Ka përfunduar në Shkup, Forumi dy ditor mes Ministrive të Brendshme dhe atyre të Drejtësisë nga vendet Ballkanit Perëndimor dhe Bashkimit Europian. Në mënyrë të veçantë Bashkimi Europian ka vlerëruar Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut për sa i përket nënshkrimit të marrëveshjes Frontex, si një marrëveshje që ka sjellë menaxhim më të mirë të kufijve në rajon.
Gjithashtu në deklaratën e publikuar nga unioni thuhet se përfaqësuesit e BE dhe Ballkanit Perëndimor mirëpritën rezultatet e arrira përgjatë 5 viteve për sa i përket planit të përbashkët të veprimit kundër terrorizmi brenda Ballkanit Perëndimor.
Bashkimi Europian ka vlerësuaa operacionet anti-drogë që janë zhvilluar përgjatë viteve të fundit në bashkëpunim me vendet e rajonit ku janë shkatërruar grupet kriminale që merreshin me transportimin e lëndëve të ndryshme narkotike.
Në takim morën pjesë edhe përfaqësues të presidencës së ardhshme belge dhe hungareze të Këshillit të BE-së.
Çështjet që u diskutuan
Përfaqësuesit nga BE-ja dhe Ballkani Perëndimor mirëpritën rezultatet e arritura gjatë pesë viteve të zbatimit të Planit të Përbashkët të Veprimit kundër Terrorizmit për Ballkanin Perëndimor, i cili mundësoi një partneritet të fortë në një fushë thelbësore për sigurinë e Europës.
Ministrat diskutuan të ardhmen për Planin e Përbashkët të Veprimit dhe aranzhimeve zbatuese dypalëshe të lidhura me to, në funksion të kërcënimeve si ekstremizmi i dhunshëm i krahut të djathtë, përhapja e përmbajtjeve të dhunshme ekstremiste në mediat sociale dhe sulmet e mundshme ndaj infrastrukturave kritike.
Ministrat ranë dakord se kthimi i luftëtarëve të huaj terroristë meritonte vëmendje dhe angazhimi të plotë.
BE dhe Ballkani Perëndimor rikonfirmuan vendosmërinë e tyre për të çrrënjosur trafikimin dhe përhapjen e armëve të vogla dhe të lehta dhe përmenden marrëveshjen e arritur në maj 2023 për një kontroll gjithëpërfshirës të armëve të vogla dhe të lehta në Ballkanin Perëndimor përtej vitit 2024.
BE dhe Ballkani Perëndimor theksuan se pasojat e përdorimit të drogës dhe trafikut të drogës në shëndetin dhe sigurinë e shoqërive tona janë shkatërruese. Ata vunë në dukje sasinë në rritje të vazhdueshme të drogave të paligjshme që janë sekuestruar në Europë.
Ministrat përshëndetën bashkëpunimin e zgjeruar të policisë gjatë viteve të fundit, duke çuar në shkatërrimin e një numri të madh grupesh të organizuara kriminale të përfshira në trafikun e drogës në të gjithë Europën dhe më gjerë.
Por ata theksuan se rritja e konfiskimeve ishte gjithashtu një tregues i qartë se trafikimi vazhdon të jetë në rritje. Prandaj, përpjekjet e përbashkëta duhet të vazhdojnë dhe të intensifikohen. Trajtimi i fenomenit të trafikut të drogës kërkon një qasje të bazuar në prova, të integruar, multidisiplinare dhe të balancuar, duke synuar të zvogëlojë si ofertën dhe kërkesën për drogë, ashtu edhe dëmin që lidhet me drogën.
Të dyja palët ranë dakord të rrisin më tej bashkëpunimin policor, duke përfshirë përmes Europolit dhe në kuadër të Platformës Multidisiplinare Europiane kundër Kërcënimeve Kriminale (EMPACT).
Ministrat theksuan në veçanti vlerën e shtuar operacionale të oficerëve të vendosur në selinë e Europolit dhe rritjen e përdorimit të Aplikacionit për Shkëmbimin e Informacionit të sigurt (SIENA) nga agjencitë e zbatimit të ligjit.
Përfaqësuesit e Ballkanit Perëndimor pranuan nevojën për të krijuar dhe vënë në funksion menjëherë Observatorët Kombëtarë të Drogës dhe Sistemet Kombëtare të Paralajmërimit të Hershëm, duke përdorur me efektivitet mjetet ekzistuese si Instrumenti i Asistencës së Para-Aderimit.
Të dyja palët shprehën nevojën për të forcuar bashkëpunimin me Qendrën Europiane të Monitorimit për Drogën dhe Varësinë nga Drogat (EMCDDA, Agjencia e ardhshme e BE-së për Drogën).
BE-ja dhe partnerët e Ballkanit Perëndimor pranuan përparimin e bërë në zbatimin e Planit të Veprimit të BE-së për Ballkanin Perëndimor të paraqitur nga Komisioni në dhjetor 2022.
Ministrat theksuan se falë veprimeve të koordinuara, veçanërisht në përafrimin e politikës së vizave në Ballkanin Perëndimor me politikën e vizave në BE, presioni i përgjithshëm i emigracionit për rrugën e Ballkanit Perëndimor shënoi rënie në 2023 krahasuar me 2022.
Megjithatë, ata pranuan se kishte ende punë për të bërë, për shkak të disa parregullsive që ata kishin zbuluar në pikat kufitare. Kjo është arsyeja pse BE-ja dhe Ballkani Perëndimor përsëritën angazhimin e tyre për të intensifikuar veprimet e tyre për një zbatim të plotë të Planit të Veprimit të BE-së si një prioritet kryesor për çështjet e migracionit.
BE dhe partnerët e Ballkanit Perëndimor mirëpritën nënshkrimin e Marrëveshjeve të reja të Statusit të Frontex me Maqedoninë e Veriut, Malin e Zi dhe Shqipërinë dhe njohën rolin vendimtar që Frontex mund të ketë në menaxhimin dhe forcminin e kufijve në rajon.
BE ripohoi se marrëveshjet e reja të Frontex duhet të negociohen dhe të arrihet në një përfundim pa vonesë me Serbinë, si dhe me Bosnjën dhe Hercegovinën.
Krijimi i Qendrave Kombëtare të Koordinimit (QKK) plotësisht funksionale është thelbësore për një rrjedhje efikase të informacionit midis të gjitha autoriteteve përgjegjëse për kontrollin kufitar.
BE mirëpriti përparimin e bërë në harmonizimin e vizave nga disa partnerë të Ballkanit Perëndimor, i cili lejoi përmirësimin e disa problematikave që ndikuan në sistemet e migracionit dhe azilit të shumë shteteve anëtare të BE-së në vitin 2022.
BE u kërkoi gjithashtu partnerëve të Ballkanit Perëndimor që të heqin dorë nga miratimi i “skemave” të ndryshme për marrjen e shtetësisë së investitorëve ose skemave të tjera për marrjen e shpejtë të shtetësisë që do t’u mundësonte shtetasve të vendeve të tjera të treta të anashkalojnë procedurën e vizave që kërkon BE përmes marrjes së shtetësisë.
Këto skema sjellin rreziqe të emigracionit dhe të sigurisë së brendshme për BE-në.
Një vit pas nisjes së Bashkëpunimit Kundër Kontrabandës për të forcuar zbatimin e ligjit dhe bashkëpunimin gjyqësor kundër rrjeteve kriminale, BE-ja dhe partnerët e Ballkanit Perëndimor mirëpritën rezultatet e arritura me fillimin e një programi të ri rajonal nën Instrumentin e Para-Aderimit. Assistance (IPA), EMPACT dhe Qendra Europiane për Kontrabandimin e Emigrantëve.
Ministrat përsëritën rëndësinë e shkatërrimit të rrjeteve kriminale të kontrabandës për të luftuar emigracionin e paligjshëm. Në lidhje me anëtarësimin, BE përshëndeti përpjekjet e bëra nga partnerët e Ballkanit Perëndimor për të përmirësuar zbatimin e Marrëveshjeve ekzistuese midis Bashkimit Europian dhe Ballkanit Perëndimor.
Nga ana e tyre, Ballkani Perëndimor mirëpriti mbështetjen shtesë financiare dhe teknike të ofruar nga BE, duke përfshirë përmes Frontex për të mbështetur rritjen e bashkëpunimit për kthimet dhe riatdhesimin drejt vendeve të origjinës.
Ministrat theksuan rëndësinë e përmirësimit të regjistrimit të migrantëve dhe përmirësimit të sistemeve të azilit dhe qendrave të pritjes në të gjithë Ballkanin Perëndimor në përputhje me standardet e BE-së, duke kërkuar vazhdimin e angazhimit me Agjencinë e BE-së për Azil.
BE dhe Ballkani Perëndimor konfirmuan rëndësinë e angazhimeve të tyre për të mbështetur sundimin e ligjit dhe për të rritur besimin e publikut në gjyqësor.
Një gjyqësor që mund të ngjallë besim është ai me të cilin qytetarët dhe bizneset kanë më shumë gjasa t’i drejtohen për të mbrojtur të drejtat e tyre, për të bashkëpunuar dhe pranuar vendimet e tij.
Pavarësia, integriteti, transparenca, efikasiteti dhe përgjegjshmëria e sistemit gjyqësor janë të gjithë faktorë kyç për të siguruar një sistem gjyqësor të cilësisë së lartë të cilit qytetarët mund t’i besojnë dhe, më gjerësisht, një shtet ligjor funksional dhe një fushë loje të barabartë.
Respektimi i shtetit të së drejtës është një prioritet i përbashkët. Reformat për të forcuar pavarësinë dhe llogaridhënien gjyqësore në të gjithë rajonin janë elementë të rëndësishëm për të rritur besimin e publikut në gjyqësor.
Partnerët e Ballkanit Perëndimor ripohuan gatishmërinë e tyre për të shtuar përpjekjet për reformat në drejtësi. Ministrat diskutuan për kontributin e rëndësishëm të projekteve të pavarura monitoruese për rritjen e besimit të publikut në sistemin e drejtësisë.
Projektet rajonale mund të kontribuojnë në besimin e qytetarëve dhe bizneseve në gjyqësor duke adresuar një fushë kyçe që kanë qenë një shqetësim për publikun: si të trajtohen në mënyrë efektive rastet e korrupsionit të nivelit të lartë.
Organizata për Siguri dhe Bashkëpunim në Europë (OSBE) prezantoi para Ministrave gjetjet kryesore të projektit të financuar nga BE: “Mbështetja e një administrimi më efektiv të drejtësisë në rastet e korrupsionit dhe krimit të organizuar në Ballkanin Perëndimor përmes monitorimit të përkohshëm”.
Monitorimi i përkohshëm dhe rekomandimet e projektit plotësojnë ciklin e misioneve të monitorimit të kolegëve të bazuar në rastet në fushën e krimit të organizuar dhe korrupsionit të nivelit të lartë të ndërmarra nga Komisioni Europian në rajon.
Rëndësia e përmirësimit të rasteve të krimit të organizuar dhe korrupsionit u cilësua përsëri si kritike për të forcuar besimin e publikut dhe sundimin e ligjit. Partnerët e Ballkanit Perëndimor shprehën angazhimin e tyre të plotë për të bërë përparim të besueshëm dhe të prekshëm në këtë fushë, përmes monitorimit të pavarur të gjykimeve dhe zbatimin e rekomandimeve të Projektit të OSBE-së për Monitorimin e Gjyqeve Rajonale.
BE-ja dhe Ballkani Perëndimor përsëritën solidaritetin e tyre të plotë me Ukrainën dhe mbështetjen e tyre të palëkundur për pavarësinë, sovranitetin dhe integritetin territorial të Ukrainës brenda kufijve të saj të njohur ndërkombëtarisht, si dhe të drejtën e saj për vetëmbrojtje kundër luftës së Rusisë.
Ministrat diskutuan përpjekjet për të vazhduar për të përmirësuar zbatimin e masave kufizuese dhe për të parandaluar anashkalimin e tyre, si dhe për të vazhduar me iniciativat e tjera të miratuara në përgjigje të luftës së agresionit të Rusisë kundër Ukrainës.
BE-ja prezantoi aktivitetet e Task Force Freeze and Seize dhe iniciativat e fundit për të siguruar zbatimin efektiv të masave kufizuese që ka ndërmarrë Bashkimi Europian, veçanërisht propozimin për një direktivë për shkeljen e masave.
BE informoi për punën e bërë në lidhje me të ardhurat që rrjedhin nga administrimi i parave të gatshme në lidhje me sekuestrimin e aseteve ruse për të ndihmuar në rindërtimin e Ukrainës, në përputhje me lidhjen e Bashkimit Europian dhe atij ndërkombëtar.
Partnerët e Ballkanit Perëndimor raportuan për përpjekjet e bëra që nga Forumi Ministror i vitit 2022 në Tiranë dhe përsëritën përkushtimin për të parandaluar shkeljen ose anashkalimin e sanksioneve në fuqi.
Eurojust prezantoi përpjekjet e saj për të mbështetur dhe koordinuar hetimet dhe ndjekjet penale të krimeve ndërkombëtare të kryera në Ukrainë, në veçanti përmes Ekipit të Përbashkët të Hetimit, Baza e të dhënave kryesore të provave ndërkombëtare të krimeve(CICED) dhe Qendrës Ndërkombëtare të sapokrijuar për Hetimin e Krimive të Agresionit kundër Ukrainës (ICPA).
BE-ja dhe partnerët e Ballkanit Perëndimor diskutuan se si të mbështesin Eurojust-in në përmirësimin e koordinimit të hetimit dhe ndjekjes penale të krimeve të luftës dhe krimeve të tjera më të rënda të kryera në Ukrainë, si dhe punën e autoriteteve ukrainase dhe Gjykatës Ndërkombëtare Penale.
Ministrat theksuan rëndësin e shkëmbimit të ekspertizës dhe provave me Ukrainën në lidhje me hetimet e krimeve të luftës dhe mbështetjen dhe mbrojtjen e viktimave të krimeve të luftës.
Në këtë kontekst, BE theksoi veprimet brenda platformës së BE-së për të drejtat e viktimave dhe fushatën e re të BE-së për të drejtat e viktimave për shkak të krimeve të lidhura me luftën.
BE ftoi partnerët e Ballkanit Perëndimor që të kontribuojnë me ekspertizë në natyrë, në bashkëpunim me Grupin Këshillimor për Krime Mizore.
BE-ja përsëriti angazhimin e saj se do të vazhdojë të ofrojë mbështetje për Ballkanin Perëndimor për të ndërtuar kapacitetin e tyre për të ndihmuar në përmirësimin e zbatimit të masave kufizuese.
/abcnews.al
