Rënia e Bashar al-Asad solli festime në Siri dhe zbuloi të vërtetën e ashpër për regjimin brutal që ka shtypur popullin sirian për dekada.
Pamjet që po qarkullojnë ditët e fundit në vend janë tronditëse: mijëra njerëz që prisnin vdekjen e tyre në qelitë e errëta dhe të pista, pas lirimit të tyre, kërkojnë familjet e tyre që nuk i kanë parë prej vitesh.
Numri i të burgosurve që u torturuan, u transferuan në burgje të tjera ose u vranë mbetet i panjohur.
Qindra mijëra të vdekur
Observatori Sirian për të Drejtat e Njeriut në vitin 2022 vlerësoi se që nga fillimi i “revolucionit” në 2011, më shumë se 100,000 njerëz kishin vdekur në burgjet e Asadit, kryesisht për shkak të torturave, duke vënë në dukje se nga rreth 30,000 njerëz të mbajtur në burgun Sednaya, vetëm 6,000 kishte liruar.
Nga ana e saj, Amnesty International ka regjistruar mijëra ekzekutime dhe ka denoncuar “një politikë të vërtetë shfarosjeje” në Sednaya, duke folur për një “thërtore njerëzore”.
“Thertore e njeriut”
Gazetarja Clarissa Ward e CNN International hyri në burgun famëkeq Sendaya në Damask pak ditë më parë. Burra, gra dhe madje edhe fëmijë po dalin me ngurrim nga kafazet ku po mbahen, dukshëm të dërrmuar, duke mos besuar se Bashar al-Assad në fakt është rrëzuar.
Ekipet e shpëtimit po garojnë me kohën për të gjetur të burgosurit në “krahun e kuq” të burgut, ku ventilimi është prishur, përpara se të vdesin nga mbytja. Ata rrënojnë muret, duke kërkuar kalime sekrete për të gjetur qelitë brenda burgjeve labirintike nëntokësore ku mijëra desidentë mbaheshin në kushte të tmerrshme përpara se të vriteshin…
Në burgun e Muhabaraat, CNN dëshmon lirimin e një të burgosuri, pa e ditur se regjimi ka rënë. “O zot im, ka dritë,” thërret burri, duke parë qiellin për herë të parë në tre muaj. E kishin lënë të vdiste në burg pa ujë dhe ushqim dhe ishte aq i dobët sa mezi ngrinte lugën për të ngrënë pak ushqim që ia kishin dhënë shpëtimtarët.
Megjithatë, në burgjet e Asadit nuk mbaheshin vetëm desidentët e regjimit. Amerikani Travis Timmerman u pa teksa endej zbathur dhe i varfër në rrugët e Damaskut të enjten e kaluar (12/12). Travis hyri në Siri pa leje shtatë muaj më parë dhe është mbajtur që atëherë në qeli.
Torturat dhe ekzekutimet
Mediat ndërkombëtare raportojnë se torturat dhe ekzekutimet ishin një taktikë e vazhdueshme e Asadit, për të mbajtur në krye, një pushtet që u shemb në orët e para të së dielës, 8 dhjetor 2024.
Dhe regjimi i Asadit mund të ketë rënë, por konstatimi i numrit të tij të vdekjeve parashikon një rrugë të vështirë dhe të gjatë përpara.
Në një agjenci të inteligjencës ushtarake të njohur si “Dega Palestineze”, oficerët e Asadit dogjën dhe shkatërruan mijëra dosje të desidentëve përpara se të braktisnin postet e tyre.
Në morgjet, ku u çuan viktimat e fundit të regjimit të Asadit, të afërmit presin me ankth për të identifikuar të dashurit e tyre, ndërsa provat do të mblidhen edhe nga muret e burgjeve, ku të burgosurit shkruanin emrat e tyre, me shpresën se një ditë, njerëzit e tyre për të zbuluar se çfarë u ndodhi atyre.
Çfarëdo dëshmie që mund të ruhet nga thertoret e Asadit mund të japë përgjigje vetëm për disa nga të zhdukurit. Por do të duhen vite për ta bërë këtë… /abcnews.al
