Artistë të fushave të ndryshme sollën në qendër të vëmendjes artin nën diktaturë. Biseda mbi censurën dhe vet-censurën u përqendrua në arte pamore, letërsi dhe kinema. Maks Velo tha se realizmit socialist i mungonte tharmi për të ngjizur vepra arti. Nëse në letërsi ka desidencë, në kinema sipas Kujtim Cashkut ka rezistencë, por jo desidencë.
Censurën dhe autocensura, në artin shqiptar vjen në tre plane, në arte pamore, letërsi dhe kinema.
Artisti Maks Velo thekson faktin se liria krijuese në kohën e komunizmit ishte utupike për artistin. Madje sipas tij, realizmit artistik i mungonte tharmi krijues. Maks Velo i cili e vuajti nën lëkure diktaturën, analizon disa prej emrave më në zë të kohës në artet pamorë nën diktaturë.
Në këndvështrimin e Maks Velos , arti lindi vepra të vdekura, lidhja e artistëve sipas Velos, ishte peshqiri për të larë duart me gjak diktatori Hoxha
Luljeta Lleshanaku, nënvizon faktin se censura në letrat shqipe ishte e blinduar, nga 3 duar të hekurta në mënyrë që romanet apo poezitë, të mos ishin në kundërshti me kohën.
Lleshanaku parqet edhe censurën e veprës së Ismail Kadares “Dimri i vetmisë së madhe” i cili u censurua që në titull.
Kineasti Kujtim Çashku organizator i këtij takimi nënvizon një fakt të rëndësishëm, se kinemaja shqiptare nuk ka patur desidencë por rezistencë edhe në filmat e shumtë, krijuar për luftën nacional çlirimtare.
Megjithatë kinemaja shqiptare nuk duhet konceptuar e lindur me krijimin e kinostudios. Pasi kjo tashmë është faktuar edhe me regjistrimet e “Rrethimit të shkodrës” prej të huajve, në 1911, apo vëllezrit Manaki ku rumunët, grekët dhe shqiptarët përpiqen që ti lidhin kontributin me to.
Edhe në kinematografi ka patur denime dhe internime te kineasteve, por kjo nuk eshte lidhur drejtperdrejte me produkti krijues./ABC News Albania 24/7
