 7 tetor ofron paralele të çuditshme me situatën në Ukrainë. Sigurisht nuk mund të krahasojmë të dyja konfliktet bashkë por të dy konfliktet u paraprinë nga zhvillime të ngjashme.
Në Izrael, një situatë pothuajse “Minsk-2” u shpalos përmes një plani që rezultoi në 20 vjet bashkëjetesë midis Izraelit dhe Rripit të Gazës nën sundimin e Hamasit, pa praninë e Izraelit.
Kjo situatë i ngjason në mënyrë të dhimbshme bashkëjetesës së Ukrainës me banditët e Donetsk dhe Luhansk nga viti 2015 deri në 2022. Të dy skenarët përfshinin një konflikt me intensitet të ulët, beteja sporadike, një “ushtri proxy” terroriste të mbështetur dhe të armatosur nga një shtet armik dhe përpjekje për qetësi.
Terroristët e mbështetur nga shteti
Në fillim të viteve 2000, kryeministri i atëhershëm izraelit Ariel Sharon, një figurë e nderuar nga luftërat e kaluara të vendit, zbatoi planin e shkëputjes së Izraelit nga Gaza.
Qëllimi ishte sigurimi i vendit dhe parandalimi i infiltrimit të terroristëve duke u tërhequr plotësisht nga Gaza. Në vitin 2005, Forcat Mbrojtëse të Izraelit (IDF) u larguan nga Gaza, duke çmontuar të gjitha vendbanimet hebraike, raporton abcnews.al.
Megjithatë, në vitet pasuese, fondamentalistët radikalë të Hamasit morën kontrollin e Gazës. Kjo çoi në përplasje të drejtpërdrejta me organizatën më të moderuar Fatah, e cila kontrollon Autoritetin Kombëtar Palestinez (PNA) në Bregun Perëndimor. Ndryshimi i pushtetit në Gaza përfshinte dëbimin ose vrasjen e zyrtarëve të Autoritetit Palestinez, pasi Hamasi, i mbështetur nga Irani, shkatërroi bastionin e tij mbi këtë zonë.
Ndarja e shoqërisë
Edhe pas largimit të pranisë izraelite, qeveria në Jerusalem vazhdoi të furnizonte Gazën me burime thelbësore si ujë, energji elektrike dhe karburant. Për më tepër, dhjetëra mijëra leje pune u lëshuan për banorët e Gazës për të punuar në Izrael, duke ofruar mbështetje financiare për banorët.
Megjithatë, popullsia lokale mbështeti gjerësisht Hamasin, fuqinë terroriste në Gaza.
Megjithatë, më 7 tetor u bë e qartë se kjo qasje kishte dështuar. Një përpjekje për të qetësuar terroristët e armatosur dhe të financuar mirë, të mbështetur nga regjimi iranian, rezultoi e pasuksesshme.
Komandantët e Hamasit, të udhëhequr nga drejtuesit e tyre në Teheran, e kishin planifikuar sulmin prej vitesh dhe kishin shfrytëzuar momentin e duhur gjatë krizës së zgjatur politike të Izraelit, raporton abcnews.al.
Shoqëria izraelite po kalon një ndarje të njohur, që të kujton situatën në Ukrainë. Veprimet e Benjamin Netanyahu dhe aleatëve të tij politikë, të cilët po përpiqen të mbajnë pushtetin, kanë nxitur pakënaqësi. Kjo ka çuar në protesta masive, ku edhe rezervistët e ushtrisë izraelte janë bashkuar.
Konflikti i brendshëm ka konsumuar qeverinë, opozitën dhe shoqërinë izraelite, duke lënë në hije vetëdijen për vendndodhjen gjeografike dhe fqinjët me të cilët ata ndajnë kufijtë, një mbikëqyrje që të kujton atë të Ukrainës në vitet 2000.
Kjo kthesë e ngjarjeve pasqyron konfliktet periodike, spastrimet dhe ndryshimet e lidershipit brenda “Republikës Popullore të Donetskut” dhe “Republikës Popullore të Luhanskut” (DPR-NPR), shpesh me ndihmën ruse.
Metodat e punës së regjimeve mafioze të Moskës dhe Teheranit kanë ngjashmëri, dhe Hamasi ose grupi libanez Hezbollah mund të shihen si homologë më ideologjikë dhe më të suksesshëm të grupit rus Wagner.
Strategjitë
Sigurisht, ndërsa kjo grindje e brendshme është një detaj thelbësor, nuk është shkaku kryesor i sulmit të fundit. Çështja vendimtare qëndron në pamundësinë e arritjes së një marrëveshjeje me terroristët duke u dhënë atyre territor dhe fuqi. Asnjë teknologji e avancuar ushtarake, madje edhe një gardh i fortifikuar i pajisur me kamera dhe sensorë, nuk mund të mbrojë plotësisht kundër individëve të nxitur vetëm nga qëllimi për të shkaktuar dëm.
Marrëveshjet dhe koncesionet, të tilla si Minsku apo shkëputja e Gazës, shpesh shihen nga terroristët dhe regjimet diktatoriale si ato në Iran apo Rusi si masa të përkohshme dhe një shkak për sulmin e tyre të ardhshëm.
Terroristët duhet të mposhten, edhe pse kostoja mund të përfshijë jetë. Ngrirja e konfliktit, megjithatë, shihet si një tmerr i pafund.
Ekziston një konsensus se nëse Izraeli i jep fund operacionit tokësor në Gaza pa shkatërruar luftëtarët e Hamasit dhe infrastrukturën e tyre, një luftë tjetër ka të ngjarë të ndodhë pas disa vitesh.
Media izraelite dhe ajo globale po mendojnë aktualisht strategjinë për t’i dhënë fund këtij konflikti pa nisur një tjetër. Por çfarë do të ndodhë me Gazën, nëse do të vazhdojë lufta. Izraeli po përballet me presionin ndërkombëtar, të cilët i kanë kërkuar të vetëpërmbahet nga aktivitetet ushtarake, raporton abcnews.al.
Kjo situatë është e ngjashme me qytetarët ukrainas, duke pasur parasysh kufizimet në përdorimin e armëve perëndimore në territorin rus dhe kufizimet në operacione.
Kievi dhe Jerusalemi ka të ngjarë të kuptojnë njëri-tjetrin në drejtimin e sfidave të strategjive së përfundimit të luftës dhe presionit ndërkombëtar. Është e nevojshme që autoritetet ukrainase të bëjnë gjithashtu hetime të ngjashme në lidhje me strategjinë e tyre.
Negociatat me terroristët
Përgjigja gjithëpërfshirëse ndaj këtyre sfidave është e qartë: për sa kohë që ekzistojnë regjime mafioze me aftësi teknologjike, ushtarake dhe financiare, mposhtja e tyre ushtarakisht është e vetmja rrugë drejt paqes së qëndrueshme.
Mbështetja në praninë e entiteteve si Hamasi ose DPR, me ushtrinë iraniane ose ruse në kufi, është kundërproduktive nëse qëllimi është të arrihet siguria e vërtetë. Suksesi i Izraelit në arritjen e paqes relativisht të qëndrueshme me Egjiptin dhe Jordaninë në shekullin e 20-të erdhi me koston e lëshimeve territoriale, veçanërisht në rastin e Egjipti që hoqi dorë nga Gadishulli i Sinait.
Megjithatë, regjimet e Egjiptit dhe Jordanisë në atë kohë ishin relativisht të arsyeshme, duke ofruar një bazë për negociata. Disa humbje në fushën e betejës luajtën gjithashtu një rol të rëndësishëm që çuan të dy vendet në tryezën e bisedimeve.
Në fund të fundit, suksesi i çdo negociate varet nga përshtatshmëria e palëve të përfshira. Marrëveshjet me terroristët nuk mund të sjellin paqe por edhe axhenda të fshehura.
Si Izraeli ashtu edhe Ukraina, si rrjedhim, mund të zbulojnë se një fitore ushtarake është e nevojshme për paqen afatgjatë.
/abcnews.al
