Nga Patrick Gathara, Al Jazeera
Kanë kaluar më shumë se dy javë që kur filloi një luftë tjetër në Gaza. Më shumë se 7 mijë palestinezë janë vrarë nga bombardimet e pamëshirshme izraelite dhe 1,400 izraelitë kanë vdekur në sulmin e grupit palestinez Hamas në Izraelin jugor.
Por mbulimi mediatik nuk ka qenë i njëjtë për vrasjen nga të dyja palët.
Shumë media perëndimore këmbëngulin të nxjerrin në pah imoralitetin e vrasjes dhe brutalizimit të civilëve izraelitë, siç ka bërë padyshim Hamasi, ndërsa mbulojnë butësisht imoralitetin e vrasjes pa dallim të civilëve palestinezë nga ushtria izraelite, që ka bombarduar Rripin e Gazës.
Në një intervistë mbresëlënëse në BBC Newsnight, kur Husam Zomlot, Shefi i Misionit Palestinez në Mbretërinë e Bashkuar, tha se shtatë anëtarë të familjes së tij ishin vrarë nga bombat izraelite, reagimi i intervistuesit të tij nuk ishte ajo që pritej.
Ai nuk e tregoj historinë e tij si justifikim për mizoritë e Hamasit, por si përgjigje për një pyetje të drejtpërdrejtë se çfarë ndodhi me ta. Megjithatë, pasi e bëri këtë, atij i kërkuan të dënonte jo ata që i vranë por ata që nisën të parët sulmin.
Pak media në fakt e kanë marrë mundimin të pyesin se si mbi dy milionë njerëz qëndruan për 16 vite të mbyllur, në atë që është kthyer në një burg në qiell të hapur.
Këto mangësi dhe shtrembërime në mbulimin mediatik të luftës në Gaza pasqyrojnë një realitet që shpesh anashkalohet nga pretendimet e “objektivitetit gazetaresk”.
E vërteta është se hezitimi i gazetarëve mbi atë që është e përshtatshme për të publikuar nuk ka qenë kurrë absolute; ka qenë gjithmonë e kufizuar nga vlerat dhe kultura e shoqërisë në të cilën ata veprojnë.
Gazetari i ndjerë amerikan i medias, John Calhoun Merrill, pohoi se “gazetaria e një kombi nuk mund të tejkalojë kufijtë e lejuar nga shoqëria; nga ana tjetër, nuk mund të mbetet shumë pas”.
Ajo që ne po shohim në mbulimin e luftës në Gaza është, në radhë të parë, një demonstrim i kufijve të papranuar nga shoqëria që janë vendosur në gazetari.
Ekziston një censurë e dukshme.
Ka pasur protesta dhe shprehje solidariteti me palestinezët, kërcënime për arrestimin e njerëzve për valimin e flamurit palestinez dhe përpjekje nga kompanitë e Big Tech për të hequr ose ndaluar përmbajtjen pro-palestineze, por sërish ato nuk janë mbuluar masivisht.
Megjithatë, censura nuk është një shpjegim i mjaftueshëm. Siç tha Merrill, gazetaria “nuk mund të mbetet shumë pas” shoqërisë.
Etika e gazetarisë dhe parimet dhe vlerat morale nuk i përkasin vetëm gazetarëve. Përkundrazi, ato janë reflektim i gjithë shoqërisë nga media.
Në thelb, raportimi për Izraelin dhe Gazën na tregon më shumë për vetë gazetarët dhe kulturat nga ata burojnë, sesa për ngjarjet në rajon.
Historikisht, antisemitizmi dhe islamofobia kanë qenë një tipar i mirë-dokumentuar i perëndimit. Hebrenjtë dikur u racializuan dhe u ndanë në të njëjtën mënyrë si myslimanët sot.
Megjithatë, pas tmerreve të Holokaustit, antisemitizmi u denoncua gjerësisht në kulturën perëndimore si i papranueshëm dhe i neveritshëm.
Në të kundërt, ndjenjat anti-arabe dhe islamofobike në Perëndim nuk u censuruan kurrë në të njëjtën mënyrë. Gjatë dekadave të fundit, ato janë nxitur më tej nga “lufta kundër terrorit” e udhëhequr nga SHBA, të cilën Izraeli e ka përdorur për të krijuar konfliktin e vet me palestinezët, raporton abcnews.al.
Në këtë kontekst, nuk është për t’u habitur që shumë perëndimorë duket se besojnë se njohja e humanizmit të hebrenjve duhet të shkojë paralelisht me çhumanizimin e atyre që janë të koduar si myslimanë ose arabë (kategoritë pothuajse gjithmonë ngatërrohen në imagjinatën perëndimore).
Këmbëngulja në “të drejtën” e Izraelit për të mbrojtur veten edhe përballë mizorive që datojnë që nga themelimi i tij pasqyron perceptimin perëndimor se viktimat civilë arabë janë një çmim i pranueshëm për sigurinë dhe paqen shpirtërore izraelite.
Raportet e mediave perëndimore pasqyrojnë pikërisht këtë: kërkesa e njëanshme për dënim, individualizimi dhe humanizimi i tragjedisë izraelite janë vënë përballë paraqitjes së tragjedisë palestineze në gjuhën pasive dhe të vuajtur nga masat e pa diferencuara.
Mediat sociale dhe raportet televizive janë mbushur me imazhe të të vdekurve palestinezë, por relativisht pak imazhe të izraelitëve të vdekur. Fjalët dhe përshkrimet si “foshnjave që u është prerë koka” supozohen të mjaftueshme për të treguar tmerrin e vdekjes së izraelitëve, raporton abcnews.al
Megjithatë, tmerri i vdekjes së palestinezëve duhet të vërtetohet me imazhe të tmerrshme. Audiencave u kujtohet vazhdimisht se Hamasi është cilësuar një organizatë terroriste nga qeveritë perëndimore, por jo se grupet e të drejtave të njeriut dhe OKB-ja e kanë përshkruar Izraelin si një regjim aparteidi.
Kritikat ndaj veprimeve izraelite, apo edhe përpjekja për të humanizuar viktimat e tyre, janë të koduara si shprehje e antisemitizmit, i cili mbart një dënim shumë më të rëndë kulturor sesa ndjenjat anti-arabe.
Demonstratat e mëdha në mbështetje të palestinezëve që po ndodhin në Europë dhe Amerikën e Veriut janë një shembull i kësaj. Megjithatë, çështja është se kultura ndikon në qëndrimet, etikën dhe kornizën e medias, si dhe kufizimet në atë që gazetarët mund të bëjnë.
Media duhet të ketë parasysh faktet dhe të ri-mendojë etikën dhe praktikat profesionale kur raportojnë lajmin. Sot, kur raportet e lajmeve transmetohen menjëherë në mbarë botën, dhe mënyra se si disa media paraqesin realitetin mund të shihet si justifikim për gjenocidin dhe spastrimin etnik, raporton abcnews.al
Ata duhet të dëgjojnë dhe t’i marrin seriozisht ankesat e përsëritura në lidhje me raportimin e tyre. Kjo kërkon një shkallë të vetëdijes që fatkeqësisht, shumë deri më tani nuk kanë arritur ta tregojnë.
/abcnews.al
