Nga Daniel Lubetzky, CNN
Ekstremizmi ka një aftësi për t’u përhapur dhe për t’u rikthyer përsëri duke shkatërruar mikpritësit e tij. Sapo një grup apo shoqëri të shfaqë një mendim urrejtjeje, urrejtja fillon e merr jetë. Ideologjia ekstremiste jo vetëm që dëmton armiqtë e një shoqërie, por gjithashtu sulmon nga brenda dhe dëmton shoqërinë nga e cila lindi.
Mbretëria e Arabisë Saudite nguliti qëndrimet fundamentaliste të sektit vehabi kundër hebrenjve dhe të krishterëve brenda dhe jashtë vendit. Ndihmoi për të financuar institucionet arsimore myslimane që nxitën perspektivat ekstreme që më pas kontribuuan në sulmet terroriste të 11 shtatorit në Nju Jork dhe Uashington.
Udhëheqësi i Al Kaidës Osama Bin Laden nuk kërkoi vetëm të shkatërronte Amerikanët – ai donte të shkatërronte të gjithë Perëndimin.
Ironia e madhe është se urrejtja e tij e shfrenuar gjithashtu e kishte shtyrë atë të sulmonte edhe mbretërinë Saudite. Dëshira ekstremiste e Bin Laden ishte e tillë sa që edhe Vehabistët Sauditë që ndihmuan në ngulitjen e intolerancës së tij nuk mund të dilnin më të devotshëm në sytë e tij.
Përpjekjet e tij për të përmbysur monarkinë Saudite nisi një lëvizje opozitare që e bëri atë të dëbohej nga vendi.
Edhe në Izrael, qeveria ka ndërmarrë masa për të eleminuar sjelljen e të ashtuquajturës “hilltop youth”( është një term që përdoret zakonisht për t’iu referuar të rinjve fetarë-nacionalistë ekstremistë) kolonët ekstremistë që e konsiderojnë veten shumë fetarë pavarësisht se nuk respektojnë rabinët. Mungesa e përpjekjeve të bashkërenduara për të parandaluar vandalizmin e fshatrave palestineze, u dha leje këtyre të rinjve të dilnin jashtë kontrollit, duke sulmuar gjithashtu ushtrinë izraelite.
Marrim si shembull klubin izraelit të futbollit Beitar Jerusalem, i njohur për historinë e tij të mos aktivizimit të lojtarëve arabë në fushë.
Mbështetësit më fanatikë të klubit u bënë aq ekstrem në intolerancën e tyre sa nënshkrimi i Beitar Jerusalem në 2013 i dy lojtarëve të Ligës Ruse të cilët ishin myslimanë çoi në protesta anti-arabe kundër vetë klubit që nxiti racizmin mes tifozëve.
Kohët e fundit, disa nga tifozët shënjestruan një lojtar të krishterë nga Nigeria thjesht sepse emri i tij, Ali Mohamed, tingëllonte mysliman.
Gjermania pavarësisht se ka bërë një punë më të mirë se shumë kombe të tjera për të ndërmarrë veprime të kundër racizmit, vendi gjithashtu po përjeton një rritje të neo-nazizmit , veçanërisht kundër emigrantëve turq.
Të gjithë kombet duhet të luftojnë për të adresuar mendimin jotolerant në rrënjën e racizmit; në të kundërt ajo intolerancë do të rishfaqet dhe kthehet për të na përndjekur.
Në Shtetet e Bashkuara, ka ligjvënës dhe drejtues republikanë në Fox News të cilët kanë marrë pjesë me në lëvizjen “birtherism”( Një lëvizje në Shtetet e Bashkuara të Amerikës që dyshon ose mohon që Presidenti i 44-të, Barack Obama , është një qytetar amerikan i lindur, duke nënkuptuar kështu që ai nuk është i përshtatshëm për të qenë President) për vite me radhë, madje edhe para Presidentit Trump.
Udhëheqësi i shumicës së senatit republikan Mitch McConnell ka parë anën tjetër për afër pesë vite ndërsa Trump nxit dhunë dhe mosbesim në sistemin amerikan.
Dhe të mërkurën në mëngjes, në vend që të flasë të vërtetën senatori Ted Cruz dha shpjegime të tilla si ai – së bashku me disa senatorë të tjerë republikanë dhe 121 përfaqësues të dhomës së përfaqësuesve – do të pranonin fantazitë e Trump për të mos pranuar rezultatet e zgjedhjeve.
Më pas ndodhi edhe sulmi. Turmat e mbështetësve të Trump-it, ishin të bindur në teorinë e komplotit të Trump-it se zgjedhjet ishin të manipuluara, kështu sulmuan dhe shkatërruan ndërtesën e Kapitolit.
Sulmi në Kapitol ishte sulmi pas një sërë orë përpjekjesh nga Trump për të bindur zyrtarët e shtetit për të “gjetur” vota që do ta ndihmonin atë të fitonte zgjedhjet presidenciale të vitit 2020, pasi pothuajse të gjithë “liderët” republikanë qëndruan me një heshtje – megjithëse zyrtarët në Georgia, të kryesuar nga Sekretari i Shtetit Brad Raffensperger, u ngritën për të vërtetën pavarësisht presionit të Trump.
Por Mitch McConnell tha se ishte koha që Trump të pranonte të vërtetën.
Por ishte shumë vonë. Vetë McConnell ishte pranë Trump ndërsa farat e ekstremizmit po krijoheshin, duke çuar me fjalët e tij “turmën e palodhur” ose, me fjalë të tjera, terroristët vendas që erdhën për të dhe kolegët e tij ligjvënës për të sulmuar Kapitolin.
Kur mendimet kthehet në forca ekstreme, ka pak vend për nuancë ose devijim nga mendjet e ngushta. Njerëzit programohen për të dëgjuar atë që duan të dëgjojnë dhe torturohen nga disonanca konjitive.
Trump dhe një grup i vogël i mbështetësve të tij më radikalë dhe të dhunshëm, të cilët përfshijnë supremacistët e Bardhë dhe Neo-Nazistët, janë përgjegjës për këtë kapitull të errët.
Asgjë nuk mund të justifikojë kryengritjen e tyre. Por përtej kësaj situate specifike, do të ishte e thjeshtë të besohej se mënyrat ekstreme të të menduarit qëndrojnë ekskluzivisht brenda së drejtës.
Të gjitha ekstremet janë të lidhura së bashku nga intoleranca për tjetrin. Gjykimi dëmton të gjithë shoqërinë duke mbytur mendimin kritik, debatin dhe shkëmbimin e ideve të ndryshme që çojnë në progres.
Nëse njerëzit ndihen të frikësuar për të folur, ndjenjat e tyre të ndrydhura ka më shumë të ngjarë të qëndrojnë nën sipërfaqe dhe të shfaqen më vonë në një formë më ekstreme. Hendeku midis të dy palëve rritet, duke lënë një vakum keqkuptimi dhe ndarjeje.
Kur terroristët ose ekstremistët e dhunshëm kalojnë kufirin, e vetmja rrugëdalje është t’i ndalosh me forcë dhe të ndiqen penalisht. Për shoqërinë në përgjithësi, mendimi i lirë dhe madje edhe shmangia e fanatizmit partiak mund të jenë antidote e padisiplinuar në të ardhmen./abcnews.al
