Nga Krystin Arneson – BBC
Ndërsa jeta jonë shoqërore është tkurrur për shkak të pandemisë, jeta e të tjerëve nuk ka qenë kurrë kaq tërheqëse. Je jemi gjatë gjithë kohës duke parë mjekët që punojnë me orare të tejzgjatura, lajme rreth politikave të bllokimit dhe të famshëm që po shijojnë jetë e tyre në ishuj privatë.
Po kalojmë një kohë rekord në Internet. Sipas një studimi u zbulua se të rriturit po kaloni mesatarisht ¼ e kohës së tyre në Internet, që nga qershori i vitit të kaluar, ndërsa një studim global që në filim të pandemisë zbuloi se 40% e konsumatorëve po shpenzonin më gjatë se aq në rrjete sociale.
Nuk është për t’u habitur që konsumojmë informacione, lajme dhe përditësime personale. Ne gjithmonë kemi qenë kuriozë si specie. Historitë tona krijohen nga shkëmbimet që kemi me jetën dhe historitë e njerëzve të tjerë, thotë lektorja e vjetër e Universitetit Brunel në Londër, Anne Chappell, e cila kohët e fundit shqyrtoi këtë sjellje së bashku me profesoren e asociuar të Universitetit të Plymouth, Julie Parsons. Sidoqoftë, gjatë pandemisë, interesi ynë për jetën e njerëzve të tjerë duket se po arrin përmasa të reja, informon abcnews.al.
Megjithëse mund të duket pak si futje hundesh apo vojerizëm, kjo kërkesë mund të mos jetë diçka e keqe. Në kohëra si këto, kur sjelljet dhe normat janë të pashembullta dhe evoluojnë, shikimi i njerëzve të tjerë mund të na ndihmojë të përpunojmë çdo kthesë të pandemisë. Madje mund të mësojmë sesi të përshtatemi.
Një mirëkuptim i përbashkët
Vojerizmi nuk është asgjë e re. Njerëzit pa komplekse janë shfaqur edhe para Instagramit në gazeta. Por sot kemi më shumë mënyra për t’i vëzhguar sesa kemi pasur një shekull më parë. Sot në media sociale shohim një shtim të dimensionit dhe perspektivës njerëzore, në historitë e ditës
Në mediat sociale, ne nuk kemi vetëm Facebook, por Instagram, Snapchat, TikTok dhe tani Clubhouse , një bollëk platformash të larmishme që të gjitha ofrojnë mënyra të ndryshme për të parë të tjerët.
Kjo dëshirë për të parë jetën e të tjerëve nuk është vetëm vojerizëm. Vojerizëm, thotë Chappell, shpesh nënkupton sjellje të paligjshme ose seksiste, një vëzhgues pasiv që shikon të tjerët të angazhohen në mënyrë aktive, ndonjëherë por jo gjithmonë me pëlqimin e atyre që shikohen, informon abcnews.al.
Megjithatë, ajo që marrim nga shikimi i gjërave të njerëzve të tjerë, thotë Chappell, shpesh është pa ndjenja nga ana jonë. Nuk është një “magjepsje e sëmurë”. Përkundrazi, është një shkëmbim më aktiv, një përpjekje për t’i dhënë kuptim botës rreth nesh.
Dëshira jonë për të vëzhguar, pra, duket se ka lindur nga dëshira për të shkëmbyer informacione se kush jemi përmes historive që tregojmë për veten tonë. “Të gjitha historitë që hasim drejtpërdrejt personalisht me njerëz të tjerë, dhe ato për të cilat lexojmë, shohim, dëgjojmë dhe merremi me to, të gjitha kanë një lloj ndikimi në formësimin e kuptimeve tona të përbashkëta të shoqërisë”, thotë Chappell.
Të mësuarit dhe përpunimi
Meqenëse Covid-19 përfshiu globin, ne jemi edhe më të interesuar për këto histori; dëshira jonë e madhe për të konsumuar të gjitha llojet e informacioneve pjesërisht pasqyron jetën tonë të përditshme të kufizuar. Pavarësisht nëse janë kolegë që po na mungojnë në zyrë ose prindërit nga ekipi i futbollit të fëmijës suaj, “me rritjen e izolimit shoqëror gjatë pandemisë, ne jemi më kuriozë dhe të interesuar për jetën e atyre që na rrethojnë”, thotë Sabrina Romanoff, një psikologe klinike në Spitalin Lenox Hill të New York City, informon abcnews.al.
Mediat sociale, sjellin një element të arratisjes nga të njëjtët katër mure, na lejojnë të shohim në jetën e të tjerëve në një avion virtual, qoftë duke analizuar raftet e librave të të intervistuarve apo duke fiksuar një recetë virale që të huajt bëjnë në kuzhinat e tyre. Ai siguron një lidhje me botën reale nga e cila jemi shkëputur disi, Laura Tarbox, një eksperte në strategjinë kulturore dhe të markës, që studion ndryshimet dhe sjelljet e reja në mediat sociale për klientët.
Megjithëse këto ndërveprime mund të mos jenë aq të kënaqshme sa takimet personale, platformat e mediave sociale janë një nga mënyrat e pakta që na ka mbetur për t’u lidhur në mënyrë spontane me njerëz të tjerë, thotë Romanoff. Platformat si TikTok, Instagram dhe Snapchat të gjitha na ndihmojnë të kalojmë shtigje virtuale me ata që përndryshe nuk do të takoheshim kurrë gjatë mbylljes, shton Tarbox.
Mediat sociale gjithashtu luajnë një rol në vendosjen me shpejtësi të normave të reja, diçka që bëhet e qartë kur grindemi në fotot e miqve të maskuar në një martesë, ose kalojmë gjykimin në Instagramet e mbushura me palma dhe det, të të famshmëve, informon abcnews.al.
“Ne kemi monitoruar mediet sociale, si me vetëdije ashtu edhe në mënyrë të pavetëdijshme, për të fituar një kuptim të ‘rregullave’ të reja të pranueshmërisë gjatë pandemisë. Me pak fjalë, për të thithur një kod të ri shoqëror që krijohet në kohë reale”, thotë Tarbox. “Çfarë është e pranueshme të bëjmë, si duhet të sillemi, me kë është mirë të jemi dhe çfarë është e sigurt të ndahet? … Media sociale është vendi ku ne marrim sinjale dhe mësojmë rregullat”.
Burime të tjera informacioni ushqehen gjithashtu, qoftë nga leximi i artikujve, shikimi i dokumentarëve apo shikimi i njerëzve, dhe ato bëhen libri ynë shkollor për ndryshimin e shpejtë të kohërave.
“Ne i përdorim të tjerët si pika të dhënash”, thotë Romanoff. “Njerëzit i përdorin këto të dhëna për të vlerësuar sesi të bëjnë gjykime dhe vlerësime të jetës së tyre. Ne jemi krijesa shoqërore dhe mbështetemi te të tjerët për t’u referuar kur bëjmë gjykime të bazuara në relativitet”.
Jeta e njerëzve të tjerë, qoftë një dokumentar mjekësor televiziv, një postim në Facebook nga një mik për gjyshen e tij të sëmurë nga Covid ose komentet e një lajmi që njofton një numër rekord të vdekjeve, gjithashtu sigurojnë një vend për përpunimin kolektiv. Të shohësh frikën e të tjerëve të zhveshur në një postim, ose të vërtetuar nga të tjerët që e pëlqejnë ose komentojnë atë, mund të ketë një efekt qetësues, thotë Romanoff. Ajo shton se ky është një proces i quajtur “identifikimi projektiv”. “Aspektet e vetvetes janë të ndara dhe i atribuohen një burimi të jashtëm, si azhurnimi i statusit të një shoku në Facebook ose një artikull katastrofik me qindra shpërndarje”, thotë ajo, informon abcnews.al.
Nëse po e shihni veten duke kontrolluar nëpër Instagram për të parë se çfarë janë miqtë, mjekët në spitale apo duke lexuar artikuj mbi ndikimin e pandemisë në shëndetin menduar, nuk po e harxhoni kohë kot. Edhe nëse është pa ndjenja, është një mënyrë për të përballuar kufizimet e kohërave tona, duke përpunuar ankthet tona personale dhe duke i dhënë kuptim botës së re të çuditshme.
“Ne gjithmonë jemi duke kërkuar te tjetri sepse jemi qenie mirënjohëse, sepse kuptimi i jetës sonë vjen nga raporti me të tjerët”, thotë Chappell./Përshtati nga BBC, e.b-abcnews.al
