Sulmet e udhëhequra nga SHBA-ja dhe Britania e Madhe ndaj grupit rebel Houthi në Jemen përfaqësojnë një kthesë të re dramatike në konfliktin e Lindjes së Mesme, që mund të ketë implikime në të gjithë rajonin.
Sulmet më11 janar 2024 goditën rreth 60 objektiva në 16 vende, sipas komandës së Lindjes së Mesme të Forcave Ajrore të SHBA-së, duke përfshirë në kryeqytetin e Jemenit Sanaa, portin kryesor të Hodeidës dhe Saada, vendlindja e Houthis në veriperëndim të vendit.
Sulmet ushtarake pasuan javë të tëra paralajmërimi nga SHBA për Houthis, duke i urdhëruar ata që të ndalojnë sulmet e anijeve tregtare në ngushticën strategjike të Bab el-Mandeb në Detin e Kuq, raporton abcnews.al.
Houthi, një milici e armatosur e mbështetur nga Irani që kontrollon pjesën më të madhe të Jemenit verior pas një lufte të ashpër civile gati dhjetëvjeçare kanë lëshuar gjithashtu raketa dhe drone drejt Izraelit.
Sulmet e SHBA-së ndaj Houthi-ve do të kenë implikime të gjera, jo vetëm për Houthi dhe luftën civile të Jemenit, por edhe për rajonin më të gjerë ku Amerika ka aleatët kryesorë.
Më pak fjalë, Houthi do të përfitojë ekonomikisht nga këto sulme, pasi mbështesin një narrativë që grupi ka kultivuar prej kohësh: se ata janë luftëtarë të lirisë që luftojnë imperializmin perëndimor në botën myslimane.
Konflikti Izrael-Gazë ka rigjallëruar Houthi, duke u dhënë atyre një arsye ekzistence në një kohë kur statusi i tyre në vend po zbehej.
Në kohën e sulmit të 7 tetorit nga militantët e Hamasit në Izrael, konflikti i gjatë i Houthi me Arabinë Saudite, e cila mbështet qeverinë e Jemenit të rrëzuar nga Houthi në fillimin e luftës civile të Jemenit në vitin 2014, ishte qetësuar pas një situatë të konfliktuar në prill të 2022.
Sulmet me raketa të Houthi në qytetet saudite morën fund dhe kishte shpresa se një armëpushim mund të sillte një fund të përhershëm të konfliktit brutal të Jemenit.
Me më pak kërcënime të jashtme, problemet e brendshme që u shfaqën në zonat e kontrolluara nga Houthi, varfëria, infrastruktura e shkatërruar shqetësuan qeverisjen e Houthi.
Mbështetja publike për Houthi po zbehej ngadalë pa fajësuar një agresor të jashtëm; Udhëheqësit Houthi nuk mund të justifikonin më vështirësitë në Jemen si një sakrificë të nevojshme për t’i rezistuar fuqive të huaja, përkatësisht Arabisë Saudite dhe Emirateve të Bashkuara Arabe, raporton abcnews.al.
Por sulmet e Izraelit në Gaza i kanë dhënë një motiv të ri Houthit. Përafrimi me kauzën palestineze i ka lejuar Houthis të ripohojnë rëndësinë e tyre dhe i ka ringjallur luftëtarët dhe udhëheqjen e tyre.
Duke lëshuar raketa në drejtim të Izraelit, Houthi e kanë portretizuar veten si forca e vetme në Gadishullin Arabik që i kundërvihet Izraelit, ndryshe nga fuqitë rajonale si Arabia Saudite dhe Egjipti.
Milicia po u paraqet banorëve të Jemenit dhe të tjerëve në rajon një fytyrë të ndryshme nga qeveritë arabe që deri më sot nuk kanë qenë të gatshme të ndërmarrin veprime të forta kundër Izraelit.
Në veçanti, Houthi po kundërshton botëkuptimin e tyre me atë të Arabisë Saudite, e cila para sulmit të tetorit të Hamasit kishte kërkuar të normalizonte lidhjet me Izraelin.
Sulmet e SHBA-së dhe Mbretërisë së Bashkuar ishin hakmarrje për sulmet e vazhdueshme nga Houthi ndaj anijeve detare ndërkombëtare në Detin e Kuq.
Por pavarësisht nga qëllimi ose dëmi i shkaktuar ushtarakisht Houthit, sulmet perëndimore mund të luajnë një rol në narrativën e grupit, duke përforcuar pretendimin se ata po luftojnë armiqtë e huaj që sulmojnë Jemenin.
Kjo vetëm do të forcojë imazhin e Houthis në mesin e mbështetësve. Tashmë, Houthi ka arritur të fitojë mbështetjen e publikut vendas në pjesën e Jemenit që ata kontrollojnë pas veprimeve të tyre që nga tetori 2023.
Shndërrimi i një anijeje të kapur në një atraksion publik tërhoqi më shumë vëmendje brenda vendit.
Pas sulmeve SHBA-MB ndaj objektivave Houthi, zëdhënësi i Houthi, Yahya Saree, ka thënë se grupi do të zgjerojë sulmet e tij në Detin e Kuq, duke thënë se çdo sulm i koalicionit në Jemen do të shkaktojë sulme në të gjitha anijet përmes ngushticës strategjike Bab el-Mandeb, e cila lidh në Detin Arabik në skajin jugor të Detit të Kuq, raporton abcnews.al.
Ndërkohë, Houthi ia doli me sukses të përafrojë kauzën palestineze me të tyren. Apelet përmes xhamive në Jemen dhe fushatat e shumta kanë mbledhur donacione për Houthi duke bërë thirrje për gjendjen e Gazës.
Sulmet SHBA-Mbretëri e Bashkuar mund të rezultojnë të kundërta edhe për një arsye tjetër: ato ngjallin kujtime të ndërhyrjeve ushtarake perëndimore në botën myslimane dhe arabe.
Houthi pa dyshim do ta shfrytëzojë këtë.
Kur Sekretari amerikan i Mbrojtjes Lloyd Austin fillimisht njoftoi formimin e një koalicioni prej 10 vendesh për të kundërshtuar sulmet e Houthi në Detin e Kuq më 18 dhjetor 2023, kishte shqetësime për mungesën e përfaqësimit rajonal.
Midis vendeve të Lindjes së Mesme dhe botës myslimane, vetëm Bahreini, shtëpia e Komandës Qendrore të Forcave Detare të SHBA-së dhe Flotës së 5-të të SHBA- u bashkuan.
Mungesa e fuqive kyçe rajonale si Arabia Saudite, Egjipti, Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Xhibuti, ku SHBA ka bazën e vetme ushtarake në Afrikë ngriti dyshime të mëtejshme midis vëzhguesve rreth aftësisë së koalicionit për t’iu kundërvënë efektivisht Houthis.
Vendet me shumicë myslimane pa dyshim hezitonin të mbështesnin koalicionin për shkak të ndjeshmërisë së kauzës palestineze. Por mungesa e mbështetjes rajonale e lë SHBA-në dhe aleatët e saj të koalicionit në një pozicion sfidues.
Mbështetja ushtarake dhe diplomatike e SHBA- së për Izraelin gjatë gjithë konfliktit aktual gjithashtu është parë me skepticizëm në rajon mbi objektivat e vërteta të sulmeve me raketa ndaj Houthi.
A do të ketë një luftë civile?
Fuqia e përtërirë e Houthi-t dhe sulmet perëndimore ndaj grupit kanë gjithashtu implikime për vetë luftën civile të Jemenit.
Që nga armëpushimi mes dy protagonistëve kryesorë në konflikt,Arabisë Saudite dhe Houthis, luftimet midis Houthi dhe grupeve të tjera në Jemen, si Këshilli Tranzitor Jugor, qeveria e Jemenit dhe Rezistenca Kombëtare, janë ndalur.
Secili grup kontrollon pjesë të ndryshme të Jemenit dhe të gjithë duket se e kanë pranuar këtë gjë.
Por sulmet SHBA-MB vendosë Houthi në një pozitë të vështirë. Ata do të hezitojnë të mbështesin haptazi ndërhyrjen perëndimore në Jemen ose të fajësojnë Houthi për mbështetjen e palestinezëve.
Jemeni mbështet Gazën, diçka që mund t’u japë Houthive një mundësi për të fituar mbështetje në zonat që nuk janë nën kontrollin e tyre.
Qeveria e Jemenit lëshoi një deklaratë pas sulmeve SHBA-MB, e cila tregon gjendjen e vështirë me të cilën përballen rivalët Houthi. Ndërsa fajësuan “sulmet terroriste” të Houthis për “zvarritjen e vendit në një konfrontim ushtarak”, ata gjithashtu riafirmuan qartë mbështetjen për palestinezët kundër “agresionit brutal izraelit”.
Ndërsa rivalët Houthi ka të ngjarë të vazhdojnë këtë akt balancues, Houthi-t nuk përballen me kufizime të tilla, ata mund t’i shfrytëzojnë lirisht sulmet për të fituar më shumë mbështetje dhe për të fituar një avantazh strategjik ndaj rivalëve të tyre lokalë, raporton abcnews.al.
Një grup i guximshëm Houthi gjithashtu mund të ketë më pak gjasa të pranojë status quo-në aktuale në Jemen dhe të shfrytëzojë momentin për të nxitur më shumë kontroll, duke rindezur potencialisht një luftë civile që duket se ishte harruar.
Houthi lulëzon nga agresioni i huaj për të konsoliduar pushtetin e tyre. Pa këtë konflikt të jashtëm si justifikim, mangësitë e menaxhimit politik të tyre bëhen të dukshme, duke minuar qeverisjen e tyre.
Gjatë luftës civile, Houthi ishte në gjendje ta portretizonte veten si mbrojtës të Jemenit kundër ndikimit saudit.
Tani ata mund të përdorin ndërhyrjen e SHBA-së dhe Mbretërisë së Bashkuar.
/abcnews.al
