Departamenti i Shtetit ka lëshuar një paralajmërim të ashpër për Kinën për incidentin e 6 shkurtit në Detin e Kinës Jugore, ku roja bregdetare kineze dyshohet se përdori pajisje lazer kundër ekuipazhit të një anijeje të Rojës Bregdetare Filipine. Njoftimi i ministrisë amerikane flet për një veprim që çoi në verbërimin e përkohshëm të anëtarëve të ekuipazhit dhe thekson se kjo është një sjellje provokuese që përbën shkelje të rëndë të së drejtës ndërkombëtare.
Megjithëse SHBA- ja nuk është nënshkruese e Konventës për të Drejtën e Detit, Departamenti i Shtetit thekson qartë rëndësinë e së drejtës ndërkombëtare të detit në sigurimin e rendit ndërkombëtar të bazuar në rregulla.
Në veçanti, lidhur me incidentin me Rojet Bregdetare të Filipineve, Departamenti Amerikan i Shtetit i bëri thirrje Kinës që të respektojë vendimin përfundimtar dhe të parevokueshëm me të cilin Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë njohu në vitin 2016 në juridiksionin detar të Filipineve në zonën e kontestuar nga Pekini.
Siç theksohet në njoftim, “sjellja e rrezikshme e biznesit e shfaqur nga Republika Popullore e Kinës kërcënon drejtpërdrejt paqen dhe stabilitetin rajonal, shkel lirinë e lundrimit në Detin e Kinës Jugore siç garantohet nga e drejta ndërkombëtare dhe minon rendin ndërkombëtar të bazuar në rregulla. Siç pasqyrohet në një vendim ligjërisht të detyrueshëm të Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë të lëshuar në korrik 2016, Republika Popullore e Kinës nuk ka pretendime ligjore detare për “Second Thomas Shoal”. Shtetet e Bashkuara ritheksojnë, në përputhje me Konventën e 1982 mbi të Drejtën e Detit, se vendimi i arbitrazhit i vitit 2016 është përfundimtar dhe ligjërisht i detyrueshëm për Republikën Popullore të Kinës dhe Filipinet, dhe i bën thirrje Republikës Popullore të Kinës që të respektojë ligjin”.
Duke pasur parasysh natyrën e pakontestueshme të zonës për shkak të vendimit të Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë, Uashingtoni po i kujton Pekinit se çdo veprim kundër Filipineve në atë zonë detare mund të shkaktojë angazhime sipas Traktatit të Mbrojtjes së ndërsjellë SHBA-Filipine të vitit 1951.
“Shtetet e Bashkuara qëndrojnë me aleatët e tyre filipinas në ruajtjen e rendit ndërkombëtar detar të bazuar në rregulla dhe pohon se një sulm i armatosur ndaj forcave, anijeve ose avionëve filipinas, duke përfshirë ato të Rojes Bregdetare, në Detin e Kinës Jugore, do të aktivizojë angazhimet që dalin nga Traktati i Mbrojtjes së ndërsjellë SHBA-Filipine të vitit 1951”, theksohet në vendim. /abcnews.al
