Autonomia në Veneto dhe Lombardi të Italisë dhe pavarësia e Katalonjës

Rajoni i Lombardisë dhe Venetos organizuan të dielën një referendum për më shumë autonomi ekonomike në Itali. Dojçe Vele në një artikull vëren se mes kërkesave të tyre dhe rastit të Katalonjës ka disa ngjashmëri dhe disa dallime.
Përpjekjet për pavarësi në Katalonjë duket se kanë vënë në lëvizje një efekt domino. Tani janë edhe rajonet e Italisë veriore Veneto dhe Lombardi që kërkojnë më shumë autonomi. Veriu i pasur ndihet i zhvatur nga qeveria qendrore e Romës dhe i pyeti qytetarët se a dëshirojnë pavarësi më të madhe financiare. Në të dyja rajonet mbi 90 përqind e atyre që morën pjesë në votim votuan me “po”. Por lind pyetja se a do të kthehet Italia e Veriut në një Katalonjë?
Të tria rajonet janë të pasura. Në Katalonjë sigurohet rreth 20 përqind e produktit social bruto të Spanjës. Veneto dhe Lombardia përgjigjen së bashku për një të tretën e fuqisë ekonomike të Italisë.
Kërkesa për më shumë autonomi nuk është e re. Në Katalonjë ka pasur përpjekje që në shekullin e 19-të për të themeluar një shtet të vetin brenda republikës spanjolle. Gjatë diktaturës së Frankos në vitet 1939 deri 1975, u bënë përpjekje që të mbyten që në themel lëvizjet për pavarësi. Edhe në Italinë e Veriut ideja për pavarësinë nuk është e re. Ky rajon konsiderohet zona ku u krijua më 1989 Partia Lega Nord, e cila në një kohë kërkoi edhe shkëputjen e veriut të pasur nga jugu më i varfër.
Pjesëmarrja në votime lë për të dëshiruar. Në Lombardi në votimin për referendumin morën pjesë vetëm rreth 40 përqind e personave më të drejtë vote. Në Katalonjë qenë 42 përqind, megjithëse këtu zgjedhësit u penguan edhe nga veprimet masive të policisë spanjolle.
Italianët e Veriut nuk duan të themelojnë një shtet të pavarur. Pavarësia që ata duan është vetëm e natyrës ekonomike. Me metropolet e tyre të turizmit, Venecia, Verona dhe Milano, Veneto dhe Lombardia janë dy prej rajoneve më të pasura të vendit. Presidentët e tyre rajonalë, Luca Zaia dhe Roberto Maroni kundërshtojnë rrethanën që janë të detyruar të dërgojnë kaq shumë para në Romë. Përmes votimit ata morën mbështetje nga populli.
Kurse katalanët duan më shumë. Pavarësinë e nënshkruar në 10 tetor, Presidenti Carles Puigdemont vërtet që e anuloi menjëherë. Por kërkesën e kryeministrit Rajoy që të heqë dorë deri në 19 tetor shprehimisht nga të gjitha tendencat për pavarësi ai nuk e respektoi.
Në Italinë e Veriut, votimet janë në përputhje me kushtetutën. “Këto dy referendume janë legjitime, në një kohë që ai në Katalonjë nuk ishte i tillë”, tha Presidenti italian i Parlamentit Evropian në një intervistë për gazetën “Il Messagero”. Kurse në Katalonjë, që para se njerëzit të jepnin votën, referendumi u ndalua nga Gjykata Kushtetuese dhe u shpall antikushtetues.