Zbuloni në kohë melanomën!
Melanoma zakonisht shfaqet mes moshës 30 – 60 vjeç dhe përbën 2-3% të tumoreve. Me termin melanomë kuptohet kanceri i lëkurës, i cili e ka origjinën nga melanocitet; qelizat që kanë si funksion të tyre prodhimin e melaninës, substancës përgjegjëse për ngjyrën e lëkurës. Mund të formohet në zonat më të errëta të epidermës, ku ka ose nuk ka nishane.
Njihni shkaqet
Nuk duhet nënvlerësuar prania e nishaneve dhe sidomos atyre të reja. Një zile alarmi mund të jetë prania e më shumë se 100 nishaneve. Djegiet nga dielli në fëmijëri dhe në adoleshencë dhe ekspozimet e tepruara në diell janë faktorë rreziku të një rëndësie të veçantë. Qëndrimi për një kohë të gjatë në diell, mund të dëmtojë ADN-në dhe të shkaktojë një transformim të tumorit. Ndaj kini parasysh se edhe nxirja artificiale me llamba solar duhet të bëhet me shumë kujdes. Një rëndësi të madhe kanë karakteristikat gjenetike, një sistem imunitar jo i mirë, historia familjare ose prania e të paktën një rasti tjetër me melanomë në familje.
Kur duhet të shqetësoheni!
Përpara se të kryeni diagnoza më të thella, fillimisht duhet të bëni vetë një ekzaminim të lëkurës. Mënyra më e mirë për ta bërë këtë është pas dushit, në një dhomë të ndriçuar mirë. Kur një nishan, i formuar kohët e fundit ose ekzistues ka marrë gjithmonë një formë të ndryshme, të parregullt, ndryshon ngjyrën, rritet, shkakton kruarje dhe ka një formë të dhëmbëzuar. Mjeku dermatolog në këto raste ju këshillon për një ekzaminim më të detajuar.
Diagnostikimi
Dermatologu do të kryejë një vizitë të të gjithë nishaneve të vjetër dhe të rinj në trup, duke vlerësuar historinë familjare dhe praninë e shenjave apo simptomave të melanomës së lëkurës. Për të qenë të sigurtë se jeni duke u përballur me një rast të kancerit, është absolutisht e nevojshme që nishani dhe zona e dyshimtë të hiqen në mënyrë kirurgjikale përmes një biopsie. Një ekzaminim histologjik do të bënte të mundur konstatimin e pranisë së qelizave kancerogjene. Rezultati i ekzaminimit bën të mundur përcaktimin e dendësisë së qelizave kancerogjene dhe llojin e melanomës për të vijuar me planifikimin e ndërhyrjeve të mëtejshme. Diagnostikimi imazherik; si skaneri dhe rezonanca magnetike përcaktojnë nëse ekziston dhe ku është përhapur sëmundja.
Parandalimi
Ka sjellje të cilat mund të zvogëlojnë rrezikun e zhvillimit të melanomave. Eshtë i domosdoshëm ekspozimi në mënyrë të moderuar në diell që në moshë të hershme, veçanërisht duke shmangur orët më të nxehta dhe duke minimizuar përdorimin e nxirjes artificiale me llamba solar. Në diell është e këshillueshme të mbani kapele, syze dielli dhe kremra mbrojtës. Është e rëndësishme që të kontrolloni periodikisht vetveten: vetekzaminimi ndonjëherë mund të bëjë të mundur identifikimin e ndryshimeve në kohë dhe ndërhyrjen në periudhën më të shkurtër të mundshme. Rekomandohet ekzaminimi i lëkurës çdo tre vjet midis moshave 20 deri në 40 vjeç dhe një ekzaminim i përvitshëm pas moshës 40 vjeç.
Trajtimi
Sot është e mundur që të zgjedhim midis operacionit që shpesh trajton në mënyrë përfundimtare sëmundjen në fazën fillestare. Radioterapia përdoret për të kuruar melanomën që shfaqet pas një trajtimi tjetër ose si terapi ndihmëse pas operacionit. Kimioterapia në përgjithësi nuk është shumë efikase, por mund jetë e dobishme në lehtësimin e simptomave në fazat e avancuara. Ka edhe vaksina edhe terapi të targetuara, ndërsa gjithnjë e më shumë janë duke u studiuar strategji të tjera imunoterapeutike.
Spitali Amerikan, përqafoje jetën!
/abcnews.al
