Shkencëtarët rusë të shtunën lëshuan një nga teleskopët më të mëdhenj hapësinorë nënujorë të botës për të parë thellë universin nga ujërat e pacenuar të Liqenit Baikal.
Teleskopi i thellë nënujor, i cili është në ndërtim që nga viti 2015, është krijuar për të vëzhguar neutrinot, grimcat më të vogla të njohura aktualisht.
I quajtur Baikal-GVD, teleskopi u zhyt në një thellësi prej 750-1,300 metrash (2,500-4,300 këmbë), rreth katër kilometra nga bregu i liqenit.
Observatori lundrues përbëhet nga tela me xham sferik dhe module çeliku të pandryshkshëm të bashkangjitur me to.
Të Shtunën, shkencëtarët vëzhguan modulet duke u ulur me kujdes në ujërat e ngrirjes përmes një vrime drejtkëndëshe në akull.
“Një teleskop neutrino me përmasa gjysmë kilometër kub është i vendosur poshtë këmbëve tona,” i tha AFP Dmitry Naumov i Institutit të Përbashkët për Kërkime Bërthamore ndërsa qëndronte në sipërfaqen e ngrirë të liqenit.
Në disa vjet teleskopi do të zgjerohet për të matur një kilometër kub, tha Naumov.
Teleskopi Baikal do të rivalizojë Ice Cube, një observator gjigant i neutrinos i varrosur nën akullin Antarktik në një stacion kërkimor amerikan në Polin e Jugut, shtoi ai.
Shkencëtarët rusë thonë se teleskopi është detektori më i madh i neutrinos në hemisferën veriore dhe liqenin Baikal liqeni më i madh i ujërave të ëmbla në botë është ideal për strehimin e observatorit lundrues.
“Sigurisht, Liqeni Baikal është i vetmi liqen ku mund të vendosësh një teleskop neutrino për shkak të thellësisë së tij,” i tha AFP Bair Shoibonov i Institutit të Përbashkët për Kërkime Bërthamore.
“Uji i freskët është gjithashtu i rëndësishëm, qartësia e ujit gjithashtu. Dhe fakti që ka mbulim akulli për dy-dy muaj e gjysmë është gjithashtu shumë i rëndësishëm.”
Teleskopi është rezultat i një bashkëpunimi midis shkencëtarëve nga Republika Çeke, Gjermania, Polonia, Rusia dhe Sllovakia./abcnews.al
