Edmond Tupe: Huazimet nga “snobordhacë” që përulen

schedule21:23 - 14 Shtator, 2018

schedule 21:23 - 14 Shtator, 2018

I ftuari i dytë në emisionin “Provokacija” nën drejtimin e gazetarit Mustafa Nano në Abc News ishte përkthyesi dhe autori i disa librave Edmond Tupe. Një diskutim interesant mbi gjuhën shqipe dhe problematikat e saj.

Ai tregoi se media dhe politika janë shtrembërueset kryesore të gjuhës. Për fjalët e huaja u tregua se përdorimi i shumtë i tyre është shumë i dëmshëm.

“Është shumë e dëmshme sepse shtrembërimi i gjuhës të çon në shtrëmbërim të mendimeve. Duhet redaktori. Rubrikat e mia unë tashmë i lexoj 4 herë sepse bombardohemi nga këto lloj gabimesh. Fjalë si “mall” “përmallosje” do të bien në fondin pasiv të gjuhës shqipe duke u përdorur vetëm në letërsi.”

Mes gazetarit Nano dhe autorit Tupe u bë gjithashtu dhe një lojë fajlore e lezetshme ku u dhanë shembuj konkretë se si gjuha shqipe po zëvendësohej nga fjalët e huaja. P.sh.: prezencë/prezent – prani; reciprok – i ndërsjellë; perfekt – i përsosur; suport – mbështetje; raport – marrëdhënie; kompeticion – garë; fokusim – përqëndrim; relaksohem – shtendosen etj. Sipas Tupes, përdorimi i këtyre fjalëve është bërë modë dhe konsiderohet si promovim intelektual.

Ai foli për “snobordhacët”, të cilët, sipas tij, janë njerëzit që përulen para të huajve duke harruar termat origjinale shqiptare për të mbartur fjalë përtej kufijve. Tupja shprehet se përdorimi i shpeshtë i fjalëve të huaja zhduk një zinxhir të tërë fjalësh në gjuhën shqipe. Gjithashtu nuk mund të mohohet dhe pasurimi i korpusit leksiokor dhe morfor-sintaksor sepse janë futur struktura të reja.

Si përfundim u tha se gjuha reagon dhe do të vazhdojë të reagojë sa kohë që njerëzit verbalisht do të komunikojmë./abcnews.al