Përktheu: Sonila Backa-abcnews.al
Më 6 shtator, ushtria e Ukrainës nisi një ofensivë të papritur në provincën verilindore të vendit, Kharkiv, duke shënuar suksese të mëdha. Në harkun javor të një jave, presidenti Zelensky tha se ushtria e tij kishtre çliruar 1000 kilometra katrorë territor nga Rusia.
Çuditërisht, pjesa më e madhe e kësaj nuk ka ardhur si pasojë e një ofensive që ka qenë e diskutuar prej kohësh në rajonin jugor të Khersonit, e cila filloi më 29 gusht, por nga ofensivë e vogël në jug-lindje të qytetit të Kharkiv.
Flamuri verdheblu i Ukrainës po valëvitet tani në disa qytete dhe fshatra të çliruara. Pamjet nga videot të rajonit të Kharkiv tregojnë banorët vendas duke brohoritur dhe duke përqafuar ushtarët ukrainas.
Luftimet tani po zhvillohen në Kupyansk, një qendër kryesore logjistike ruse, e cila vetëm katër ditë më parë ishte rreth 60 km pas vijës së frontit. Mijëra trupa ruse së shpejti mund të bllokohen midis ukrainasve që po përparojnë dhe lumit Oksil në vijën e pasme të tyre, raporton abcnews.al.
Analistët ushtarakë pro-rusë janë të zemëruar me kolapsin e mbrojtjes së vendit të tyre dhe rrëmujën e dukshme në komandën e Rusisë. Kundërsulmi i Kharkivit është lëvizja më e rëndësishme në favor të Ukrainës që nga fundi i marsit, kur ushtria ruse në periferi të Kievit, u tërhoq nga i gjithë rajoni rreth kryeqytetit në atë që e përshkroi si një “gjest të vullnetit të mirë”.
Rastësisht, ofensiva e fundit po udhëhiqet nga gjenerali Oleksandr Syrsky, i cili gjithashtu organizoi mbrojtjen e Kievit në shkurt dhe mars. Ai ka vënë re një pikë të dobët në linjat ruse pranë qytetit të Balakliya, i cili ka qenë në kontrollin e forcave ruse që nga marsi.
Balakliya u rrethua shpejt, duke i lejuar ukrainasit të lëviznin më në lindje për të përçarë forcat ruse në lumen Oskil, duke vendosur një kontigjent në jug. Tre ura të vogla lidhin bregun perëndimor me lindjen, por ato janë të përfshira brenda rrezes së artilerisë ukrainase. Duket se Rusia kishte ridislokuar një pjesë të konsiderueshme të trupave të saj elitare për t’u mbrojtur kundër kundërofensivës ukrainase në rajonin e Kherson.
“Lufta është arti i mashtrimit”, thotë një burim në forcat e armatosura të Ukrainës. “Ne arritëm t’i mashtronim ata.”
Por ajo që është më pak e qartë është përse forcat ruse nuk arritën të parashikonin rrezikun dhe pse nuk kanë qenë në gjendje të përdorin armët dhe raketat për të ndaluar sulmet. Ofensiva e Kharkiv-it nuk ishte e papritur.
Një ushtar ukrainas që mori pjesë në sulmin fillestar tha se kolonat e trupave ruse u larguan nga zona pas breshërive intensive të artilerisë më 4 dhe 5 shtator.
“Ata u zhvendosën edhe para se ne të fillonim të luftonim,” tha ai. “Ata duhet ta kenë ditur se ne do të sulmonim, por ata nuk e kishin idenë se çfarë mund të humbnin. Ata nuk e kuptuan se ishte e rëndësishme.” Ukraina filloi ofensivën nga toka më 6 shtator, duke marrë fillimisht kontrollin e qyteteve rreth Balakliya.
Të nesërmen, qyteti u rrethua. Pas dy ditë luftimesh në rrugë, një grup ushtarësh ukrainas ngritën flamurin e tyre mbi bashkinë e qytetit. Një burim lokal thotë se disa nga rusët u veshën me rroba civile dhe u arratisën me biçikleta dhe makina të vjedhura.
Rrethimi i Balakliya ishte vetëm fillimi i problemeve për Rusinë.
Paralelisht, forcat ukrainase po përparonin drejt lindjes përmes Volokhiv Yar, Shevchenkove dhe më në fund drejt Kupyansk, një qendër kryesore hekurudhore për furnizimin e forcave ruse në jug.
Nga 8 shtatori, luftimet për atë qytet kishin filluar. Një foto që qarkulloi në rrjetet sociale një ditë më vonë tregonte ushtarët që pozonin pranë një tabele në skajin jugor të saj, raporton abcnews.al.
Analistët ushtarakë pro-rusë u habitën, duke akuzuar komandën e lartë të vendit për tradhti. Igor “Strelkov” Girkin, një ish-oficer i FSB-së, shërbimi rus i sigurisë, i cili udhëhoqi trupat e mbështetur nga Rusia në betejën e parë të luftës Rusi-Ukrainë në vitin 2014, konfirmoi se njësitë ukrainase po kryenin bastisje brenda territorit të kontrolluar nga Rusia.
Kanale të tjera të mediave sugjerojnë se tani po zhvillohet një garë për dërgimin e rezervave për të ndaluar përkeqësimin e mëtejshëm të situatës. Ushtria ruse publikoi pamjet e armëve dhe automjeteve që ishin shkatërruar në vijën e frontit, raporton abcnews.al.
Sipas një burimi të inteligjencës ushtarake ukrainase, suksesi i ofensivës ishte i kushtëzuar nga raketat me rreze të gjatë që Amerika ka dërguar, të cilat përmbajnë emetimet e radarëve të mbrojtjes ajrore ruse dhe pajisjeve të tjera. Ai gjithashtu mbështetej në sistemet tokë-ajër që janë një kërcënimin për avionët rusë: burimet ukrainase veçojnë Gepard të Gjermanisë.
Ky kërcënimin bëri që Rusia të hezitonte të përdorte fuqinë e saj ajrore, pasi kur e bëri diçka të tillë ajo pësoi humbje të mëdha, raporton abcnews.al. Raporte të pakonfirmuara sugjerojnë se të paktën një avion luftarak rus dhe dy helikopterë u rrëzuan gjatë kundërofensivës të Ukrainës. Avionët rusë thuhet se kanë hasur vështirësi të bëjnë dallimin midis njësive ruse dhe ukrainase në fazën e luftimeve, me linjat e frontit që po zhvendosen me shpejtësi.
“Ata janë të verbër dhe ne po shohim gjithçka”, pohoi zyrtari ukrainas. Nëse kundërofensiva do të ketë sukses, tani do të varet nga shpejtësia, argumenton ai. Nëse Ukraina mund të mbrojë pozicionet e saj të reja pranë lumit Oskil përpara se të mbërrijnë përforcimet ruse, Izyum në jug do të ishte në kontrollin e forcave ruse.
Ka pasur raportime se ushtria ukrainase ka kryer gjithashtu sulme në jug të Izyum, në një përpjekje të mundshme për të rrethuar qytetin. Rrethimi i qytetit ose kërcënimi i operacioneve ruse atje, do të krijonte një boshllëk në logjistikën ushtarake ruse në rajonin e Luhanskut, që do të duheshin javë për tu rikuperuar.
Gjithashtu do t’i mundësonte Ukrainës të rimarrë qytetet që Rusia pushtoi pas betejave të gjata dhe të përgjakshme gjatë verës. Udhëheqësit e Ukrainës kanë kërkuar prej kohësh një pikë kthese në luftë: një operacion që do t’u tregonte mbështetësve perëndimorë se Ukraina mund ta fitojë atë, nëse pajiset me armët e duhura.
Këtë javë gjenerali Valery Zaluzhny, komandanti i përgjithshëm i Ukrainës, bëri deklaratën e tij të parë publike mbi këtë temë. Suksesi ishte “drejtpërsëdrejt dhe ekskluzivisht i varur nga burimet në dispozicion të Ukrainës”, tha ai. Kundërsulmi në Kherson ka pasur rezultate të ndryshume.
Viktimat janë të shumta, sipas një zyrtari dhe progresi ka qenë relativisht i ngadaltë.
Por lajmet nga Kharkiv do të stepin disi vendosmërinë perëndimore.
Me 8 shtator, gjatë një takimi të ministrave të mbrojtjes në bazën ajrore Ramstein në Gjermani, lajmin për përparimin e forcave në Balakliya u prit me duartrokitje. Duke folur në Pragë, ditën e neserme, Lloyd Austin, sekretari i mbrojtjes së Amerikës, e përshkroi kundërsulmin e forcave ukrainase në Kherson dhe Kharkvi, inkurajuese.
Disa e shohin si thelbësorë. “Pas 7 muajsh luftimesh të ashpra dhe të dëshpëruara, historianët e ardhshëm mund ta shohin këtë si një pikë kthese të rëndësishme,” tha Mick Ryan, një gjeneral australian në pension që po analizon konfliktin.
“Iniciativa strategjike në këtë luftë mund të jetë zhvendosur tek ukrainasit gjatë ditëve të fundit”.
/abcnews.al
