Nga Susan Neiman, The Guardian
Nuk është për tu habitur që protestat kundër racizmit shpërthyen fillimisht në SH.B.A. Demonstratat “ Jeta e njerëzve me ngjyrë vlen” nuk janë shkaktuar vetëm nga vrasja e George Floyd dhe Breonna Taylor. Varfëria dhe shëndeti në komunitetet e zeza është arsyeja pse shumë afro-amerikanë kanë vdekur nga Covid-19, trefish më shumë se personat e bardhë dhe një nga arsyet më madhore që ata shpërthyen në protesta, shkruan abcnews.al
Ky ndryshim i historisë është veçanërisht i dobishëm për amerikanët, sepse, ndryshe nga shumica e vendeve, Shtetet e Bashkuara u ndërtuan nga një grup idealesh. Çdo nxënës i shkollës amerikane e njeh rreshtin e parë të Deklaratës së Pavarësisë: “Ne i konsiderojmë këto të vërteta të vetëkuptueshme, se të gjithë njerëzit janë krijuar të barabartë.” Se shumica e burrave që e hartuan ishin pronarë skllevër është një e vërtetë që u injorua prej kohësh.
Mizoria që mbretëroi në mes të përfundimit të luftës civile dhe fillimit të lëvizjes për të drejtat civile, kur terrorizmi racor nuk ishte vetëm rregull, por ligj, u mbulua nga emri i “Jim Crow”. Më 4 qershor, 2020, në ditën e përkujtimit të George Floyd, një senator republikan kërkoi të anulonte një projektligj kombëtar.
Kur filmi Parazit i Koresë së Jugut fitoi në Oscar të këtij viti, Donald Trump e kundërshtoi hapur. Megjithëse Trump vjen nga New York, ai e di se filmi jo vetëm që falsifikon realitetin e skllavërisë por lavdëron Ku Klux Klan.
Rishikimi i historisë amerikane është i gjerë dhe i qëllimshëm. Duke filluar nga vitet 1890, në të gjithë SH.B.A., Vajzat e Bashkuara të Konfederatës dhe Bijtë e Veteranëve të Konfederatës ngritën monumente për heronjtë e tyre të rënë, dhe shfrytëzuan momentin që për të liruar afro-amerikanët. Ata morën mbështetje nga industria e filmit të hershëm në Hollywood, e cila prodhoi qindra filma që vlerësuan rebelët jugorë, shkruan abcnews.al
SHBA filloi një rishqyrtim të gjerë dhe publik të historisë së saj në 2015, pasi një supremacist i bardhë vrau nëntë vetë në një kishë të njerëzve me ngjyrë në Charleston, Karolina e Jugut. Duke i bërë jehonë viktimave, Presidenti Obama i bëri thirrje kombit të heqë flamujt e saj të Konfederatës . Guvernatorët republikanë të Karolinës së Jugut dhe Alabama hoqën flamujt. Shitësit më të mëdhenj të vendit premtuan të ndalojnë shitjen e memorandumeve të Konfederatës. Përpjekje të ngjashme janë rritur gjatë presidencës së Donald Trump, pikërisht sepse Trump dhe përkrahësit e tij kanë treguar se si e kaluara ka sforcuar, rrugën e saj në të tashmen, shkruan abcnews.al
Vjeshtën e kaluar unë botova një libër që argumentoi se kombet e tjera duhet të mësojnë shumë nga mënyrat me të cilat Gjermania është përballur me të këqijat e së kaluarës së saj. Meqenëse ndjekësit e Trump tundin flamuj të Konfederatës, amerikanët tani e dinë që nazistët nuk janë vetëm një problem gjerman. Sidoqoftë, shumica e britanikëve ishin të hutuar nga pretendimet e mia. Shumë kanë menduar se britanikët nuk kishin asgjë për të mësuar nga gjermanët që nga koha kur sundonte Hitleri. Kam arritur në përfundimin se dielli nuk perëndon kurrë për perandorinë britanike. Siç vërejti Neil MacGregor , gjermanët përdorin historinë e tyre për të menduar për një të ardhme, ndërsa britanikët përdorin historinë e tyre për të ngushëlluar veten për një dhuratë më pak të lavdishme.
Megjithatë, britanikët dhe të tjerët po mundohen të rikuperojnë kohën e humbur: menjëherë pasi një statujë e Edward Colston u hoq në portin e Bristol , një statujë e mbretit Leopold II u hoq në Belgjikë . Monumentet nuk janë thjesht çështje trashëgimie; kjo është arsyeja pse ne nuk kujtojmë gjithçka. Monumentet janë vlera, që mishërojnë idealet që ne zgjedhim të nderojmë. Në qoftë se nuk vendosim të festojmë për vlerat e tyre, statujat e pronarëve të skllevërve atëherë u përkasin muzeve, jo rrugëve publike. Ne nuk mund të kemi një të tashme të drejtë dhe të denjë për aq kohë sa nuk pranojmë të përballemi me të kaluarën, shkruan abcnews.al
Gjermanëve u desh ca kohë për ta mësuar këtë pas luftës së dytë botërore, por ata më në fund shpikën një koncept për të: Vergangenheitsaufarbeitung, që përkthehet “duke punuar për të kaluarën”. Tani Berlini ka një numër marramendës dhe shumëllojshmëri monumentesh për viktimat e racizmit të tij vrastar. Duke kujtuar atë që bënë dikur ushtarët e saj, Gjermania bëri një zgjedhje për vlerat që dëshiron të hedhë poshtë. Zgjedhje të tjera, siç është ngritja e mureve në ndërtesat qeveritare, pasqyrojnë vlerat që populli dëshiron të ruajë: demokracia duhet të jetë transparente. Rindërtimi i Berlinit – një proces i gjatë, ligjërues në të cilin historianët, politikanët dhe qytetarët debatuan për më shumë se një dekadë – ishte inspirues. Askush, më së paku një gjerman, nuk ka pretenduar që rindërtimi dhe riemërtimi i peizazhit të Berlinit ka zhdukur rrënjët e racizmit. Hapësira publike e qytetit përfaqëson vendime për ato vlera që republika e ribashkuar duhet të mbajë, shkruan abcnews.al
Përveç hapësirës publike, Gjermania pagoi dëmshpërblime, rishkroi planet mësimore të shkollës për të përfshirë materiale kundër racizmit dhe mbushi muzetë e saj me aspektet më të këqija të historisë së saj. A mund të krahasohet mënyra si veproi Gjermania me të tjerët?
Dallimet janë të lehta për tu numëruar por krahasimet janë të mundshme, ndonjëherë edhe të domosdoshme. Toni Morrison ia kushtoi Belovit , romanin e saj për skllavërinë, duke iu referuar afrikanëve dhe pasardhësve të tyre që vdiqën si rezultat i tregtisë së skllevërve. Ndërsa Gjermania është përballur me tmerret e së kaluarës së saj, kombet e tjera duhet të veprojnë njësoj.
Nga Baltimore në Bristol në Brisbane, mijëra janë duke treguar solidaritet me amerikanët me ngjyrë dhe janë duke bërë thirrje për një rishqyrtim të historive të tyre lokale. Ndoshta koronavirusi na ka dhënë një shans: të shohim se sa thellë jemi të lidhur, dhe të prekshëm nga të njëjtat sëmundje, si dhe sesi pabarazitë vazhdojnë ende. Përballja me historinë nuk është një vaksinë kundër racizmit; ekzistenca e partive të djathta në Gjermani tregon se cili proces mund të jetë i gjatë dhe kompleks. Sidoqoftë, është një fillim i domosdoshëm./abcnews.al
