Një vështrim përmes fotove të jetës së ish presidentit amerikan, Jimmy Carter, i cili ndërroi jetë të dielën në moshën 100 vjeçare. Presidenti i 39-të i SHBA jetoi më gjatë se çdo president në histori.
James Earl Carter Jr lindi më 1 tetor 1924 në qytetin e vogël Plains, Georgia, më i madhi nga katër fëmijët.
Babai i tij segregacionist kishte filluar biznesin e familjes së kikirikut dhe nëna e tij, Lillian, ishte një infermiere.
Në ditën e tij të parë të plotë në detyrë, ai fali qindra mijëra burra që i kishin shmangur shërbimit në Vietnam – ose duke ikur jashtë vendit ose duke mos u regjistruar në bordin e tyre vendas.
Pika kryesore e viteve të Carter-it ishte nënshkrimi i Marrëveshjes së Camp David në 1978, në të cilën Egjipti njohu zyrtarisht shtetin e Izraelit. Ai gjithashtu nënshkroi një traktat për kthimin e kanalit të Panamasë në Panama.
Ngjarjet e mëvonshme komplotuan kundër tij. Së pari, Shahu i Iranit u rrëzua dhe 66 amerikanë u morën peng në Teheran. Pastaj sovjetikët pushtuan Afganistanin.
Publiku nuk besonte se ai po tregohej mjaft i ashpër dhe popullariteti i tij ra. Kur një përpjekje për të shpëtuar pengjet dështoi dhe tetë anëtarë të ushtrisë amerikane u vranë, Carter u shfaq edhe më i dobët.
Carter luftoi një sfidë serioze nga senatori Edward Kennedy për nominimin presidencial të Demokratëve në vitin 1980, por kjo nuk ishte e mjaftueshme për të larguar kundërshtarin e tij republikan, Ronald Reagan. Ish-aktori arriti të hynte në Shtëpinë e Bardhë.
Në vend që të zhdukej, Jimmy Carter përdori prestigjin e zyrës së tij të mëparshme për t’u bërë diplomat dhe ndërmjetës në të gjithë botën nën kujdesin e Qendrës së tij Carter të sapothemeluar. Ish-presidenti dhe gruaja e tij filluan punën me bamirësinë Habitat for Humanity në vitin 1984 dhe ndihmuan në riparimin e më shumë se 4,000 shtëpive në vitet që pasuan.
Ai shtoi shumë shpejt monitorimin e zgjedhjeve në Qendrën Carter, duke denoncuar zgjedhjet e vitit 1989 në Panamanë e gjeneralit Manuel Noriega.
Në vitin 2002, atij iu dha Çmimi Nobel për Paqe për “përpjekjet e tij të palodhura për dekada për të gjetur zgjidhje paqësore për konfliktet ndërkombëtare”.
Në vitin 2007 Carter u bë pjesë e The Elders, një grup i themeluar nga Nelson Mandela për udhëheqës të moshuar globalë që nuk mbajnë më poste publike, së bashku me Kofi Annan, Ela Bhatt dhe Mary Robinson.
Në një konferencë shtypi në Qendrën Carter në gusht 2015, ish-presidenti njoftoi se po trajtohej për kancerin, sëmundja që vrau prindërit dhe tre motrat e tij.
Carter gjithashtu vazhdoi të jepte mësim në një shkollë të së dielës në Kishën Baptiste Maranatha në Plains.
Ish-presidenti Carter dhe gruaja Rosalynn morën pjesë në ceremoninë e inaugurimit të Donald J. Trump në 2017.
Pas një incidenti në shtëpinë e tij në vitin 2019, ish-presidenti amerikan doli publikisht me sy të nxirë. Ai foli në një ngjarje për organizatën jofitimprurëse, Habitat for Humanity.
Në vitin 2021 Carter dhe Rosalynn festuan 75 vjet martesë. Presidenti Joe Biden dhe gruaja e tij Jill, vizituan çiftin në shtëpinë e tyre në Georgia.
Në një paraqitje të rrallë publike që nga fillimi i kujdesit në bujtinë, ish-presidenti mori pjesë në një shërbim përkujtimor për gruan e tij Rosalynn në Georgia. Ajo vdiq në moshën 96-vjeçare në nëntor 2023. Ajo u diagnostikua me demencë në maj dhe hyri në kujdesin bujtinë në Georgia në ditët para vdekjes së saj.
Carter e shikonte nga rreshti i parë, i ulur në një karrige me rrota me këmbët e mbuluara nga një batanije. “Ai po i vjen fundi dhe është shumë, shumë i dobësuar fizikisht,” tha Jason Carter, një nga nipërit e ish-presidentit, në një intervistë para shërbimit./abcnews.al
