Nga Thomas Fazi, Unherd
Joe Biden tha për Trump se ishte jo-amerikan, pas deklaratave të tij në lidhje me NATO-n.
Ai është një luftënxitës i ngjashëm me një kriminel lufte, një kërcënim global që “ka ndërmend t’i japë Putinit dritën jeshile për më shumë luftë dhe dhunë” në Europë.
Po sikur Trump t’i ketë bërë një nder kontinentit?
Kur Trump tha në fundjavë se do të “inkurajonte” Rusinë të sulmonte çdo anëtar të NATO-s që nuk plotësonte kuotën e shpenzimeve të mbrojtjes, shumë prej tyre arritën në përfundimin se, nëse ai fiton në nëntor, SHBA do të largohet nga NATO dhe Ushtria e Kuqe do të fillojë të marshojë nëpër Europë, ndërsa Amerika shikon nga ana tjetër.
Me një goditje, epoka e Amerikës do të kishte përfunduar. Tregoni një shpërthim të pashmangshëm të histerisë së Trump.
Imagjinoni surprizën, atëherë, kur u zbulua se shumica e vendeve anëtare, 18 nga 32 do të përmbushin objektivin e shpenzimeve të NATO-s prej 2% të PBB-së për mbrojtjen këtë vit.
Ndërsa ky nuk është pothuajse një zëvendësim për 80,000 trupat e Amerikës në kontinent, sigurisht që sugjeron se Europa po rrit me sukses aftësitë e saj mbrojtëse dhe po përgatitet për një shkëputje të mundshme amerikane nga Europa, nëse jo vetë NATO.
Në të vërtetë, disa i panë ato si një alarm shumë të nevojshme për Europën.
A do të thotë kjo që një presidencë e Trump mund të jetë një mundësi dhe jo një kërcënim për Europën?
Përgjigja, dyshoj, është se nuk do të ishte asnjëra. Edhe duke pranuar premisën e diskutueshme se një shkëputje e SHBA nga NATO do të ishte një problem për Europën, nuk ka asnjë provë që Trump, nëse rizgjedhohej, do të tërhiqej vërtet. Kur ishte president, Trump e përshkroi NATO-n si “të vjetër” dhe kërcënoi disa herë se do të tërhiqte Shtetet e Bashkuara nga blloku por kurrë nuk e bëri.
Në një samit të NATO-s në vitin 2018, për shembull, ai kritikoi liderët europianë për mospërmbushjen e qëllimit të shpenzimeve dhe kërcënoi se SHBA-ja nuk do t’i mbështeste nëse shpenzimet ushtarake nuk rriteshin. Por kjo nuk ndodhi dhe as ai nuk ndërmori ndonjë hap serioz në këtë drejtim.
Pretendime të ngjashme se Trump “u bë palë me presidentin rus Vladimir Putin” ndërsa ishte në Shtëpinë e Bardhë dhe se për këtë arsye rizgjedhja e tij do të ishte një “dhuratë për Putinin” janë po aq të pabaza.
Ndryshe nga tregimi imagjinar i një “bromance” Trump-Putin, Trump në fakt përshkallëzoi mbështetjen ushtarake të SHBA për Ukrainën; në të vërtetë, ishte nën udhëheqjen e tij që SHBA filloi t’i shesë armë Ukrainës për herë të parë.
Objektivi, shpjegoi Instituti Detar i SHBA-së, nuk ishte vetëm armatimi i ushtrisë ukrainase, por edhe “përmirësimi i ndërveprimit të saj me NATO-n”, duke sinjalizuar se Uashingtoni do të fillonte ta trajtonte Ukrainën si një anëtare de facto të NATO-s, pavarësisht statusit të saj formal.
Diku tjetër, sugjerimi i fundit i Biden se Putini do ta shihte një fitore të Trump si një “dritë jeshile” për pushtime të mëtejshme, gjithashtu bie ndesh me faktin e qartë se pushtimi i Rusisë në Ukrainë ndodhi nën vetë Biden, jo Trump.
Por le të supozojmë për një moment se kritikët e Trump kanë të drejtë dhe se, nëse rizgjedhet, ai do të tërhiqte SHBA-në nga NATO dhe do të shkatërronte aleancën ushtarake transatlantike.
A do të ishte vërtet një tragjedi e tillë për Europën, siç pretendojnë liderët e kontinentit?
Vetëm nëse dikush beson narrativën me ngjyrë rozë të NATO-s si një “aleancë mbrojtëse” e pastër që punon për paqen dhe sigurinë në Europë.
Mjerisht, realiteti është krejt ndryshe. Larg nga të qenit një aleancë mes të barabartëve, NATO është një nga institucionet kyçe përmes të cilave SHBA ka ushtruar kontrollin e saj mbi Europën Perëndimore të pasluftës.
Pra, ndoshta nuk duhet të habitemi që kjo është pikërisht ajo që SHBA-ja ka arritur duke tërhequr të gjithë Europën, nëpërmjet NATO-s, në një luftë prokure me Rusinë në Ukrainë.
Kjo i ka lejuar SHBA-së të ripohojë hegjemoninë e saj në rënie mbi Europën.
Natyrisht, mund të argumentohet se udhëheqësit europianë e kanë sjellë kryesisht këtë mbi veten e tyre. Por është gjithashtu rezultat i natyrshëm i një “aleance” që i ka trajtuar gjithmonë kombet europiane si vartëse.
Në kushte normale, kjo mund të jetë e vërtetë. Unë kam argumentuar prej kohësh se Europa duhet të çlirohet nga kontrolli gjeostrategjik i Shteteve të Bashkuara. Por kjo do të kërkonte që Europa të kishte një vizion vërtet autonom se si kontinenti mund të siguronte sigurinë dhe prosperitetin e tij në një botë shumëpolare, diçka që do të nënkuptonte refuzimin e qasjes së Amerikës në Luftën e Re të Ftohtë ndaj fuqive joperëndimore dhe rinormalizimin e marrëdhënieve me Rusinë fqinje.
Me pak përjashtime, elitat politike të Europës e kanë përvetësuar strategjinë gjeopolitike të Amerikës në atë masë sa që sot janë edhe më rusofobike se homologët e tyre amerikanë, jo vetëm në shtetet lindore dhe baltike që kanë kohë që janë lodhur nga Rusia, për arsye të dukshme historike, por në edhe Europa Perëndimore.
Si rezultat, një “NAto europiane” do të ishte ndoshta edhe më e prirur në antagonizimin e marrëdhënieve me Rusinë sesa Aleanca aktuale e udhëhequr nga SHBA.
Dhe kështu, ajo që përkufizohet si një përplasje epike midis rendit transatlantik të pasluftës dhe izolacionizmit të afërt të Amerikës është në fakt pak më shumë se një mosmarrëveshje e vogël rreth asaj nëse Europa do të ishte më mirë të përgatitej për luftë me Rusinë, e cila konsiderohet e gjitha por e pashmangshme.
Biden dhe struktura demokratike do të preferonin të parën; Trump është i anshëm ndaj kësaj të fundit. Por të dy skenarët nënkuptojnë nënshtrimin e Europës ndaj çdo gjëje që SHBA-ja identifikon si interesa të “Perëndimit kolektiv” dhe një të ardhme të shënuar nga një perde e re e hekurt e militarizuar përgjithmonë dhe kërcënimi i përhershëm i luftës bërthamore.
Larg histerisë për një tjetër presidencë të Trump, ky është lloji i debatit që duhet të kemi në Europë. Tashmë jemi të përfshirë në dy luftëra të NATO-s, në Ukrainë dhe në Lindjen e Mesme, për të cilat tashmë po paguajmë një çmim shumë të lartë në aspektin ekonomik dhe politik.
Ndërkohë, NATO po rrit praninë e saj në Indo-Paqësor në funksion të një konflikti me Kinën që konsiderohet po aq i pashmangshëm sa lufta me Rusinë. Kjo nuk është “politikë e fuqive të mëdha”, është çmenduri.
Dhe nëse Europa do t’i nënshtrohet kësaj varet më shumë nga zgjedhjet e vetë liderëve tanë sesa nga ato të kujtdo që përfundon në Shtëpinë e Bardhë.
/abcnews.al
