Nga Yaakov Katz dhe Khaled Abu Toameh, The Hill
Në vitin 2013, gjenerali John Allen, këshilltari i Barack Obamës në bisedimet e paqes izraelito-palestineze, rekomandoi një plan revolucionar. Izraeli do të tërhiqej nga pjesa më e madhe e Bregut Perëndimor, duke përfshirë Luginën e Jordanit në frontin lindor, dhe do të ndërtonte një gardh për të mbajtur larg terroristët.
Gjithashtu do të përdorte drone për të vëzhguar situatën dhe madje do të kishte akses në satelitët amerikanë për të parandaluar pushtimet e ardhshme.
Ndërsa procesi i paqes me palestinezët ka ngecur tani për më shumë se një dekadë, në vazhdën e pushtimit të Hamasit më 7 tetor dhe masakrës brutale ku 1200 izraelitë u vranë, plane si ajo që Allen propozoi një dekadë më parë janë krejtësisht joreale, raporton abcnews.al.
“Pas asaj që ndodhi më 7 tetor, ideja që Izraeli një ditë do të tërhiqet nga territori si Lugina e Jordanit është e pamundur të mendohet për të paktën dy brezat e ardhshëm,” tha një oficer i lartë ushtarak izraelit.
Ky është mësimi i vështirë nga sulmet e Hamasit, Izraeli nuk do të jetë në gjendje të heqë dorë nga prania e sigurisë përgjatë kufijve të tij në dekadat në vijim dhe nuk do të jetë në gjendje të fshihet pas gardheve dhe sistemeve të mbrojtjes raketore si Iron Dome, e cila është efektive për të shpëtuar jetë, por gjithashtu i dha Izraelit një ndjenjë të rreme sigurie, ndërsa një kërcënim monstruoz u rrit pak përtej kufirit.
Çfarë do të thotë kjo praktikisht, është se struktura “dy shtete për dy popuj” për të cilën bota ka debatuar gjatë 30 viteve të fundit nuk do të ndodhë siç u mendua dikur.
Në vend të kësaj, Izraeli, palestinezët dhe SHBA-ja duhet të ripërshtatin qëllimet e tyre.
Në këtë mënyrë rekomandohen tetë hapa, katër për Izraelin dhe katër për Autoritetin Palestinez që mund të ndihmojnë në krijimin e një mekanizmi që mund ti japë fund një herë e mirë luftës, si dhe avancimin e një procesi diplomatik kur të përfundojë.
Hapi i parë për Izraelin është që qeveria të deklarojë se nuk do të ketë vendbanime izraelite në Rripin e Gazës. Disa ministra të qeverisë kanë shprehur dëshirën e tyre për të rindërtuar ato vendbanime të shkatërruara dhe kryeministri Benjamin Netanyahu ende nuk i ka refuzuar këto thirrje.
Hapi i dytë është që Izraeli të deklarojë se dëshiron që Autoriteti Palestinez të zëvendësojë Hamasin si entitet qeverisës mbi Rripin e Gazës.
Meqenëse Izraeli nuk dëshiron të qëndrojë pafundësisht brenda Gazës pas kësaj lufte, opsioni më i mundshëm për të sunduar zonën është Autoriteti Palestinez, i njëjti ent për të cilin Netanyahu ka punuar për më shumë se dy dekada për ta dobësuar dhe margjinalizuar.
Hapi i tretë do të duhet të jetë veprimi i Izraelit për të forcuar Autoritetin Palestinez.
Kjo duhet të përfshijë një fluks të lirë fondesh nga Izraeli në AP, një koordinim më të rreptë të sigurisë, si dhe lëvizjet izraelite në Bregun Perëndimor për të frenuar dhunën hebraike dhe zgjerimin e paligjshëm të postave, raporton abcnews.al.
Hapi i katërt do të jetë që Izraeli të njoftojë se si pjesë e qasjes së re të sigurisë do të nisë një dialog diplomatik me Autoritetin Palestinez pas luftës.
Kjo do të jetë e ndërlikuar, pasi ajo që Izraeli do t’i duhet të bëjë të qartë është se një “dialog diplomatik” nuk është një term tjetër për një zgjidhje me dy shtete në mënyrën që ne mendonim, përpara 7 tetorit.
Asgjë nga këto, megjithatë, nuk do të jetë e mundur pa reforma të thella dhe thelbësore brenda Autoritetit Palestinez, e cila për dekada ka minuar pozitën e saj në mesin e popullit palestinez.
Hapi i parë për Autoritetin Palestinez do të jetë që liderët e saj të ndalojnë së foluri me dy zëra, të marrin një vendim që është në anën e shteteve arabe që kanë zgjedhur të jetojnë në paqe me Izraelin, në krahasim me terroristin e mbështetur nga Irani, grupe që kërkojnë ta eliminojnë atë.
Kjo do të bëhet përmes një deklarate publike se Autoriteti Palestinez po i bashkohet lëvizjes së normalizimit të nisur nga Marrëveshja e Abrahamit.
Hapi i dytë do të jetë reforma serioze dhe gjithëpërfshirëse qeveritare dhe ndalimi i korrupsionit, ende i pranishëm në shumë zyra qeveritare.
Dështimi i Autoritetit Palestinez për të ndërmarrë reforma gjithëpërfshirëse ose për të mbajtur zgjedhje të vonuara prej kohësh e kanë dëmtuar rëndë besueshmërinë e saj.
Para dëbimit të saj nga Gaza në vitin 2007, AP dhe forcat e saj të sigurisë ishin të urryera nga shumë palestinezë atje, kryesisht për shkak të korrupsionit dhe shkeljeve të të drejtave të njeriut, raporton abcnews.al.
Nëse AP qëndron ashtu siç është tani, do të jetë joreale të presim që palestinezët në Gaza të mirëpresin faktin që do të qeverisë qytetin e Gazës.
Hapi i tretë është ndalimi i nxitjeve për dhunë, për t’i dhënë fund veçanërisht sistemit që u paguan paga terroristëve të burgosur në Izrael dhe që nxit drejtpërdrejt vrasjen e hebrenjve.
Ndërsa Autoriteti Palestinez zyrtarisht ka në kontroll koordinimin e sigurisë me IDF-në në Bregun Perëndimor, sistemi i saj arsimor është gjithashtu plot me tekste dhe retorika anti-izraelite.
Këto duhet të marrin fund menjëherë.
Hapi i katërt është më i vështiri. Presidenti i Autoritetit Palestinez, Mahmoud Abbas është në vitin e 18-të të mandatit katër-vjeçar dhe shihet nga shumë palestinezë si një udhëheqës i paligjshëm.
Si i tillë, ai nuk ka një mandat për të çuar përpara një proces diplomatik me Izraelin në emër të shumicës së palestinezëve. Do të nevojitet një udhëheqës i ri dhe kjo do të kërkojë përfshirjen e amerikanëve, egjiptianëve dhe sauditëve, raporton abcnews.al.
Palestinezët janë pothuajse tërësisht të varur nga ndihma financiare amerikane dhe europiane. Prandaj, SHBA dhe BE duhet të përdorin fondet e tyre për të kërkuar që Autoriteti Palestinez të miratojë reformat e nevojshme dhe të marrë hapat e nevojshëm për të lejuar një rrugë diplomatike përpara.
Të gjithë do të duhet të bëjnë lëshime tani për të krijuar një të ardhme më të mirë që është e sigurt dhe e qëndrueshme për të dyja palët.
Ndonëse kjo nuk është perfekte, jo për Izraelin, as për Autoritetin Palestinez dhe jo për SHBA-në, kjo është një nga rrugët që duhet të ndiqen kur kjo luftë të përfundojë.
Mund të krijojë kufij më të sigurt për Izraelin, një Gazë të lirë nga sundimi i dhunshëm i Hamasit, një mjedis më të begatë në Bregun Perëndimor dhe një rrugë drejt një të ardhmeje më të mirë për izraelitët dhe palestinezët.
/abcnews.al
