Shkencëtarët thonë se një rënie e shpejtë e emetimeve për shkak të Covid luajti një rol kyç në reshjet rekord në Kinë në vitin 2020. Rënia e gazeve serrë dhe grimcave të vogla të quajtura aerosole shkaktoi ndryshime atmosferike që intensifikuan reshjet. Qindra njerëz vdiqën dhe miliona të tjerë u evakuuan gjatë një vere me reshje rekord.
Por shkurtimet afatgjata në emetime nuk kanë gjasa të shkaktojnë ngjarje të ngjashme. Shumë pjesë të Kinës lindore përjetuan përmbytje të rënda në qershor dhe korrik 2020. Studiuesit thonë se reduktimet e emetimeve kontribuan në rreth një të tretën e shiut ekstrem të verës. Lumi Yangtze pati reshjet më të mëdha që nga viti 1961, me një rritje prej 79% në qershor dhe korrik krahasuar me mesataren për periudhën gjatë 41 viteve të mëparshme.
Një numër studimesh shkencore kanë shikuar se çfarë i shkaktoi ngjarjet e përmbytjeve, disa duke treguar për kushtet ekstreme në Oqeanin Indian. Tani një ekip ndërkombëtar ka paraqitur një teori të re raporton gazetari Matt McGrath i “BBC-së”. Ata argumentojnë se ulja e menjëhershme e emetimeve të gazeve serrë dhe aerosoleve e shkaktuar nga mbylljet gjatë pandemisë Covid-19 ishte një shkak kryesor i reshjeve intensive.
Në studimin e tyre, autorët tregojnë se gjatë katër dekadave të fundit reshjet e verës në Kinën lindore dhe qendrore janë ulur ndjeshëm për shkak të rritjes së numrit të aerosoleve në atmosferë. Këto grimca, shpesh të lidhura me djegien e qymyrit, mund të zvogëlojnë shfaqjen e stuhive në shkallë të gjerë që rezulton në reshje më të ulëta.
Ky studim i ri thotë se mungesa e këtyre grimcave dhe emetimet më të ulëta të gazeve serrë në vitin 2020 shkaktuan efektin e kundërt,një rritje të madhe të shiut. Megjithatë, zinxhiri i ngjarjeve që lidh mbylljen e pandemisë me përmbytjet është mjaft kompleks.
“Kishte ngrohje mbi tokë për shkak të reduktimit të aerosolit, por edhe ftohjes mbi oqean për shkak të një rënie të gazeve serrë, gjë që intensifikoi ndryshimin e temperaturës së tokës dhe detit gjatë verës,” shpjegoi autori kryesor i studimit profesori Yang Yang nga Universiteti i Shkencave të Informacionit dhe Teknologjisë Nanjing në Kinë.
“Kjo nga ana tjetër, rriti presionin e nivelit të detit mbi detin e Kinës Jugore dhe Filipineve dhe intensifikoi erërat duke sjellë ajër të lagësht në Kinën lindore, e cila më pas pa reshje intensive”. Shumica e qeverive në mbarë botën po kërkojnë të reduktojnë emetimet e gazeve ngrohëse dhe aerosoleve përmes zhvendosjes së sistemeve të tyre energjetike nga lëndët djegëse fosile. A ekziston rreziku që duke bërë këtë ndryshim ata mund të provokojnë ngjarje ekstreme si ato të përjetuara në Kinë në 2020?
“Është një pyetje e mirë,” tha profesor Yang. “Për shkak se emetimet u reduktuan në mënyrë dramatike në fillim të vitit 2020 kur u shfaq pandemia Covid-19, ajo shkaktoi një ndryshim të menjëhershëm në komponentë të ndryshëm të sistemit klimatik”. “Një ndryshim i tillë i papritur i sistemit klimatik do të ishte shumë i ndryshëm nga ndryshimet në përgjigje të reduktimeve të vazhdueshme por graduale të emetimeve të drejtuara nga politika”. / abcnews.al
