Nga David Sirota, Newsweek
Dymbëdhjetë vite pasi Joe Biden u betua si nënpresident i shpresës dhe ndryshimit, shpresa mungon dhe nevoja për ndryshim është edhe emergjente.
Progresistët kanë një mundësi të rrallë për të miratuar agjendën e tyre – por ata do të duhet të luajnë lojën e fortë që kanë hequr dorë në të kaluarën, sepse Biden, vazhdon të dërgojë mesazhe konfliktuale.
Për çdo premtim të ndryshimit transformues, ai sinjalizon një dëshirë për të qetësuar partinë republikane që synon shkatërrimin e presidencës së tij. Një në çdo njëmijë amerikanë ka vdekur për shkak të koronavirusit, por pandemia ende nuk ka mbaruar.
Ekonomia është në ujëra të qeta, por miliona janë përballuar me humbje të punës, falimentim dhe uri. Edhe demokracia amerikane është e rrethuar nga një lëvizje kryengritëse e inkurajuar nga presidenti në largim dhe besnikët e tij në Kongres.
Rruga përpara është e vështirë të parashikohet mes mjegullës së luftës së kulturës, politike dhe kërcënimit të një lufte civile në jetën reale. Por është e qartë se Biden është në një udhëkryq dhe është ende i pasigurt se në cilën rrugë duhet të shkojë. Ai mund të ndjekë rrugën e Barack Obama, i cili ndoqi dy anë, miqësi dhe kompromis – duke rritur fuqinë e korporatave.
Ose ai mund të shkojë drejt shtegut të Franklin Delano Roosevelt, i cili i shpalli luftë oligarkisë, dhe nuk përkrahu fashizmin.
Një gjë që nuk mund të bëjë Biden është të përpiqet të ndjekë të dy drejtimet, ky është mësimi që mori Obama.
Obama fitoi fushatën e vitit 2008 pavarësisht se u quajt në mënyrë të rreme një socialist i lindur, i vendosur për rishpërndarje radikale dhe mori detyrën kur vendi ishte i përçarë dhe në krizë urie.
Psikika e Amerikës u dëmtua nga Lufta e Irakut dhe ekonomia u copëtua nga një krizë financiare që shkatërroi miliona jetë.
Ishte momenti i tij – të cilin ai e përdori jo për të krijuar një marrëveshje të re që ri-balancoi marrëdhëniet midis kapitalit dhe punës, por për të mbështetur “statusin quo” në vend.
1. Ai mbështeti programin e ndihmës bankare së paraardhësit të tij, por më pas e përfundoi atë në kuadër të uljes së deficitit në vend për të ndihmuar pronarët që kishin falimentuar.
2. Ai miratoi një projekt-ligj stimulues, por ishte shumë i vogël, i cili përfundoi duke shënuar një nga rikuperimet më të ngadalta të historisë amerikane.
3. Ai premtoi një ndryshim nga një administratë e Bushit që ishte përpjekur të privatizonte Sigurimet Shoqërore, por më pas formoi komisionin e tij në përpjekje për të shkurtuar programin.
4. Ai mbështeti një version pak më liberal të reformës republikane të kujdesit shëndetësor, por hoqi dorë duke miratuar sigurimet shëndetësore publike ose Medicare për të gjithë.
5. Ai bëri thirrje të ashpra bizneseve në Wall Street, por administrata refuzoi të ndjekë penalisht drejtorët e bankave, refuzoi të detyrojë institucionet financiare të pranojnë humbjet e hipotekave dhe refuzoi të shkatërronte bankat më të mëdha.
6. Dhe në mënyrë efektive mbrojti administratën e George W. Bush nga çdo hetim sistematik i gënjeshtrave të Luftës në Irak dhe regjimit të paligjshëm të torturave.
Përmes të gjithave atyre që ndodhën, Obama gëzoi adhurimin e votuesve liberalë dhe mbështetjen e progresistëve të Kongresit. Duke kërkuar vazhdimisht një gjuhë të përbashkët me republikanët, Obama mund të ketë pritur një miqësi në këmbim.
Në vend të kësaj, ai nuk mori votat e nevojshme në Kongres. Obama do të cilësonte si një fitore të tij, pasi ai shmangu një goditje të Wall Street pasi kjo mund të kishte “rezultuar në një dhunë ndaj rendit shoqëror”.
Ky nderim për “status quo” dhe respekt për Wall Street pas krizës financiare dhe shkrirjes së banesave – në fund të fundit ndihmoi në krijimin e kushteve për ngritjen e Trump.
Në një të tretën e qarqeve që u kthyen nga Obama te Donald Trump, kishte pasur një rritje në numrin e banorëve hipotekat e të cilëve kishin rënë në 2016, sipas një studimi.
Një dekadë më vonë, është ende e paqartë se çfarë mësoi Biden nga përvoja me Obamën.
Në disa momente, ai duket se më në fund po tërhiqet nga projekt-ligjet për shkurtimin e buxhetit, në vend që të bënte fushatë për të zgjeruar Sigurimet Shoqërore, duke përqafuar idenë e kontrolleve stimuluese prej 2000 dollarësh dhe së fundmi duke deklaruar se “amerikanët duhet të investojmë në shpenzimet e deficitit në mënyrë që të gjenerojë rritje ekonomike “.
E megjithatë në momente të tjera ka bërë të kundërtën. Ai fillimisht u bëri thirrje ligjvënësve demokratë të pranojnë një plan stimulues. Dhe në mënyrë të qartë, tetë ditë pas një kryengritje e dhunshme e krahut të djathtë në Capitol Hill, ai ringjalli dhe shpërbleu partinë duke sinjalizuar se – edhe pse nuk ka nevojë për vota republikane – ai do të preferonte të zgjidhte një marrëveshje me ta në fillim të tij legjislacioni stimulues sesa të përdorte taktikat e pamëshirshme legjislative për të miratuar një projektligj më të fuqishëm vetëm me mbështetjen demokratike.
Ky version i Biden ka bërë që shumë të heshtin përballë veprimeve të guximshme të GOP. Ai pohoi se sapo Trump të largohej, udhëheqësit republikanë do të kishin një “epifani” dhe papritmas do të mësonin të punonin së bashku me demokratët.
Ai gjithashtu thuhet se ka sugjeruar se nuk është i interesuar të hetojë administratën e Trump.
Por kjo është paradoksale: Në një Kongres të përçarë, Biden pothuajse me siguri nuk do të jetë në gjendje të bëjë investime të mëdha publike nëse kundërshton diçka të tillë.
Kalimi i një agjende të guximshme ka të ngjarë të kërkojë një ballafaqim epik me republikanët, të cilët tashmë janë rrethuar nga pengesat.
E majta ka të drejtë të frikësohet se Biden po miqësohet shumë me republikanët: Rekordi i tij duke punuar me GOP u shënua nga bashkëpunimi me segregacionistët kundër autobusëve në shkollë, mbështetja e Luftës në Irak dhe nxitja për të prerë Sigurimet Shoqërore – dhe nuk është e vështirë të imagjinohet që Biden tani po gjen gjuhën e përbashkët me Mitch McConnell për këtë të fundit.
Dhe ky është pikërisht mësimi që progresistët duhet të marrin nga Obama: në vend që të ofrojnë edhe një herë respekt për një president demokrat të mandatit të parë, ata duhet t’i bëjnë presion Bidenit për ta nxitur atë të rikujtojë edhe njëherë vitet e Obamas si një paralajmërim dhe jo si një libër udhëzues.
Lajmi i mirë është se progresistët janë më të gatshëm për këtë luftë. Krahu i korporatës së Partisë Demokratike mbetet i fuqishëm për shkak të lidhjeve të mëparshme por sondazhet tregojnë se ka humbur argumentin në garën e ideve.
Shumë amerikanë kërkojnë ndryshim të madh dhe e dëshirojnë atë tani. Tashmë, grupi – i udhëhequr nga Rep. Alexandria Ocasio-Cortez dhe anëtarët e tjerë bindi udhëheqësit demokratë të reformonin rregullat e buxhetit për ta bërë më të lehtë kalimin e iniciativave historike: si një Marrëveshje e Re e Gjelbër dhe Medicare për të gjithë.
Në Senat, senatori progresiv Sherrod Brown do të drejtojë Komitetin Bankar. Pas krizës financiare të viteve më parë, ai mbështeti një iniciativë për të shkatërruar bankat më të mëdha; u pengua nga kryetari i atëhershëm i panelit Chris Dodd, me një asistencë nga administrata Obama. Tani Brown është në një pozicion për të rikthyer idenë e tij, duke ditur se mund të sigurojë mbështetjen dy-partiake dhe ditët e fundit ai sinjalizoi një etje për veprim agresiv kur tha, “Wall Street nuk arrin ta drejtojë gjithë ekonominë” dhe përsëriti thirrjen për “shkatërrimin e bankave të mëdha”.
Ndërkohë, senatori i Vermontit, Bernie Sanders do të kryesojë Komitetin e Buxhetit në Senat. Ai do të jetë në gjendje të përcaktojë prioritetet federale të shpenzimeve.
Sanders kupton domosdoshmërinë e përdorimit të çdo mjeti të mundshëm për të bërë ndryshime. “Ne duhet të veprojmë me një guxim që nuk e kemi parë në këtë vend që nga FDR”, tha ai për NBC News.
Biden premtoi se do të rivendoste një normalitet para krizës. Por kjo nuk është e mjaftueshme për ta tërhequr Amerikën nga humnera dhe për të shmangur vrullin e autoritarizmit sot – ashtu si nuk ishte e mjaftueshme gjatë Depresionit të Madh.
Në atë kohë, Ruzvelti dukej se e vlerësonte faktin që biznesi nuk do të shmangte fashizmin dhe nuk do ta shpëtonte vendin –pasi kërkohej më shumë se kaq.
Këto fjalë tingëllojnë të vërteta në këtë moment rreziku – shpresa më e mirë për Amerikën nuk është një vrull i Bidenit për “shpirtin e këtij kombi”, por një administratë e Biden që është e shtyrë nga progresistët për të ndërmarrë veprime dhe për t’i dhënë përfitimet që ka nevojë vendi.
Nëse kjo nuk do të ndodhë, atëherë ka të ngjarë të ketë një valë tjetër zemërimi nga pabarazia e vazhdueshme, skamja dhe mosfunksionimi dhe se kërcënimi tjetër ka të ngjarë të jetë edhe më i rrezikshëm se Trump. s.ba/abcnews.al
