Nga James Clayton, BBC
Gjigantët e teknologjisë amerikane kanë qenë gjerësisht të përdorur në Kinë, madje edhe Facebook. Por javën e kaluar Microsoft, i cili ende operon në Kinë, njoftoi se do të mbyllte rrjetin e tij social, LinkedIn. Kompania tha se ishte e pamundur për të rënë dakord me shtetin kinez rreth politikave të ndryshme -kështu që ata hoqën dorë.
BBC raportoi javën e kaluar se dy aplikacione fetare ishin hequr nga App Store i Apple. Më vonë u zbulua gjithashtu se Audible në pronësi të Amazon dhe aplikacioni Yahoo Finance gjithashtu ishin hequr. Apple Censorship, një grup që monitoron App Store, tha se ka parë një rritje të aplikacioneve që janë hequr gjatë këtij muaji.
Pra, çfarë po ndodh?
Është jashtëzakonisht e vështirë për të vlerësuar se çfarë po ndodh pas dyerve të mbyllura në Pekin. Megjithatë, ajo që po bëhet gjithnjë e më e qartë është se Apple dhe Microsoft janë përfshirë në një betejë të brendshme midis autoriteteve dhe industrisë kineze të teknologjisë.
Kina ka titanët e saj të mëdhenj të teknologjisë – Tencent, Alibaba dhe Huaëei – që janë kompani të mëdha globale. Por qeveria kineze është e shqetësuar për fuqinë që këto kompani kanë. Në prill, Alibaba pagoi një gjobë prej 2.8 miliardë dollarësh, për shkak të abuzimeve në treg.
Në gusht, qeveria kineze zbuloi një plan pesë-vjeçar, duke vendosur rregulla të ashpra rreth teknologjisë. Ajo gjithashtu ka goditur Bitcoin. Kompanitë amerikane nuk janë kursyer nga “goditja e madhe e teknologjisë”.
“Kjo tregon se Apple dhe Microsoft janë shumë të vetëdijshëm se pozicioni i tyre është më i dobët në krahasim me vitet e fundit, tha James Griffiths, autor i The Firewall, Kinë. Microsoft ka aluduar në një deklaratë duke shpjeguar vendimin për të fshirë LinkedIn: “Ne po përballemi me një mjedis operativ më sfidues dhe kërkesa më të mëdha përputhshmërie në Kinë.”
Graham Webster, kryeredaktor i Projektit DigiChina në Universitetin Stanford, tha: “Unë mendoj se ata kuptuan që thjesht nuk ia vlente.”
Apple, megjithatë, ka një sërë prioritetesh të ndryshme në Kinë nga Microsoft. Në tremujorin e fundit, Apple fitoi 15 miliardë dollarë të ardhura në Kinë dhe Tajvani – një shifër e jashtëzakonshme. Zinxhiri i tij global i furnizimit varet gjithashtu nga prodhimi kinez. Dhe për të qenë në Kinë, Apple e di se duhet të luajë sipas rregullave të vendit – edhe nëse kjo do të thotë censurë.
Google hoqi “motorin e saj të kërkimit” nga Kina në vitin 2010, pas asaj që tha se ishte një sulm hakerash kinezë. Rebecca Fannin, autore e Silicon Dragons, beson se heqja e LinkedIn e bën Apple një “objektiv të madh”.
Por ajo mendon se Apple do të luftojë për të qëndruar në Kinë. “Ju e dini se Apple është me të vërtetë një nga liderët e tregut në Kinë, tha ajo. Ajo që nuk dimë janë bisedat që po zhvillohen me dyer të mbyllura mes Apple dhe autoriteteve kineze.
Apple rrallë ka komentuar mbi këto histori, duke u thënë gazetarëve politikën e saj të të drejtave të njeriut, se do të ndjekë ligjet e vendeve ku operon edhe nëse nuk është dakord me to. Dhe në Kinë, ata kanë bërë pikërisht atë.
Kur autoritetet vërtet duan që një aplikacion të hiqet, ai aplikacion do të hiqet deri në fund të ditës. Prania e Apple në Kinë, tani duket si një hangover nga një epokë tjetër.
Por lind pyetja, deri ku arrin limiti i rregullave dhe censurës?
/abcnews.al
