Kandidati demokrat për president Joe Biden u zotua të forcojë marrëdhëniet me NATO-n, nëse fiton zgjedhjet në nëntor, dhe ka paralajmëruar se aleanca transatlantike e krijuar pas Luftës së Dytë Botërore mund të mos mbijetojë nëse Presidenti Donald Trump fiton një mandat të dytë. Zëri i Amerikës i hdhi një vështrim historikut të zotit Biden për sa i përket NATO-s, gjatë periudhës kur ishte senator, si dhe më vonë si nënpresident.
Joe Biden nuk është i panjohur në skenën ndërkombëtare dhe ka qenë prej kohësh një mbështetës i zërit të NATO-s dhe aleancave të tjera shumëkombëshe si një shtyllë e sigurisë kombëtare të Shteteve të Bashkuara. Ai shërbeu si nënpresident me Presidentin Barack Obama nga 2009-2017.
Zoti Biden më parë shërbeu si senator nga shteti Delaware nga 1973-2009. Ai ishte për një kohë të gjatë anëtar i Komisionit të fuqishëm të Marrëdhënieve me Jashtë – duke shërbyer dy herë si kryetari i këtij paneli.
“Por Europa nuk mund të qëndrojë e bashkuar pa Shtetet e Bashkuara”, deklaronte ai në Senatin amerikan.
Ai mbështeti ndërhyrjen e SHBA-së dhe NATO-s në Bosnje në 1994.
Gjatë garës presidenciale të vitit 2016, kandidati i atëhershëm republikan Donald Trump kritikoi ashpër NATO-n, dhe Nënpresidenti në largim Biden kërkoi të siguronte aleatët në Balltik që Shtetet e Bashkuara do t’i mbronin gjithmonë në rast sulmi.
“Unë dua ta bëj të qartë, dua ta bëj absolutisht të qartë për të gjithë njerëzit në shtetet baltike; ne i jemi zotuar me nderin tonë të shenjtë të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, traktatit të NATO-s dhe Nenin 5”, deklaroi Joe Biden, në atë periudhë Nënpresident i Shteteve të Bashkuara.
Si president, Donald Trump vazhdimisht është përqëndruar në kostot financiare për SHBA-në për përkrahjen e NATO-s, duke u ankuar se Gjermania dhe anëtarët e tjerë të NATO-s nuk po bëjnë pjesën e tyre të duhur, për të paguar më shumë se 2 përqind të produktit të tyre të brendshëm bruto për mbrojtjen.
“Ju e dini, Shtetet e Bashkuara janë një … pjesëmarrëse kryesore në NATO. Ne paguajmë më shumë se çdokush tjetër deri tani për shumë, shumë vite. Pra, ne mbrojmë Evropën. Por Evropa gjithashtu shfrytëzon në mënyrë të jashtëzakonshme Shtetet e Bashkuara në tregti; një shfrytëzim i pabesueshëm”, deklaroi Presidenti Donald Trump.
Analistët thonë se Donald Trump është presidenti i parë amerikan, që nga Harry Truman, që hedh dyshime mbi vlerën e aleancave të sigurisë ndaj sigurisë kombëtare. Ivo Daalder është ish ambasadori amerikan në NATO.
“… Ai e ka sqaruar shpesh se jo vetëm që mendon se evropianët nuk po bëjnë sa duhet, por se mund të vijë dita që Shtetet e Bashkuara nuk duan të jenë më pjesë e një organizate të tillë. Dhe kjo perspektivë ka dëmtuar shumë aleancën. Ajo ka bërë që aleatët në Evropë të thonë: “A mund t’i besojmë vërtet Shteteve të Bashkuara?”, thotë zoti Daalder.
Analistë të tjerë thonë se përkundër komenteve të Presidentit Trump që kritikon aleatët evropianë të NATO-s dhe lavdëron Rusinë, administrata e tij ka vazhduar të mbështesë NATO-n dhe në disa aspekte, ka shkuar më tej se administrata e Presidentit Obama për t’iu kundërvënë Moskës, si për shembull, duke i dhënë raketa anti-tank Ukrainës.
Bradley Bowman, i cili këshilloi senatorët republikanë për politikën e jashtme, flet për atë që ai pret që presidenca e Bidenit të përfaqësojë.
“Do të shihni theks të vazhdueshëm në inkurajimin e aleatëve tanë evropianë dhe të NATO-s për të bërë investimet e duhura në mbrojtje. Dhe jo vetëm për sa investojnë, por si i shtojnë kapacitetet reale”, thotë Bradley Bowman, i Fondacionit për Mbrojtjen e Demokracive.
Daalder dhe Bowman të dy thonë, nga një shqyrtim i Bidenit më nga afër, se do të prisnin një ton krejtësisht të ndryshëm ndaj aleatëve të NATO-s, nëse ai zgjidhet./VOA
