Të paktën 569 persona janë vrarë që nga e hëna në Liban pas sulmeve të rënda izraelite mbi ato që IDF thotë se janë “pozicione të Hezbollahut”, por ministria e shëndetësisë e Libanit tha se 50 fëmijë ishin në mesin e viktimave.
Izraeli vazhdon sulmet që kishte nisur që një javë më parë me shpërthimet e pajisjeve të komunikimit, por edhe shënjestrimin e pikave ku ndodheshin komandantët e Hezbollahut.
Mes të vdekurve ishte edhe një nga komandantët më të lartë të organizatës libaneze, Ibrahim Akil. Izraeli, vetëm me mbështetjen e pandarë të SHBA-së, mund të përballojë dy fronte lufte.
Natyrisht, pasi Tel Avivi zgjodhi të përshkallëzojë sulmet,frika nga përshkallëzimi rajonal është më i madh.
CNN, në analizën e saj , përpiqet t’i përgjigjet pyetjes nëse Izraeli mund të përballojë një luftë tjetër, përveç asaj në Rripin e Gazës, duke theksuar se Hezbollahu nuk është Hamasi.
“Hezbollahu nuk është Hamasi,” tha Yoel Guzansky, një bashkëpunëtor i lartë në Institutin për Studime të Sigurisë Kombëtare (INSS) në Tel Aviv, i cili shërbeu në Këshillin e Sigurisë Kombëtare të Izraelit.
Hezbollahu është “një shtet brenda një shteti” me aftësi shumë më të sofistikuara ushtarake, tha ai për CNN.
Gjatë fundjavës, grupi libanez goditi pranë qytetit port të Haifës, rreth 40 kilometra në jug të kufirit izraelito-libanez.
Në orët e para të së mërkurës, u bë e ditur se Hezbollahu përsëriti një tjetër sulm të tillë, duke goditur në pikën e tij më të largët deri më tani, kundër bazës detare izraelite që pret forcën elitare “Sayyt 13” në zonën Satlit al-Satit, gjithashtu afër Haifa.
Gjithashtu, për herë të parë që nga fillimi i armiqësive, një raketë është lëshuar nga Libani drejt Tel Aviv.
Gjatë vitit të kaluar dhe që kur filloi lufta në Gaza, armiqësitë midis Izraelit dhe Hezbollahut kanë detyruar më shumë se 62,000 banorë të largohen nga shtëpitë e tyre në veri, ndërsa sipas mediave izraelite, 26 civilë dhe 22 ushtarë janë vrarë.
Pas përshkallëzimit të fundjavës, më shumë se 94,000 u zhvendosën dhe më shumë se 740 njerëz u vranë, duke përfshirë 500 luftëtarë të Hezbollahut.
Sipas CNN, Hezbollahu, aleati më i ngushtë i Iranit në rajon, jo vetëm që ka një arsenal më të sofistikuar, por ka lidhje të thella me aleatët në të gjithë Lindjen e Mesme, duke përfshirë Irakun dhe Jemenin.
Edhe pse aftësitë ushtarake të Izraelit kanë evoluar që nga lufta e fundit në Liban në 2006, kur Izraeli nuk kishte sistemin e mbrojtjes ajrore Iron Dome po kështu ka evoluar edhe arsenali i Hezbollahut.
Analistët ushtarakë vlerësojnë se Hezbollahu ka midis 30,000 dhe 50,000 trupa, por në fillim të këtij viti udhëheqësi i tij Hassan Nasrallah pretendoi se kishte më shumë se 100,000 luftëtarë dhe rezervistë. Grupi besohet gjithashtu të ketë midis 120,000 dhe 200,000 raketa.
Pasuria e saj më e madhe ushtarake janë raketat balistike me rreze të gjatë, nga të cilat vlerësohet të ketë mijëra, duke përfshirë 1500 raketa me një rreze veprimi prej 250-300 kilometrash.
Gjatë sulmit të fundjavës, Hezbollahu tha se kishte në shënjestër bazën ajrore të Izraelit Ramat David me raketat Fadi 1 dhe Fadi 2, armë me rreze më të gjatë që besohet se janë përdorur për herë të parë. Baza është rreth 48 kilometra nga kufiri libanez.
Ushtria izraelite nuk iu përgjigj pyetjeve nëse baza u godit. Shërbimet izraelite të emergjencës thanë se tre persona mbetën të plagosur. Orna Mizrahi, një eksperte e Hezbollahut në INSS, tha se shumica e aftësisë së Izraelit për të zhvilluar një luftë me dy fronte mbështetet te SHBA.
“IDF mund të luftojë në të dy frontet për një kohë të gjatë dhe ne kemi aftësitë për ta bërë këtë nëse kemi municion nga amerikanët,” tha Mizrahi, duke shtuar se nëse do të kishte një luftë në shkallë të gjerë, SHBA-të ka të ngjarë të ndërhynte për të mbështetur Izraelin.
Izraeli gjithashtu ka një avantazh të madh të inteligjencës, më së shumti i demonstruar në sulmet e pacipë të javës së kaluar ndaj komunikimeve të Hezbollahut.
A do të përballojnë forcat izraelite të dy frontet?
Izraeli është një shtet i vogël, sipas CNN, dhe potenciali i tij ushtarak nuk është i pakufizuar. Ndërsa përgatitet për një luftë të dytë të mundshme, IDF po devijon disa nga divizionet e saj kryesore nga Gaza në kufirin e saj verior.
“Kur luftoni në më shumë se një front, nuk mund të investoni shumë në secilin front,” tha Mizrahi. “Kështu që do të jetë një mënyrë tjetër luftimi,” vuri në dukje ai.
Ministri izraelit i Mbrojtjes Yoav Galand tha javën e kaluar se “qendra e gravitetit po lëviz në veri” dhe se “forcat, burimet, energjia” tani po zhvendosen.
Midis këtyre njësive është divizioni elitar 98 i Izraelit. I njohur gjithashtu si Ujbat HaEs, ky divizion parashutistësh besohet të përbëhet nga 10,000 deri në 20,000 ushtarë, sipas mediave izraelite.
Guzanski tha se devijimi i burimeve në Liban nuk do të thotë se lufta në Gaza ka mbaruar, por se Benjamin Netanyahu ndihet i detyruar të merret me frontin verior mes presionit të brendshëm në rritje për të lehtësuar kthimin e civilëve të zhvendosur nga rajoni.
Analistët dhe zyrtarët ushtarakë gjithashtu kanë raportuar vazhdimisht në mediat izraelite se IDF vuan nga mungesa. Në fillim të luftës në Gaza, ushtria rekrutoi rreth 295,000 rezervistë në një përpjekje për të forcuar fuqinë e saj. Por ky numër rezulton i pamjaftueshëm.
Të paktën 715 ushtarë janë vrarë që nga fillimi i luftës në Rripin e Gazës, përfshirë ata të vrarë në veri.
“Kjo është lufta më e gjatë e këtij lloji në historinë e Izraelit, më e gjatë se Lufta e Pavarësisë në 1948,” tha Guzanski, duke shtuar se ky është qëllimi i Hezbollahut dhe Iranit, “të dobësojnë gradualisht Izraelin”.
Një ekonomi në recesion
Ekonomia e Izraelit është një nga “viktimat” më të mëdha të luftës në Gaza, e cila është goditur rëndë që në ditët e para të ofensivës së 7 tetorit.
Mijëra biznese janë dëmtuar pasi rezervistët braktisin jetën e tyre civile për të marrë armët dhe ekonomia e vendit po tkurret me një shkallë alarmante, vëren CNN.
“Është shkatërruese për ekonominë izraelite, për shoqërinë izraelite,” tha Guzansky, duke shtuar se efektet do të vazhdojnë për vitet në vijim.
Nga të gjitha 38 vendet e Organizatës për Bashkëpunim dhe Zhvillim Ekonomik (OECD), Izraeli përjetoi ngadalësimin më të madh ekonomik midis prillit dhe qershorit të këtij viti, tha organizata në raportin e saj tremujor.
Sipas të dhënave të OECD, ekonomia e Izraelit u tkurr me 4.1% në muajt e parë të luftës dhe vazhdoi të tkurret, megjithëse me një ritëm më të ngadaltë, gjatë tremujorit të parë dhe të dytë të 2024.
Ekonomia në tkurrje vjen ndërsa shpenzimet ushtarake të Izraelit rriten në qiell.
Në fillim të këtij viti, Amir Yaron, guvernator i bankës qendrore të Izraelit, paralajmëroi se lufta pritej t’i kushtonte Izraelit deri në 67 miliardë dollarë midis 2023 dhe 2025, raportuan mediat izraelite. Kjo është gati 13 për qind e PBB-së së Izraelit, në krye të shpenzimeve të rregullta ushtarake, të cilat arrijnë në një normë vjetore prej 4.5 për qind deri në 6.5 për qind të PBB-së, sipas shifrave të Bankës Botërore.
Zgjerimi i konfliktit ka ndikuar gjithashtu në vlerësimin e kredisë së Izraelit, me shumë agjenci vlerësimi që e kanë ulur atë që nga fillimi i luftës.
Kriza e legjitimitetit
Së fundi, CNN vëren se Izraeli po humbet në frontin e legjitimitetit. Simpatia globale që Izraeli mori menjëherë pas sulmit të 7 tetorit është kthyer në kritika të forta për përgjigjen shkatërruese të Izraelit, pasi tani përballet me akuza për krime lufte dhe gjenocid në gjykatat ndërkombëtare, të cilat sigurisht i ka mohuar.
Brenda vendit, ndërsa izraelitët kanë treguar një gatishmëri më të madhe për të mbështetur luftën në Gaza, sondazhet tregojnë se mbështetja e brendshme ka rënë gjatë muajve të fundit.
Sa i përket mbështetjes për një luftë me Hezbollahun, izraelitët duken të ndarë për këtë çështje.
Një sondazh i publikuar nga Instituti i Demokracisë në Izrael në korrik zbuloi se 42% e izraelitëve besojnë se vendi i tyre duhet të pranojë një marrëveshje diplomatike me Hezbollahun, pavarësisht nga shanset për konflikt shtesë në të ardhmen, ndërsa 38% besojnë se Izraeli duhet të fitojë kundër organizatës, edhe me koston e viktimave të konsiderueshme në zonat civile.
Pavarësisht përçarjes në opinionin publik, tani ka më pak mbështetje për luftën me Hezbollahun në krahasim me përgjigjet në fund të vitit 2023, zbuloi sondazhi.
Guzansky deklaroi se presioni për luftë ndoshta ndihet më shumë në Izraelin verior, ku “njerëzit nuk kanë më biznese, familjet po copëtohen, njerëzit po vriten”.
Shumë nga këta banorë, të cilët kanë jetuar afër vijës së frontit për gati një vit, besojnë se “vetëm një luftë në shkallë të gjerë mund të ndryshojë realitetin në veri,” shtoi ai.
/abcnews.al
