Në spektrin e sjelljes së çoroditur, lënia e një karroce në mes të një hapësire parkimi është një prishje e strukturës shoqërore. Ajo në të cilën disa konsumatorë shprehin pak vëmendje për të tjerët duke mos e kthyer një karrocë në vendin e duhur. Pse ndodh kjo?
Në një shpjegim për Scientific American, Krystal D’Costa shqyrtoi disa arsye të besueshme pse blerësit shmangin karrocën. Mund të jetë shumë larg nga vendi ku ata parkuan, ata mund të kenë një fëmijë që e bën kthimin të vështirë, moti mund të jetë i keq, ose mund të kenë kufizime fizike që e bëjnë kthimin e tij sfidues. Përndryshe, ata thjesht mund të besojnë se është detyra e punonjësit të supermarketit ose dyqanit të marrin karrocën e tyre të përdorur.
Sipas D’Costa, personat që kthejnë karrocën mund të motivohen nga presioni shoqëror, ata kanë frikë nga një vështrim mohues nga të tjerët ose nga një precedent. Nëse asnjë karrocë tjetër nuk është hedhur mënjanë, ata nuk duan të jenë të parët.
Njerëzit që drejtohen nga qëllimi nuk shqetësohen domosdoshmërisht nga faktorë të tillë. Dëshira e tyre për të shkuar në shtëpi, për të qëndruar me fëmijën e tyre ose për të qëndruar “ftohtë” tejkalon udhëzimet shoqërore, shkruan abcnews.al.
Injorimi i këtyre normave nëse një person mendon se nuk është duke bërë kështu u ekzaminua në një studim botuar në revistën Science në 2008. Në eksperiment, studiuesit vëzhguan dy rrugica ku ishin parkuar biçikletat. Të dy rrugicat kishin postuar tabela që ndalonin mbishkrime. Pavarësisht nga shenja, njëri prej tyre kishte shenja në sipërfaqe. Studiuesit më pas ngjitën një fletushkë në dorezat e biçikletave për të parë se si do të reagonin këmbësorët. Në rrugicën me mbishkrime, 69 përqind e hodhën atë mënjanë ose e ngulën në një biçikletë tjetër. Në rrugicën pa mbishkrime, vetëm 33 përqind e subjekteve kanë hedhur mbeturina. Mësimi? Njerëzit mund të kenë më shumë gjasa të braktisin rendin shoqëror nëse mjedisi që i rrethon tashmë po shfaq shenja neglizhence.
Në një eksperiment tjetër, studiuesit kryen provën e fletushkave me një parking që kishte karroca të organizuara dhe karroca të shpërndara përreth në kohë të veçanta. Kur karrocat ishin kudo, 58 përqind e njerëzve linin fletushkat në tokë në krahasim me 30 përqind kur karrocat u kujdesën.
Shembujt shoqërorë janë qartësisht ndikues. Sa më shumë njerëz të kthejnë karrocat, aq më shumë të tjerët do të bëjnë të njëjtën gjë. Sigurisht që do të ketë skaje të jashtme. Disa lexues i shkruan D’Costa duke ndjekur pjesën e saj të parë për të deklaruar se ata nuk i kthyen karrocat në mënyrë që të mbanin punëtorët e dyqaneve të zënë dhe të punësuar, duke injoruar faktin se funksioni kryesor i atyre anëtarëve të stafit është të marrin karrocat nga ena dhe përsëri në dyqan.
Derisa karrocat e kthyera të bëhen sjellje e pranuar botërisht, karrocat e rastit do të mbeten një pjesë e madhe e parkingjeve./abcnews.al
