Në Samitin e NATO-s 2024 në Uashington, në përkujtim të 75-vjetorit të aleancës, udhëheqësit mbushën me shpresa Ukrainën në luftën e saj kundër Rusisë.
Qoftë me angazhim ushtarak apo mbështetje të intensifikuar, pretendimi se NATO mund të ndihmojë në një fitore të Ukrainës i inkurajon udhëheqësit e vendit të të mos mendojnë pasojat negative.
Pas dështimit të kundërofensive të Ukrainës në vitin 2023, fakti se forcat e saj nuk mund të rifitonin më shumë nga territori i saj ka filluar të shihet qartë.
Mendoni negociatat me Moskën për t’i dhënë fund apo edhe për të ngrirë konfliktin nëpërmjet një armëpushimi tani, përpara se situata në fushëbetejë të përkeqësohet dhe dhoma e negociatave të tkurret.
Por në vend të kësaj, Uashingtoni dhe kryeqytetet europiane, për fat të keq, po dyfishohen, të paktën në mënyrë retorike, duke vazhduar të pretendojnë se Ukraina një ditë do t’i bashkohet NATO-s.
Gjatë javëve të fundit, SHBA nënshkroi gjithashtu një pakt sigurie 10-vjeçare me Kievin dhe miratoi përdorimin e armëve amerikane nga forcat ukrainase në objektivat brenda Federatës Ruse.
Ndërkohë, i deleguar nga liderët në vendet baltike, presidenti francez Emmanuel Macron sugjeroi dërgimin e trupave tokësore të NATO-s në Ukrainë, ndërsa kryetari i Shtabit të Përbashkët të SHBA-së la të kuptohej se dislokimi i trajnerëve të NATO-s në Ukrainë është i pashmangshëm.
Por do të ishte marrëzi, që Ukrainë të anëtarësohej tani në NATO.
Çdo skenar i mundshëm i anëtarësimit të Ukrainës paraqet një dilemë të pazgjidhshme: vendi nuk mund të pranohet ndërsa është në luftë me Rusinë, më e rëndësishmja sepse një gjë e tillë do të çonte NATO-n dhe Rusinë në një krizë bërthamore.
Për më tepër, çdo angazhim për të mbrojtur Ukrainën në të ardhmen nuk do të ishte një pengesë e besueshme.
Nënshkruesi i aleancës, SHBA, ka treguar tashmë qartë se nuk do të luftojë dhe rrezikojë luftë bërthamore në emër të Ukrainës, edhe kur mbijetesa e kësaj të fundit është në rrezik, pasi SHBA nuk ka një interes jetik për ta bërë këtë, një gjë Obama e bëri shumë të qartë në 2016.
E thënë thjesht, premtimet e Perëndimit janë fjalë boshe dhe anëtarësimi i Ukrainës në NATO duket shumë larg për momentin.
Sugjerimi i Macron duket mjaft jo serioz dhe pakti i SHBA-së është në thelb simbolik. Megjithatë, edhe premtimet e rreme mund të sjellin rrezik real dhe kjo mund të shfaqet në disa forma:
Së pari, çdo perspektivë e anëtarësimit të Ukrainës në NATO, sado e dyshimtë, nxit Rusinë për të zgjatur konfliktin në mënyrë që të parandalojë pranimin e Ukrainës.
Ashtu si me projekt-traktatet e paraqitura nga Rusia në dhjetor 2021 dhe negociatat e Stambollit të zhvilluara në mars dhe prill 2022, çdo rezolutë do të kushtëzohet në mënyrë të pashmangshme që Ukraina të mos anëtarësohet në NATO.
Së dyti, premtimet e rreme nxisin shpresën e rreme, e cila vetëm do ta motivojë Ukrainën të vazhdojë të ndjekë strategjinë e saj të dështuar për të rimarrë të gjithë territorin që ka humbur dhe për t’iu shmangur negociatave me Moskën.
Aktualisht, opsioni më i mirë i Ukrainës është ndoshta të miratojë një strategji mbrojtëse, duke filluar njëkohësisht paqen ose të paktën bisedimet e armëpushimit.
Ndihma perëndimore mund të ndihmojë Kievin të mbajë linjat e tij të frontit dhe të godasë objektivat ruse për një kohë, por nuk mund të zëvendësojë mungesën përfundimtare të fuqisë punëtore të Ukrainës.
Vazhdimi i luftës premton vetëm shterim të mëtejshëm të forcave të Ukrainës dhe mundësinë eventuale të një kolapsi të vijës së parë ose politike.
Natyrisht, Rusia mund të mos pranojë as një armëpushim rreth status quo-së për marrjen e tërritoreve dhe bisedimet e suksesshme mund të zgjasin vite.
Por ajo që retorika e NATO-s po ndihmon nuk është paqja e sigurt, por hapat fillestarë drejt saj.
Dhe këto kërkojnë, të paktën, një zhvendosje politike drejt pranimit se lufta nuk do të përfundojë me drejtësi të plotë që Ukraina dhe Rusia të dorëzojnë gjithçka që ka marrë në kontroll.
Ukraina nuk është as një monolit i mbështetjes së palëkundur për të rifituar të gjithë territorin me çdo kusht.
Plus, ndërsa kostoja e shpresës së rreme bie kryesisht mbi Ukrainën, ajo gjithashtu rrit rrezikun për amerikanët dhe anëtarët e tjerë të NATO-s.
Sa më gjatë të zgjasë lufta, aq më i madh rritet kërcënimi i përshkallëzimit.
Në javët e fundit, Ukraina ka përdorur tashmë aftësitë e veta indigjene për të goditur stacionet e radarëve rusë, të cilët janë krijuar për të ofruar paralajmërim të hershëm në rast të një sulmi bërthamor amerikan.
Dhe muajin e kaluar, municionet nga një raketë e furnizuar nga SHBA-ja e lëshuar nga forcat ukrainase ranë mbi plazhistët civilë në Sevastopol, Krime, me gjasë pasi u kapën nga mbrojtja ajrore ruse.
Këto ngjarje ngrenë shqetësime akute. Sulmi i sistemeve të paralajmërimit të hershëm gërryen besimin e Rusisë në aftësinë e saj për t’u përgjigjur në rast të një sulmi të parë bërthamor nga SHBA, duke rritur kështu rrezikun e përdorimit bërthamor të Rusisë.
Por një rezultat më i mundshëm është se Moska do t’i përgjigjet sulmeve në tokën e saj që përdorin armë të ofruara nga SHBA duke gjetur mënyra për të synuar drejtpërdrejt SHBA-në ose palët e saj ndihmëse.
Sulmet e Ukrainës në Rusi ngrenë gjithashtu pikëpyetje nëse SHBA mund ta ndalojë Kievin që ta tërheqë atë në konflikt të drejtpërdrejtë, ndërsa situata vështirësohet edhe më shumë.
Analistët që e shohin veten si nxitësit e Ukrainës shpesh këmbëngulin se Perëndimi nuk duhet t’i nënshtrohet “shantazhit bërthamor” sepse përshkallëzimi në luftë bërthamore nuk ka gjasa të ndodhë.
E megjithatë, këtë javë NATO vazhdoi politikën e saj të papërgjegjshme ndaj Ukrainës: duke i dhënë shpresa, që mbase nuk realizohen, duke e bërë paqen më pak të mundshme dhe luftën më të rrezikshme.
Një lloj tjetër samit më realist do të ishte se Ukraina nuk mund të fitojë në kuptimin e madh që ka përcaktuar fitoren dhe se NATO nuk do ta mbrojë atë. Kjo do të kishte qenë një urë për perspektiva më të mira për një paqe të arsyeshme në Ukrainë, për të mos përmendur përmirësimin e sigurisë për NATO-n.
/abcnews.al
