Nga Clare Fitzgerald, War History Online
Përktheu: Sonila Backa-abcnews.al
Ishulli Hans është një zonë e pabanuar, e cila ndodhet në mes të Kanalit Kennedy, në ngushticën Nares, midis Grenlandës dhe ishullit Ellesmere. Ishulli ndodhet brenda kufirit territorial prej 12 miljesh të Kanadasë dhe Groenlandës, nga të cilat kjo e fundit është një entitet autonom i Danimarkës.
Ndërsa shumë mund të mos mendojnë për një ishull arktik të papërshkrueshëm, ai u bë një burim konflikti për dekada. Gjithçka filloi në vitin 1880 dhe kjo ishte për shkak të hartave të vjetra të shekullit të 16-të që nuk përfshinin ishullin e vogël. Ndërsa ky fillimisht nuk ishte një problem, ai më pas u bë i tillë.
Në vitin 1933, Gjykata e Drejtësisë shpalli statusin ligjor të Groenlandës në favor të Danimarkës. Vendi nordik pretendoi se provat në ishullin Hans e bënë atë pjesë të Groenlandës, duke e bërë kështu pjesë të territorit danez.
Megjithatë, Gjykata u shpërbë disa vite më vonë, duke e bërë vendimin të pavlefshëm. Edhe një herë, ishulli Hans u bë një burim lufte.
Situata mbeti relativisht e qetë deri në vitin 1973 kur Kanadaja dhe Danimarka filluan negociatat për kufijtë e tyre detarë. Të dy pretenduan territorin e ishullit Hans, dhe pavarësisht bisedimeve të shumta nuk u arrit asnjë marrëveshje. Një dekadë më vonë, të dy nënshkruan një marrëveshje që përfshinte mbrojtjen e mjedisit detar dhe kafshëve të egra të tij, pa vendosur se kush e zotëronte ishullin.
Në vitin 1984, gjërat filluan të tensionohen, domethënë Kanadaja vendosi të tëheqë trupat e saj. Përfaqësuesit bënë lëvizjen e guximshme duke udhëtuar në ishullin Hans, duke vendosur një flamur kanadez dhe duke lënë pas një shishe uiski kanadeze, raporton abcnews.al.
Tom Hoyem, Ministri danez për Çështjet e Groenlandës, e kundërshtoi duke vendosur flamurin danez në ishull dhe duke lënë një shishe Schnapps, me mesazhin, “Mirë se vini në ishullin danez”.
Që nga ajo kohë, pjesa më e madhe e konfliktit – i cili që atëherë është quajtur “Lufta e Uiskit” dhe “Luftëra e pijeve” , ishte me secilin vend duke ngritur flamurin dhe duke lënë shenja të tjera dalluese.
Në korrik 2005, qeveria daneze njoftoi se do t’i dërgonte një letër Kanadasë në lidhje me këtë çështje, dhe një muaj më vonë filluan negociatat në lidhje me të ardhmen e ishullit.
Mosmarrëveshjet vazhduan deri më 23 maj 2018, kur të dy ranë dakord për një Task Forcë të Përbashkët për të zgjidhur mosmarrëveshjet. Një nga rezolutat për të cilat u ra dakord ishte shpallja e ishullit Hans si sovranitet i përbashkët, duke i dhënë të drejtën bashkive më të afërta daneze dhe kanadeze që të bashkëadministrojnë territorin.
Si të tillë, të dy kanë të drejtë të vendosin flamujt e tyre në ishullin, duke shënuar fundin më të paqtë që një konflikti në historinë e luftës.
/abcnews.al
