Kryetari i Akademisë së Shkencave të Kosovës, Mehmet Kraja në një intervistë për Abc News shprehet se riaktivizimi i Këshillit Ndërakademik për gjuhën shqipe është domosdoshmëri, ndërsa iniciativa e Akademisë së Shkencave të Shqipërisë për mbrojtjen e gjuhës me ligj, duket e paqartë dhe absurde.
Mehmet Kraja kryetari i Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Kosovës thotë se vendimet për gjuhën shqipe janë të domosdoshme që të jenë të unifikuara. Ndaj me propozim të tij u nënshkrua në Akadminë e Shkencave të Shqipërisë marrëveshja për riaktivizimin e Këshillit Ndërakademik i cili prej 4 vitesh është jashtë funkionit.
“Është një nga pikat themelore të programit të bashkëpunimit midis dy akademive. Do të jetë një riformatizim i tij, do të plotësohen vendet e zbrazëta”, u shpreh Kraja.
Kraja thotë se botimi i vendimeve të këtij këshilli, i cili ka punuar për 15 vite do të nisë së shpejti me bashkëpunim të dy akademive dhe brenda 3 muajve sipas tij do të krijohet grupi i punës me 15 gjuhëtarë.
“Jemi marrë vesh që të botojmë ato vendime të cilat nuk janë botuar”, theksoi ai.
Iniciativa e Akademisë së Shkencave të Shqipërisë për mbrojtjen e gjuhës me ligj i duket e paqartë, ndërsa Kosova nuk përfshihet në nisma të tilla pasi ka një pengesë kushtetuese thekson Kraja.
“Duhet të kemi parasysh që Kosova me Shqipërinë nuk janë kapatibile në këtë drejtim. Kemi në fuqi një kushtetutë që merr parsysh pakon e Ahtisarit e cila na ka kushtëzuar. Kjo duhet të tejkalohet me Kushtetutën e Kosovës”, deklaroi më tej.
Gjuha shqipe, sipas akademikut e ka tejkaluar, problemin drejtshkrimor, në Kongresin e vitin 1972, por problematikat në Shqipëri dhe Kosovë për gjuhën janë të ndryshme.
“Është tejkaluar faza e vendimeve për drejtshkrimin. Problemi kryesor në Kosovë është se kemi një emancipim gjuhësor dhe duhet të jemi më aktiv në ngritjen e kulturës së gjuhës”, u shpreh ai.
Kryetari i Akademisë së Shkencave të Kosovës, thekson se gjuha shqipe në Kosovë edhe pse është gjuhë e parë vazhdon të jetë e diskriminuar.
“Kosova ka jetuar në një periudhë shumë të gjatë në ambient dygjuhësor, sot është ndryshe. Shqipja është e para, por ende është e diskriminuar, kjo do të tejkalohet sepse ka shenja pozitive”, tha më tej Kraja.
Bashkëpunimi mes dy vendeve nuk duhet të mbetet vetëm në botime të përbashkëta, por duhet të jetë edhe në kërkim shkencore.
Çmimi nobël i cilësuar si më i rëndësishmi në letërsi sipas shkrimtarit dhe kryetarit te Akademisë së shkencve të Kosovës, Mehmet Kraja viti e shkuar me nderimin e Peter Handkes, e ka cënuar reputacionin e tij.
Kemi reaguar në kohë menjëherë kur është bërë publike emri it ij. Kthimi i përgjigjes zgjati një muaj. Ajo që ishte pozitive ishte se akademia jonë e ngriti çështjen në një nivel të opinionit ndërkombëtar. Qëndrim i cili u mbështet, Akademia suedeze bëri një shkelje të rëndë dhe të panevojshnme”, sqaroi Kraja.
Përveç gjuhës së urrejtjes së ithtarit të Millosheviçit Peter Handkes për Mehmet Krajen është i zakonshem si shkrimtarë, ndaj ky çmim jepet për vlera të jashtëzakonshme.
“Shkrimarët kur marrin nobel duhet të jenë të jashtëzakonshëm, ai ishte thjesht një shkrimtar i mirë dhe e ka dëmtuar shumë reputacionin e çmimit nobel”.
Rikandidimi i Ismail Kadares nga Akademia e Shkencave të Shqipërisë është e drejtë, pasi ai çmon shumë letërsinë e tij, por nobeli është i pa paparshikueshëm.
“Kadarenë e çmoj shumë. Është vështirë të kuptohet se çfarë vendimesh do të marrë komiteti i nobelit, janë të paparashikueshëm”” u shpreh Kraja./abcnews.al
