Megjithatë, edhe kur prindërit kanë qëllimet më të mira, krahasimet e vëllezërve dhe motrave shpesh ata e teprojnë me krahasimet edhe kur kanë qëllime të mira.
Pse nuk duhet t’i krahasojmë vëllezërit e motrat me njëri-tjetrin? Zakonisht prindërit e bëjnë këtë kur janë shumë të zemëruar (p.sh., “Pse nuk je gati? Vëllai yt është tashmë në makinë!”) ose kur ndjehen krenar (p.sh., “Motrës tënde u desh një orë për të zgjidhur dhe ti e gjetët atë në dy minuta!”).
Cilado qoftë arsyeja, rezultati është pothuajse gjithmonë jo i këndshëm për fëmijët pasi nxit konkurrencën mes tyre. Ajo ndikon gjithashtu në mënyrën se si formohet sjellja dhe personaliteti i çdo fëmije, aq sa ne nuk duam ta pranojmë.
Sipas një studimi nga Universiteti Brigham Young, i botuar në Journal of Family Psychology, kur i krahasojmë fëmijët me njëri-tjetrin, ne ndikojmë në zhvillimin e personalitetit të tyre, por edhe në performancën e tyre në shkollë.
Studimi fokusohet në performancën akademike të 388 vëllezërve dhe motrave adoleshente në SHBA. Studiuesit intervistuan prindërit e fëmijëve për të zbuluar se sa kompetent mendonin se ishin.
Prindërit shpesh e krahasojnë fëmijën më të madh me atë më të vogël me besimin se i linduri i parë është më i zgjuar, sipas studiuesve. Megjithatë, të dhënat treguan se mesatarisht performanca e tyre akademike ishte e ngjashme. “Fëmija i parëlinduri ndoshta mësoi fillimisht të lexojë dhe të shkruajë dhe kjo e vendos atë në mendjen e prindërve si më të aftë, por në adoleshencë vëllezërit e motrat ndryshojnë. Në fund të fundit, vëllai ose motra që perceptohet si më pak inteligjent nga prindërit do të priret të performojë më keq”, thotë studiuesi kryesor Alex Jensen, një asistent profesor në Universitetin Brigham Young.
Studiuesit zbuluan se besimet e prindërve ndikonin në performancën e fëmijëve, me dallimet që ishin shumë të vogla, por duke vepruar në mënyrë kumulative.
Përjashtimi i vetëm nga këto gjetje ishte kur dyshja e motrave ishte vëllai më i madh-motra më e vogël. Në këtë rast, u konstatua se prindërit prireshin t’i konsideronin vajzat më konkurruese në aspektin akademik, diçka që u reflektua edhe në nivelin e notave, gjithmonë me diferenca të vogla.
Krahasimi mes fëmijëve nuk ndikon vetëm në performancën e tyre në shkollë. Ndikon në vetëvlerësimin e tyre, shkakton stres, i privon nga kënaqësia dhe përkeqëson marrëdhëniet e tyre me fëmijët e tjerë.
Si mund të shmangim krahasimin e fëmijëve dhe t’i ndihmojmë ata të përmirësojnë marrëdhëniet e tyre me njëri-tjetrin? Sekreti është të përshkruajmë atë që duam që fëmija të bëjë dhe të fokusohemi ekskluzivisht në sjelljen e tij. Në vend që të thuash, për shembull, “pse nuk i palos rrobat si vëllai yt?” është më mirë të thuash “Unë shoh një triko në dysheme merre atë” ose “Unë duhet ta vendosësh këtë triko në dollap”.
Le të fokusohemi te çdo fëmijë që është i veçantë dhe unik dhe jo ta krahasojmë me ndonjë fëmijë tjetër. /abcnews.al
