Nga David Swift, Unherd
Netanyahu njoftoi se u kishte thënë diplomatëve amerikanë se ishte kundër krijimit të një shteti palestinez pas luftës së tanishme në Gaza. Kryeministri izraelit tha se “në çdo marrëveshje të ardhshme, Izraelit i duhet kontrolli i sigurisë mbi të gjithë territorin në perëndim të lumit Jordan.
Kjo bie ndesh me idenë e sovranitetit palestinez”. Ai shtoi se amerikanët ishin të vetëdijshëm për pikëpamjen e tij dhe se “kryeministri duhet të jetë i aftë t’u thotë jo miqve tanë”.
Kjo është drejtpërdrejt në kundërshtim me shumë nga deklaratat e tij të mëparshme publike për këtë çështje.
Në vitin 2009, gjatë një fjalimi në Universitetin Bar-Ilan, Netanyahu foli për dëshirën e tij për të parë “dy kombe të lira”, në vitin 2013, në të njëjtin universitet, ai foli për një shtet të çmilitarizuar palestinez.
Në vitin 2015, Netanyahu u tha Kombeve të Bashkuara se ai mbështeste “vizionin e dy shteteve për dy popuj”, dhe në një fjalim tjetër në OKB vitin e ardhshëm ai pretendoi se “nuk kishte hequr dorë nga paqja” dhe mbeti “i përkushtuar ndaj një vizioni” të paqes të bazuar në dy shtete për dy popuj”, raporton abcnews.al.
Si kritikët ashtu edhe mbështetësit e Netanyahut iu përgjigjën me skepticizëm këtyre deklaratave, jo më pak sepse, me përjashtim të fjalimeve të Bar-Ilan, ato zakonisht bëheshin në anglisht për një audiencë jashtë shtetit dhe nuk synonin të dëgjoheshin ose besoheshin nga baza e tij politike vendase.
E majta izraelite supozoi se ai po gënjen dhe e kuptoi se nuk mund të kishte “zgjidhje me dy shtete” me Bibin si kryeministër; E djathta gjithashtu i cilësoi këto si fjalë të pakuptimta dhe nuk u shqetësua se ai në të vërtetë donte të thoshte atë që tha.
Në të gjithë spektrin politik, u supozua botërisht se ai po e bënte këtë për të qetësuar amerikanët.
Kjo i shton një rëndësi shtesë komenteve: që Netanyahu po shpreh hapur kundërshtimin e tij ndaj një shteti palestinez dhe duke shtuar qartë se ai e ka informuar SHBA-në për këtë, duke treguar se ai nuk është më i interesuar të ruajë fasadën e tij të mëparshme.
Edhe pse në Perëndim nuk raportohet pothuajse, për disa dekada tani e djathta izraelite ka argumentuar se vendi duhet të largohet haptazi nga politika e SHBA-së dhe të çlirohet nga ndikimi amerikan, edhe nëse kjo do të thotë të rrezikojë ndihmën ushtarake prej 3.3 miliardë dollarësh që Izraeli merr çdo vit nga SHBA.
Kjo ndjenjë është zgjeruar me rëndësinë në rritje të lëvizjes së kolonëve në politikën e krahut të djathtë në Izrael, shumë prej të cilëve janë fundamentalistë fetarë dhe literalistë të shkrimeve të shenjta, të cilët argumentojnë se nuk kanë nevojë për SHBA-në pasi Zoti është në anën e tyre.
Sipas Perëndimit, Izraeli dhe Shtetet e Bashkuara janë të bashkuar në një pikë ose se i pari është një partner i vogël në një projekt më të gjerë imperialist amerikan.
Por kjo injoron argumentin e gjatë të së djathtës izraelite që ata mund ta përballojnë pa ndihmën e SHBA-së si ushtarakisht ashtu edhe ekonomikisht, dhe se kjo do t’u japë atyre një liri më të madhe për të vepruar si të duan në lidhje me palestinezët.
Në vitin 1982, kryeministri i atëhershëm i Izraelit Menachem Begin i tha një senatori të ri të quajtur Joe Biden: “Mos na kërcënoni se do t’jua ndërpresim ndihmën.
Nuk do të funksionojë. Unë nuk jam një çifut që jetoj me frikë. Unë jam një hebre krenar me 3700 vjet histori të qytetëruar.” Ai vazhdoi: “Ne do t’i qëndrojmë parimeve tona. Ne do t’i mbrojmë. Dhe, kur të jetë e nevojshme, ne do të vdesim përsëri për ta, me ose pa ndihmën tuaj.”
Sot, duket sikur Netanyahu është i përgatitur të përmbushë premtimet ose kërcënimet të një prej paraardhësve të tij si udhëheqës i Likud, raporton abcnews.al.
Nëse ai është në gjendje ta bëjë, kjo sugjeron një të ardhme shumë më të errët për rajonin dhe popullin palestinez, një të ardhme në të cilën Izraeli operon me edhe më pak shqetësime për presionin diplomatik ose opinionin ndërkombëtar, dhe pa asnjë shqetësim për përçmimin amerikan.
Megjithatë ditët e Netanyahut janë të numëruara. Ai e di se nuk do të rizgjidhet më dhe objektivi i tij kryesor është të mbajë koalicionin e tij të bashkuar, të shmangë zgjedhjet dhe të qëndrojë në pushtet.
Prandaj, deklarata e djeshme duhet parë në këtë këndvështrim: më shumë si një hapje politike ndaj partnerëve të koalicionit të krahut të djathtë si Itamar Ben-Gvir dhe Bezalel Smotrich sesa një parashikim i politikës izraelite gjatë viteve të ardhshme.
Sado e pashpresë të duket tani, ekziston mundësia e krijimit të një shteti palestinez.
Vetëm jo me Bibin në krye.
/abcnews.al
