sulme

Ndoshta është sulmi më i egër që Irani ka nisur kundër Shteteve të Bashkuara në katër dekada të konfliktit të fshehtë .

Irani do ta ketë ditur që trupat normalisht janë në gjumë në orët e para të mëngjesit.

Irani gjithashtu do të ketë ditur që SH.B.A. ka një sistem të fortë të mbrojtjes ajrore që do të kishte qenë në gatishmëri të lartë dhe se raketat  e tij mbase do të “tkurreshin” kundër një teknologjie të tillë.

Sulmet e raketave nuk kanë kuptim nëse qëllimi i Teheranit ishte të dëmtonte vërtet trupat amerikane në një mase të madhe – siç disa premtuan se do t’a bënin.

Sulmet e së mërkurës dërguan një mesazh se Irani do të shkelë vijat e kuqe të SHBA dhe do të angazhohej në luftë të drejtpërdrejtë, por ata nuk vranë askënd.

E vetmja gjë e plagosur mund të jetë krenaria ushtarake iraniane që në momentin që ata kishin shpresuar aq shumë nuk morën dot gjak nga kundërshtari i tyre.

Tre shpjegime të mundshme

Gjendja akoma po qetësohet, dhe madje në kohën më të mirë motivet e Iranit mund të jenë të errëta, por ekzistojnë tre shpjegime të mundshme për këtë veprim.

Së pari, Khamenei, Udhëheqësi Suprem i Iranit, nuk është në nivel me atë që ushtria e tij mund të arrijë dhe mbivlerësoi efektivitetin e sulmeve, të cilat më pas dështuan.

Një llogaritje e tillë e gabuar do të ishte befasuese, duke pasur parasysh njohuritë e çështjeve ushtarake iraniane.

Së dyti, goditja e bazave ushtarake gjatë natës me një numër të vogël raketash – do të siguronte devijimin që të dy palët mund të kërkonin përfundimisht.

Kjo do të ishte logjike, duke pasur parasysh që as Teherani dhe as Uashingtoni nuk kanë shumë për të fituar nga një luftë e zgjatur.

Së treti, mund të jetë një taktikë nga Irani për të zhytur SHBA në një siguri të rrëmë.

Kjo do të kërkonte shumë mendjemprehtësi strategjike nga një ndarje e qeverisë në mes të vijave të ashpra dhe krahëve të moderuar, dhe do të nënkuptonte që Teherani ishte relativisht i sigurt se asnjë amerikan nuk do të lëndohej në këtë sulm raketor.

Zyra e Kryeministrit Irakian tha se atij iu dha njoftimi gojor nga Teherani pak para se të ndodhte sulmi.

Rreziku i një veprimi të menjëhershëm

Nëse sulmet në Irak janë me të vërtetë sfera e plotë e reagimit të Iranit, ato mbartin një rrezik tjetër: që administrata Trump mendon se çdo gjë përfundoi me vrasjen e gjeneralit dhe se Irani është zhdukur.

Kjo do të çonte në veprime të mëtejshme joracionale nga Uashingtoni, mbase jo vetëm kundër Iranit por edhe armiqve të tjerë. Do të bëjë që Irani të duket i dobët, gjë që mund të forcojë kundërshtarët e tjerë rajonalë të Teheranit.

Ministri i Jashtëm i Iranit, Javad Zarif, ka dërguar një mesazh të qartë se Irani nuk dëshiron luftë.

Teherani dhe Uashingtoni kanë një gjë të përbashkët: Mungesa e oreksit të tyre për një konflikt të zgjatur dhe të hapur me njeri-tjetrin. Irani ka një ekonomi të dobët dhe kundërshtime të brendshme ndërsa Trump dëshiron rizgjedhjen.

Irani ka bërë reagimin e tij me zë të lartë, publik dhe të zjarrtë ndaj vrasjes befasuese të komandantit të lartë të vendit.

Kjo mund të jetë, ose – ka më shumë të ngjarë – të paralajmërojë një hakmarrje të ngadaltë kundër bazave të tjera, më të buta, nga proxies ose tek forcat e fshehta – hakmarrja që shumica e analistëve e prisnin.

Të dy palët mund të jenë larguar qëllimisht nga një konflikt i gjatë dhe i çrregullt. Megjithatë, ata të dy kanë mësuar se mund të sulmojnë njëri-tjetrin në mënyrë direkte.

Të dy kanë bërë gjëra që ishin ndoshta të paimagjinueshme një javë më parë. Por SHBA dhe Irani duhej të arrinin në një vend shumë më të errët nga sa kishin parë në dekada për të zgjedhur qetësinë./abcnews.al