CIA dyshohet se ka 12 baza sekrete ushtarake në Ukrainë, pranë kufirit me Rusinë, sipas një artikulli nga The New York Times.
Kreu i CIA-s, William Burns, vizitoi Ukrainën për të dhjetën herë që nga fillimi i luftës, për të qetësuar ukrainasit se mbështetja nuk do të ndalet për shkak të faktit se Kongresi po vonon miratimin e ndihmës për Ukrainën.
Shumë herë këto baza janë nën tokë në strehimore që janë ndërtuar në pyll. Por ky nuk është zbulimi i vetëm, pasi disa baza janë pothuajse tërësisht të financuara dhe pjesërisht të pajisura nga CIA.
Zbulimi vjen pas 200 intervistave me zyrtarë dhe ish-zyrtarë në Ukrainë, Shtetet e Bashkuara dhe Europë.
Sipas NYT, operacionet e CIA-s në Ukrainë datojnë në fund të shkurtit 2014, pas largimit të presidentit të vendit Viktor Janukoviç, dhe bënë të mundur, ndër të tjera, trajnimin e shumë specialistëve të inteligjencës në radhët e ushtrisë ukrainase, forcat dhe shërbimet e sigurisë: njëri prej tyre do të ishte Kirylo Budanov, aktualisht kreu i Drejtorisë kryesore të Inteligjencës të Ministrisë së Mbrojtjes të Ukrainës.
Gjithçka filloi para luftës, kur ukrainasit ua dëshmuan amerikanëve vlerën e tyre duke mbledhur përgjime që ndihmuan të provonin përfshirjen e Rusisë në rrëzimin e një aeroplani komercial në vitin 2014, fluturimi 17 i Malaysia Airlines. Ukrainasit ndihmuan gjithashtu amerikanët të zbulonin agjentët rusë që ndërhynë në zgjedhjet presidenciale të 2016-ës në SHBA.
Gjithashtu, rreth vitit 2016, CIA filloi trajnimin e një njësie të forcave speciale ukrainase të njohur si “Njësia 2245” me misionin e operimit përtej kufirit dhe marrjen në zotërim të dronëve rusë dhe sistemeve të komunikimit ushtarak për t’ia dorëzuar ato teknikëve të CIA-s për deshifrimin e aktiviteteve.
Budanov do të shërbente pikërisht në këtë njësi. CIA gjithashtu thuhet se ka ndihmuar në trajnimin e “një brezi të ri spiunësh ukrainas që punonin në Rusi, në të gjithë Europën, në Kubë dhe vende të tjera ku Rusia ka një prani të konsiderueshme”.
Detajet e bashkëpunimit midis shërbimeve të inteligjencës amerikane dhe ukrainase thuhet se janë “një sekret i mbajtur mirë për një dekadë” dhe dështimi i Kongresit për të rimbursuar ndihmën për Ukrainën mund të “detyrojë CIA-n të reduktojë disa nga këto aktivitete”.
Në fakt, oficerët e CIA-s ndodhën në një vend të largët në Ukrainën perëndimore kur administrata Biden evakuoi personelin amerikan në javët përpara se Rusia të pushtonte në shkurt 2022.
Gjatë pushtimit, oficerët zbuluan informacione kritike, duke përfshirë vendin ku Rusia po planifikonte sulme dhe çfarë armësh sistemet që do të përdorte.
“Pa ata, nuk do të kishte asnjë mënyrë për t’i rezistuar rusëve ose për t’i mundur ata,” tha Ivan Bakanov, i cili në atë kohë ishte kreu i shërbimit të brendshëm të inteligjencës të Ukrainës, SBU.
Roli i Putinit
Siç vë në dukje NYT, ishte vetë Putini që solli CIA-n në Ukrainë. I fiksuar pas “humbjes” së Ukrainës ndaj Perëndimit, Putin ndërhyri rregullisht në sistemin politik të Ukrainës, duke zgjedhur liderë që ai besonte se do ta mbanin Ukrainën në orbitën e Rusisë pa asnjë dobi.
Nga fundi i vitit 2021, sipas një zyrtari të lartë europian, Putin po shqyrtonte nëse do të fillonte pushtimin e tij të plotë kur u takua me kreun e një prej agjencive kryesore të spiunazhit të Rusisë, i cili i tha se CIA, së bashku me Shërbimin Informativ Sekret britanik kontrollojnë Ukrainën dhe po e kthejnë në një urë lidhëse për operacionet kundër Moskës.
Por hetimi i Times zbuloi se Putin dhe këshilltarët e tij keqinterpretuan faktet. CIA nuk u fut me forcë në Ukrainë. Zyrtarët amerikanë shpesh kanë hezituar të përfshihen plotësisht, nga frika se zyrtarëve ukrainas nuk mund t’u besohet dhe duke u shqetësuar për provokimin e Kremlinit.
Megjithatë, një rreth i ngushtë i zyrtarëve të inteligjencës ukrainase hapi një kanal komunikimi me CIA-n dhe gradualisht u bë jetik për amerikanët.
Në vitin 2015, gjenerali Valery Kondratyuk, në atë kohë kreu i shërbimit të inteligjencës ushtarake të Ukrainës, takoi zëvendës shefin e CIA-s dhe i dorëzoi pa paralajmërim një sërë dosjesh top-sekret.
Këto përmbanin sekrete rreth Flotës Veriore të Marinës Ruse, duke përfshirë informacione të detajuara rreth modeleve më të fundit të nëndetëseve bërthamore ruse.
Ky ishte fillimi. Megjithatë, CIA kishte vija të kuqe, kjo nuk do t’i ndihmonte ukrainasit të kryenin operacione. Megjithatë, ukrainasit, duke përfituar nga stërvitjet që kishin nga amerikanët, morën situatën në duart e tyre.
/abcnews.al