Në emisionin “Byro Politike” një panel ekspertësh diskutuan për temën “Ekonomia, mungesa e arsyes së stabilitetit”. Të pranishmit në studio, Selami Xhepa, Adrian Civici, Arben Malaj dhe Fatos Çoçoli dhanë mendimet e tyre për situatën e mungesës së stabiliteti në ekonominë e vendit tonë.
Selami Xhepa : Ne kemi fituar betejën me të shkuarën tonë, po nuk kemi fituar betejën me standardet, progresin dhe modernitetin atje ku duhet të jemi. Kur shikojmë se ku ka shkuar bota ne vijojmë të jemi një vend realisht me të njëjtën problematikë relative sikurse e kemi pasur edhe më parë. Ne edhe sot pas 30 vitesh tranzicion jemi gati me 1/3 e të ardhurave të vendeve të BE. Problemi i dytë themelor mendoj se është se ne vazhdojmë akoma ta matim progresin tonë të shoqërisë me një metër të vjetër.
Adrian Civici: Si zhvillohet një vend dhe cilët janë faktorët. Efektivesh dallohen në mënyrë të përgjithshme tre preje tyre. Sasia e kapiteleve që investohen, sasia e burimeve njerëzore apo dhe burimeve natyrore që ka një vend për të përdorur në zhvillimin e tij ekonomik dhe struktura e ekonomisë, cilësia e politikave dhe zgjedhjeve që ne bëjmë ku përfshihen një mori problemesh që ne akoma nuk i kemi zgjidhur, që nga pronat qëndrueshmëria fiskale dhe shumë gjera të tjera.
Fatos Çoçoli: Askush nuk flet se ne kemi një rregullore që është Enti Rregullator i Energjisë që kompania shtetërore dhe ka një vit të mirë dhe nuk parashikon politikën e tarifave. Ka dy tre vite që ka qenë mirë. Po të shikon ata tarifat dhe njerëzit do të ishin të kënaqur.
Këta njerëz jo vetëm po plaken por po braktiset vendi. Po na ikin njerëzit më të aftë për punë. E vetmja mënyrë një qeveri e jona nëse do donte të ishte e përgjigje të investonte aty ku ka përfitime. Pse paratë nuk shkojnë aty ku mund të investohen mirë, tek ai bujku dhe ata para të kthehen për një kohë të shkurtër. Jo po ai nuk ma kthen, rrisko, investo dhe provo.
Arben Malaj: Nëse shoku Fatos më lejon e kam pas edhe koleg në shkollë.
Fatos Çoçoli: Jemi miq nuk jemi vetëm shokë, vazhdo…
Arben Malaj: Nëse politika që ne përmendim të bankës qendrore dhe flas si profesor dhe jo si anëtar i bordit, kështu ndodh edhe në botë mund të shprehesh edhe duke qenë anëtar i bordit për gjërat e bankës.
Fatos Çoçoli: Fol për bankën qendrore pavarësish çfarë pozicioni je…
Arben Malaj: Prit një minutë një minutë … se në qoftë ato që ju përmendi dhe ato që lexojmë çdo ditë se janë hapur shumë diskutime për produktivitetin e bankës qendrore dhe nëse ato mbeten brenda sektorit financiar dhe shërbejnë për shëndoshjen e sektorit financiar por nuk shkojnë si instrumente të monetare në atë të ekonomisë ka diçka që nuk shkon.
Fatos Çoçoli: Ta ka çuar mor vëlla, ta ka çuar afër zeros interesin e përqindjes së parasë.
Arben Malaj: Tani unë votoj … nëse ke ardhur për të bërë zhurmë unë nuk e di që je zhurmues. Ti nuk mund të më tregosh mua normat e interesit kur unë votoj atje.
Fatos Çoçoli: : Do bëjmë debat kështu folëm që në fillim.
Arben Malaj: Por që të bëjmë debat ka një shprehje në demokraci që hapësira për të lëvizur gishtin tënd varet nga afërsia me hundën time. Pra t’i nuk mund të vazhdosh e të flasësh…
Fatos Çoçoli: Jemi nja 5-6 metra larg.
Arben Malaj: Kështuqë ta kuptosh.
Fatos Çoçoli: E kuptoj shumë mirë
Arben Malaj: Mirë më fal dhe mbaje mend mundohu të lexosh pak më shumë dhe të abdetohesh. Se nëse efekti i një politike monetare nuk shkon në ekonominë reale diçka është problem në tërësi. Nëse sot bankat nuk kanë dhënë kredi ka qenë për shkak se kreditë e këqija kanë qenë në nivelin më lart sesa i gjeta në ’97.
Fatos Çoçoli: 25% tani e ke 12.4 % tani të është ulur urdhëro.
Arben Malaj: Po a e di t’i strukturën e uljes apo jo?
Fatos Çoçoli: Tu fshinë kreditë e këqija…
Arben Malaj: Çfarë do të thotë fshirje kredie?
Fatos Çoçoli: Do të thotë që është lehtësuar bilanci i një banke tregtare. Se bërë pyetje dhe me lejo të përgjigjem, ose vazhdo me monologun tënd si të duash.
Arben Malaj: Çfarë është fshirë?
Fatos Çoçoli: Fshirja e kredive të këqija i jep mundësinë bankës që të mos bllokojë kapitelet dhe duke i pasur brenda bilancit të saj i ngrinte sepse për çdo kredi duhet të ishte ngrirë një pjesë e kapitalit të saj.
Arben Malaj: E para është së duhet të dish që fakti që bankat tregtare nuk japin kredi do të thonë se ulja e kredive nuk ka ardhur nga arkëtimi i kredive të këqija. Pra nuk funksionon që me mbledhjen e kredive të këqija të detyrohen dhe t’i fshijmë./abcnews.al
