Nga Merlyn Thomas dhe Jake Horton, BBC
Kanë kaluar gati gjashtë muaj nga koha kur Hamasi depërtoi nga Gaza në Izrael më 7 tetor, duke vrarë rreth 1200 njerëz dhe duke marrë peng qindra të tjerë.
Si kundërpërgjigje për këtë masakër, Izraeli u zotua të shkatërrojë Hamasin, duke e urdhëruar të kthente të gjithë pengjet “në shtëpi”.
Sulmet vazhduan edhe në Palestinë, duke vrarë të paktën 33,000 persona, shifra këto të publikuara ministria e Shëndetësisë e drejtuar nga Hamasi. Gjithashtu zona të ndryshme në Gaza janë shkatërruar si pasojë e sulmeve.
Ndërkohë Izraeli thotë se ka vrarë mijëra anëtarë të Hamasit dhe ka shkatërruar një pjesë të madhe të rrjetit të gjerë të tuneleve nën Gaza, të cilat Hamasi i ka përdorur për të kryer sulme.
BBC Verify ka analizuar deklaratat publike dhe postimet në mediat sociale nga Forcat e Mbrojtjes të Izraelit dhe ka vlerësuar provat e deklaruara të Izraelit.
Sa liderë të Hamasit janë vrarë?
Para 7 tetorit, Hamasi mendohej të kishte rreth 30,000 luftëtarë në Gaza, sipas raporteve që citojnë komandantët e IDF.
Shumë prej figurave të larta politike të Hamasit si Ismail Haniyeh, i konsideruar si udhëheqësi i përgjithshëm i grupit, jetojnë jashtë vendit.
Por shumë nga strukturat e saj udhëheqëse ushtarake mendohet se janë brenda Gazës.
Në një deklaratë të fundit, IDF tha se kishte vrarë rreth 13,000 luftëtarë të Hamasit që nga fillimi i luftës, megjithëse nuk tha se si e llogariti këtë shifër.
Izraeli publikon gjithashtu emrat e liderëve të Hamasit që thotë se janë vrarë.
Gjithsej 113 persona janë emëruar që nga tetori, shumica dërrmuese e të cilëve u raportuan të vrarë në tre muajt e parë të luftës. Për krahasim, ushtria izraelite nuk raportoi asnjë lider të lartë të Hamasit të vrarë në Gaza këtë vit deri në mars.
Më 26 mars, IDF tha se kishte vrarë Marwan Issa, zëvendës komandant i krahut ushtarak të Hamasit.
I konsideruar si një nga njerëzit më të kërkuar të Izraelit. SHBA ka thënë se beson se ai është vrarë, por Hamasi nuk e ka konfirmuar.
IDF publikon emrat e individëve për të cilët thotë se janë udhëheqës të lartë të Hamasit që janë vrarë, por ende nuk është mundur të verifikohet nëse ata janë anëtarë të grupit. Jashtë Gazës, udhëheqësi politik i Hamasit, Saleh al-Arouri vdiq në një shpërthim në periferinë jugore të Bejrutit, Dahiyeh, në janar.
Izraeli është akuzuar si përgjegjës për atë sulm. Megjithatë, ekspertët për BBC thanë se shumë nga udhëheqësit e grupit në Gaza, përfshirë Yahya Sinwar, besohet se janë ende gjallë.
“IDF nuk ka qenë në gjendje të arrijë në krye të udhëheqjes së Hamasit,” thotë Mairav Zonszein, një analist i lartë për çështjet izraelito-palestineze në Grupin Ndërkombëtar të Krizave.
Sa pengje mbeten në Gaza?
Sipas shifrave zyrtare izraelite, 253 persona u morën peng më 7 tetor .
Nga këto: 109 janë liruar si pjesë e shkëmbimeve të të burgosurve ose në marrëveshje të veçanta.
-3 janë shpëtuar nga ushtria izraelite në operacione ushtarake
Trupat e 11 pengjeve janë gjetur, duke përfshirë tre që IDF pranoi se i kishte vrarë në një nga operacionet e tyre.
Pengu më i ri i konfirmuar është 18 vjeç dhe më i madhi 85 vjeç.
Nga 130 pengjet e mbetura, Izraeli thotë se të paktën 34 janë të vdekur.
Hamasi nga ana tjetër thotë se numri i pengjeve të vdekur është më i lartë si rezultat i sulmeve ajrore të IDF. Por këto pretendime nuk janë verifikuar. Dy pengjet më të reja të marra në sulmet e Hamasit ishin Ariel dhe Kfir, të cilët ishin 4 vjeç dhe 9. Vdekja e tyre është raportuar, por nuk është konfirmuar.
Sa pjesë e rrjetit të tunelit të Hamasit është shkatërruar?
Izraeli premtoi të shkatërrojë rrjetin e gjerë të tuneleve të grupit nën Gaza, të cilin e përdor për të lëvizur mallra dhe njerëz.
Hamasi ka thënë më parë se rrjeti i tij i tunelit shtrihet për 500 km, megjithëse nuk ka asnjë mënyrë për ta verifikuar këtë në mënyrë të pavarur, shkruan BBC.
Në një përgjigje për BBC- IDF, thanë se forcat e tyre kishin shkatërruar një pjesë të madhe të infrastrukturës terroriste në Gaza.
Gjithashtu ka treguar herë pas here prova të tuneleve të Hamasit që ata kanë zbuluar.
Në nëntor, IDF publikoi pamjet video të një pjese të një rrjeti tuneli nën spitalin al-Shifa në qytetin e Gazës, i cili tha se po përdorej si qendër komandimi.
Labirinti nën Gaza përbëhet nga disa komponentë, duke përfshirë rrugët e tunelit dhe dhoma të ndryshme, si dhe pikën në të cilën tuneli takohet me sipërfaqen, këto njihen si boshte tuneli. Nga mesazhet që analizuam, 36 referuan që goditën gjithsej më shumë se 400 boshte tunelesh.
Megjithatë, barazimi i një boshti me një tunel të tërë do të ishte mashtrues, thotë Dr Daphné Richemond-Barak, një eksperte për luftërat nëntokësore që jep mësim në Universitetin Reichman në Izrael.
Ofensiva e Izraelit ka pasur një çmim të lartë
Synimet e luftës së Izraelit kanë pasur një kosto të madhe për palestinezët në Gaza. Më shumë se 33,000 njerëz janë vrarë, sipas ministrisë së shëndetësisë të drejtuar nga Hamasi.
Ndarja e fundit demografike e ministrisë nga 5 prilli tregon se më shumë se 70% e të vrarëve ishin gra dhe fëmijë.
Shumë të tjerë janë zhvendosur dhe lënë të pastrehë ndërsa forcat izraelite po përpiqen të shkatërrojnë infrastrukturën e Hamasit. Mbi 1.7 milionë njerëz janë zhvendosur brenda vendit, sipas Kombeve të Bashkuara. Më shumë se 56% e ndërtesave të Gazës janë dëmtuar ose shkatërruar që nga 7 tetori, sipas analizës së të dhënave satelitore.
Gjashtë muaj që nga fillimi i luftës, dhe është ende e paqartë nëse Izraeli i ka arritur qëllimet e tij në luftë, përfundon BBC.
/abcnews.al/
