Ideja për të kontrolluar atë që ndodh në ëndrrat tona është veçanërisht tërheqëse dhe për këtë arsye ka qenë objekt interesi disa herë me kalimin e kohës.
Por cilat janë rreziqet që paraqesin “ëndrrat e kthjellta” për cilësinë e gjumit tonë?
Përfitimet
Shumë njerëz fokusohen shumë në përfitimet e mundshme të ëndrrave të kthjellta, dhe sipas gjetjeve të hulumtimit, ata kanë të drejtë.
Në një nga studimet, studiuesit u kërkuan pjesëmarrësve të bënin sikur ishin në një ëndër të kthjellët dhe kjo solli një rritje të rrahjeve të zemrës dhe frymëmarrjes së tyre, pothuajse sikur të ishin duke bërë ushtrime. Në një studim tjetër, u tregua se praktikimi i goditjes së gishtit në ëndrrat e qarta mund të përmirësonte ndjeshëm të njëjtën aftësinë e shqisave.
Ëndrra e kthjellët është parë gjithashtu si një mënyrë e mundshme për të ndihmuar njerëzit që kanë ankthe të shpeshta ose vuajnë nga çrregullime të ngjashme.
Disa studiues kanë raportuar gjithashtu se ëndrrat e kthjellta mund të përdoren gjithashtu për të trajtuar çrregullime serioze psikologjike si depresioni klinik ose stresi post-traumatik.
Rreziqet
Pra, duke marrë parasysh sa më sipër, është e lehtë të kuptohet pse ëndrrat e kthjellta tërheqin kaq shumë interes. Megjithatë, ka raste që duhen shmangur.
Në veçanti, njerëzit që kanë të bëjnë me sëmundje mendore, si skizofrenia, psikoza ose çrregullimi bipolar, nuk duhet të shohin ëndrra të kthjellta pasi ato ka të ngjarë të përkeqësojnë gjendjen e tyre, thotë Denholm Aspi, një studiues në Universitetin e Adelaide në Australi.
Karen Colconi nga Universiteti Northwestern në Illinois thotë se teknikat e ëndrrave të qarta mund të sjellin rreziqe për këta individë.
“Ato të bëjnë të mendosh për realitetin dhe ta vësh në dyshim atë. Kjo mund të dëmtojë njerëzit që tashmë e kanë të vështirë të përcaktojnë realitetin”.
Makthe
Për më tepër, duket se ka aspekte të tjera negative për ëndrrat e kthjellta. Aspi vëren se disa nga teknikat e tyre të induksionit mund të rrisin rrezikun e paralizës së gjumit. “Kjo mund të jetë shumë e pakëndshme,” thotë ai, duke vënë në dukje se ekziston një mënyrë që paraliza e gjumit mund të përdoret për të parë ëndrra më të qarta.
Disa studime kanë lidhur efekte të tjera negative të ëndrrave të kthjellta me teknikat e tyre të induksionit. Në veçanti, një studim i vitit 2022 që ekzaminoi nëse postimet e Reddit për ëndrrat e kthjellta ishin pozitive apo negative, arriti në përfundimin se “ëndrrat e kthjellta mund t’i japin fund makteve dhe t’i parandalojnë përsëritjen e tyre, por ato gjithashtu mund të shkaktojnë ëndrra të frikshme të pakëndshme”.
Autorët arritën në përfundimin se këto efekte negative “rezultojnë kryesisht nga përpjekjet e dështuara për të kontrolluar ëndrrat e kthjellta”. Nga ana tjetër, kotrolli i ëndrrave të kthjellta mund t’i bëhë njerëzit të vënë në pyetje realitetin, përfundojnë ata.
Pavarësisht nga kjo pamje e ndërlikuar e të mirat dhe të këqijat e ëndrrave të kthjellta, në shumë raste ndjekja e ëndrrave të kthjellta është një çështje e dëshirës personale.
“Disa nga këto teknika janë krijuar në të vërtetë për të mjegulluar linjat midis gjumit dhe ëndërrimit. Ato mund t’ju bëjnë të ndiheni më të hutuar ose të desensibilizuar dhe të shkëputur nëse e bëni këtë rregullisht. Dhe ky është një rrezik për të cilin njerëzit duhet të jenë të vetëdijshëm”, thotë Nirit Sofer Dudek, një studiues në fushën e Psikologjisë Klinike në Universitetin Ben-Gurion në Izrael. /abcnews.al
